Het Wereldkampioenschap voetbal van 2022 vindt plaats in Qatar. Maar sinds de toewijzing aan het oliestaatje in december 2010 ligt dat WK onder vuur. Door de arbeidsomstandigheden, het klimaat en omkoping. Een voormalige medewerker van het bid-comité van Qatar treedt nu in de openbaarheid.
Phaedra Al-Majid staat sinds kort bekend als 'de klokkenluider van Qatar’. Maar Al-Majid is geen Qatarese. Ze houdt haar werkelijke achtergrond geheim. "Ik ben Arabische, maar meer vertel ik niet. Ik wil mijn familie beschermen voor mogelijke gevolgen van mijn onthullingen." En dat standpunt is zeer voorstelbaar, gezien haar ervaringen.
Geen verrassing
Tot 2010 is het leven van Al-Majid overzichtelijk. Ze werkt als internationale persvoorlichtster voor het bid-comité van Qatar dat het WK voetbal van 2022 probeert binnen te slepen. Ze kan zich gaandeweg steeds minder verenigen met de manier waarop Qatar probeert leden van het FIFA-bestuur te overtuigen op het Qatar-bid te stemmen.
Op 2 december 2010 verslaat Qatar de overige kandidaten en tovert FIFA-voorzitter Joseph Blatter de naam 'Qatar' uit de envelop. Voor insiders als Al-Majid is het geen verrassing. "Ik ben persoonlijk getuige geweest van pogingen om FIFA-leden om te kopen." In de uitzending zal ze meer details onthullen.
Ze stapt uiteindelijk op bij het organisatiecomité van Qatar, verhuist naar de Verenigde Staten, en neemt veel bewijsmateriaal mee: USB-sticks, foto's, e-mails, opnames. Op voorwaarde van strikte bronbescherming verstrekt ze deze informatie aan enkele internationale journalisten.
In gevaar
Maar dan beginnen de bedreigingen aan haar adres, gericht op haar en haar twee (autistische) kinderen. "Ik ontving juridische claims voor het breken van vertrouwelijkheid, cyber-attacks gericht op mijn kinderen en dan waren er nog de dreigementen waar de FBI alert op maakte."
Al-Majid doelt daarbij op een ochtend in 2011, waarbij opeens drie FBI-agenten in vol ornaat bij haar aankloppen in Washington. Die vertellen dat ze sterke signalen hebben ontvangen dat zij en haar kinderen in gevaar zijn. "Ze boden me bescherming en stelden vragen over mijn tijd bij het Qatar-BID."
Ik stond alleen tegenover Qatar. Ik moest rekening houden met mijn kinderen en hun toekomst.
Het is bekend dat de FBI zelf ook onderzoek doet naar de toewijzing van de WK's van 2018 (aan Rusland) en 2022. Ook de Verenigde Staten was kandidaat voor het WK van 2022, net als Engeland en Australië. Landen waar 'Qatar 2022' zeer kritisch wordt benaderd.
Geïntimideerd door de dreigementen tekent Al-Majid zelfs een juridische verklaring waarin ze al haar verklaringen terugneemt en spijt betuigt. "Ik stond alleen tegenover Qatar. Ik moest rekening houden met mijn kinderen en hun toekomst."
Dit jaar neemt ze toch weer de rol van klokkenluider op zich. Wereldvoetbalbond FIFA laat de WK-toewijzing aan Qatar onderzoeken door de Amerikaanse gerenommeerde jurist Michael Garcia. Al-Majid deelt al haar bewijsmateriaal en verklaringen met hem.
Naam op straat
Maar de FIFA houdt in september de publicatie van het rapport van Garcia, 430 pagina's dik, tegen. Met als argument dat de getuigen beschermd moeten worden. Wat wel naar buiten komt is een samenvatting van 42 pagina’s, opgesteld door de voorzitter van de ethische commissie van FIFA, Joachim Eckert.
Daarin komt Al-Majid er slecht vanaf. Haar verklaringen worden inconsistent genoemd. Bovendien ligt haar naam op straat, omdat FIFA de afspraak van vertrouwelijkheid schendt. "Het is duidelijk dat de bond niet openstaat voor klokkenluiders. Mij werd intimiderend gevraagd mijn mond te houden", zegt Al-Majid.
Ze besluit daarom verder in de openbaarheid te treden en haar verhaal met iedereen te delen. Wellicht met gevaar voor eigen leven. Ondanks bescherming van de FBI maakt ze zich zorgen. In een interview met Sky Sports zegt ze: "De rest van mijn leven zal ik over mijn schouder moeten blijven kijken."