Deze week eindigde het EU-voorzitterschap van Nederland, net een paar dagen na het Britse referendum, waarbij de Britten de EU de rug toekeerden. Wat was achter de schermen de rol van het Nederlandse voorzitterschap?
Verslaggever Chris Ostendorf spreekt in Brussel met dé insider bij uitstek in de EU-wandelgangen: Peter Ludlow. En met de Griekse minister van EU-zaken, Nikos Xydakis en plaatsvervangend directeur Europese Integratie Tony Agotha.
Belofte
Volgens geschiedschrijver Peter Ludlow - die op basis van contacten met regeringsleiders de vergaderingen reconstrueert - was Mark Rutte onmisbaar voor de hoofdrolspeler in de vluchtelingencrisis: Angela Merkel. "Rutte speelde de rol van het helpende handje voor Angela Merkel, zeg maar."
Rutte begon in januari het Nederlands voorzitterschap met de belofte dat hij de vluchtelingenstroom binnen zes tot acht weken zou indammen. Maar Griekenland heeft nog steeds te kampen met grote problemen, die juist ook veroorzaakt zijn door de Europese politiek. Omdat de Balkanroute grotendeels is afgesloten, blijven tienduizenden vluchtelingen steken in de kampen aan de Griekse grens. Andere landen blijken niet of nauwelijks bereid om die vluchtelingen over te nemen.
De Griekse minister van EU-zaken, Nikos Xydakis: "Nederlanders zijn soms zelfingenomen, ze zijn rijk, en kunnen zich soms slecht inleven in de problemen van arme landen."
Toch wijt Xydakis de problemen niet aan het Nederlandse voorzitterschap. "De enorme migratiestromen zijn een mondiaal probleem. Dat probleem los je niet in een half jaar op."
Messen geslepen
Duizenden ambtenaren, diplomaten, en ministers vergaderden de afgelopen maanden in het hoofdkwartier van het EU-voorzitterschap, naast het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Tony Agota was als ambtenaar van Buitenlandse Zaken nauw betrokken bij het voorzitterschap.
Volgens Agotha heeft Nederland, in de diplomatieke betrekkingen, ook de komende jaren nog profijt van het optreden van de afgelopen zes maanden. "De diplomatieke messen zijn geslepen."
Extra werk
Voor Rutte zelf eindigt het voorzitterschap in een diplomatieke eindsprint, nu de Britten net in de laatste week besloten uit de EU te willen stappen. "Een hoop extra werk", aldus Rutte.
Peter Ludlow - zelf een Brit - relativeert de onrust die in Europa is ontstaan na de uitslag van het Britse referendum. Op de vraag of de EU uit elkaar zal vallen, antwoordt hij: "Good heavens, no."