Sportscholen: wij zijn ook essentieel • Rijexamens kunnen doorgaan ondanks lockdown

Rijexamens kunnen doorgaan ondanks lockdown

Rijexamens kunnen de komende tijd gewoon doorgaan, ondanks de strenge lockdown die vanavond is aangekondigd, meldt het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Het demissionaire kabinet heeft 'locaties voor cursussen en trainingen' aangemerkt als essentiële dienstverlening. Ook rijlessen gaan om die reden door.

"Uiteraard neemt het CBR alle maatregelen om veilig examen te kunnen doen. We blijven kandidaten en andere bezoekers nadrukkelijk vragen om niet naar onze locaties te komen met coronaklachten", zegt de organisatie in een reactie. Examens kunnen als dat nodig is kosteloos worden uitgesteld.

750 extra militairen staan klaar om te helpen met boosteren

Defensie heeft 750 militairen extra beschikbaar om de GGD te ondersteunen bij het testen en het zetten van boostervaccins. Dat bevestigt een woordvoerder aan de NOS.

Dat brengt het totaal aantal inzetbare militairen op 1500. Defensie liet dinsdag ook al weten 750 militairen klaar te hebben staan om te helpen bij de boostervaccinatiecampagne.

Nog niet alle 1500 militairen zijn momenteel opgeleid om de vaccins te zetten, maar dat kan volgens de woordvoerder binnen enkele dagen geregeld zijn. "Afhankelijk van de hulpvraag van de GGD regelen wij de opleidingen en stellen wij onze militairen beschikbaar," aldus de woordvoerder.

Bekijk hieronder hoe militairen getraind worden in het zetten van prikken:

Musea: 'Flinke dreun voor ons allemaal'

De Museumvereniging Nederland, die meer dan 400 musea vertegenwoordigt, noemt de verplichte sluiting een flinke dreun voor ons allemaal. Dat schrijft de vereniging in een persbericht.

De museumvereniging hoopt dat musea zo snel mogelijk hun deuren weer kunnen openen. "Uiteraard erkennen we de ernst van de situatie en kennen we de positie die onze sector heeft in deze pandemie," schrijft de vereniging. "We hechten desondanks aan perspectief op een zo snel mogelijke heropening en afbouw van deze beperkende coronamaatregelen."

Branchevereniging sportscholen: 'Bewegen zou juist gestimuleerd moeten worden'

De aankondiging dat de sportscholen tot zeker 14 januari dicht moeten blijven, leidt tot onbegrip en frustratie bij sporters en sportaanbieders. Dat zegt Ronald Wouters, directeur van de branchevereniging NL Actief, in een reactie op de persconferentie.

"Sporten, bewegen en een gezondere leefstijl zouden juist in deze periode gestimuleerd en gefaciliteerd moeten worden," laat Wouters in een schriftelijke reactie weten. "De fitnesscentra in Nederland zijn onderdeel van de oplossing om mensen te helpen aan meer vitaliteit en weerstand om zo gezond mogelijk door de coronacrisis te komen."

Wouters roept op tot het erkennen van de fitnesssector als essentiële dienstverlening. "De overheid heeft een verantwoordelijkheid om mensen aan het sporten en bewegen te houden."

'Lockdown komt hard aan voor horeca'

Branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN) vindt dat horecaondernemers moeten worden gecompenseerd voor de inkopen die ze voor de feestdagen hebben gedaan. Die bestellingen kunnen niet meer worden teruggedraaid, schrijft KHN in een persbericht. "Horecaondernemers hebben de afgelopen weken met het laatste sprankje hoop alles op alles gezet om er met Kerst toch iets van te maken; deze nieuwe lockdown komt dan ook hard aan."

De branchevereniging noemt de horecasluiting "enorm pijnlijk en dramatisch in zo'n belangrijke maand". Vorig jaar waren horecagelegenheden in deze periode ook dicht vanwege de toen geldende coronamaatregelen. Toen kreeg de sector eenmalig een subsidie om de kosten te dekken van bijvoorbeeld derving en investeringen die ondernemers hadden gedaan om coronaproof open te kunnen. Nu is er wel een financieel steunpakket voor bedrijven die worden geraakt door de coronamaatregelen, maar daar komen lang niet alle ondernemers voor in aanmerking.

KHN pleit verder voor een duidelijker visie op de toekomst van de horeca. "Die moet voorkomen dat we keer op keer te maken krijgen met nieuwe maatregelen die de branche kapot maken."

Mogelijk niet alle 60-plussers nog dit jaar geboosterd

Mogelijk krijgen niet alle 60-plussers hun boosterprik voor de jaarwisseling. Dat was aanvankelijk wel de bedoeling, kondigde demissionair minister De Jonge begin deze maand nog aan. Maar volgens de landelijke GGD-organisatie (GGD GHOR) hebben momenteel zo'n 280.000 mensen boven de 60 pas in januari een prikafspraak. Zij kunnen hun afspraak verplaatsen naar vóór 31 december, voor zover de capaciteit dat toelaat, zegt de GGD. "Het zal mogelijk niet voor alle mensen lukken de afspraak te verzetten." Volgende week krijgen 60-plussers voor wie een plek vrijkomt een sms met instructies.

De GGD's kampen nu al met capaciteitsproblemen. De komende tijd krijgen ze hulp van onder meer ziekenhuizen, huisartsen, defensie en het Rode Kruis, omdat de boostercampagne wordt versneld. Demissionair minister De Jonge kondigde vanavond aan dat alle 18-plussers uiterlijk op 7 januari een uitnodiging voor een boosterprik moeten hebben gehad. Wel zal de prioriteit de komende dagen eerst bij 60-plussers liggen. "Wees een beetje begripvol naar elkaar", schrijft de GGD GHOR in een verklaring. "Niet alles zal de komende weken vlekkeloos gaan."

Naar verwachting worden komende week 1 miljoen boosterprikken gezet, en dat moeten er later zo'n 1,5 miljoen per week worden.

Dit zijn alle maatregelen

Zo vlak voor de feestdagen kwam het kabinet vanavond met een allesbehalve feestelijke boodschap: Nederland gaat opnieuw een harde lockdown tegemoet. Bij het Outbreak Management Team (OMT) en het kabinet zijn ernstige zorgen over de opkomst van de omikronvariant. De huidige avondlockdown is naar verwachting niet genoeg om een grote besmettingsgolf tegen te houden.

En dus worden er fors strengere maatregelen getroffen, zo werd aangekondigd in de tweede persconferentie binnen een week. Lees hieronder op een rij wat dat in de praktijk betekent:

Tentamens en examens gaan door

Geplande tentamens en examens gaan ondanks de sluiting van het onderwijs door. Ook practica en laboratoriumwerk kunnen worden voortgezet. Studenten zijn ook welkom in universiteitsbibliotheken om daar voor hun tentamens te leren. Wel geldt de regel dat er maximaal 75 personen in een ruimte mogen zijn.

Eerder deze week besloot het kabinet al om de basisscholen een week eerder met kerstvakantie te sturen. Naast het primair onderwijs heeft het kabinet nu bekendgemaakt dat ook het middelbaar en hoger onderwijs in ieder geval tot 10 januari is gesloten voor fysiek onderwijs. Op 3 januari wordt besloten of de scholen inderdaad op 10 januari weer opengaan.

Rutte: 'Corona is voorlopig nog niet weg'

Rutte wil geen voorspellingen doen over hoe het coronavirus zich zal ontwikkelen. "We weten niet of er nog andere varianten komen hierna, dat kan ik echt niet voorspellen," zegt hij.

"Ik denk dat we tegen elkaar moeten zeggen: corona is voorlopig nog niet weg. En dat is een ontzettende tegenvaller, voor de hele wereld. Dat moeten we met elkaar het hoofd bieden."

Rutte: geen uitzondering voor 'Derde Kerstdag'

Het advies voor het aantal bezoekers dat je thuis mag ontvangen, wordt aangescherpt van vier naar twee bezoekers. Kinderen onder de 13 zijn hiervan uitgezonderd. Voor Kerst en Oud en Nieuw geldt een ander advies: dan mogen er vier mensen op bezoek komen.

Rutte benadrukt dat deze uitzondering niet geldt voor 27 december, voor sommige mensen 'Derde Kerstdag'. "Ik begrijp dat Derde Kerstdag er is, maar niet voor ons. De uitzondering geldt echt voor vier dagen: 24, 25, 26 en 31 december."

De Jonge: 'Covidzorg op termijn anders organiseren'

De Jonge wil de covidzorg in de toekomst anders organiseren. "Het opschalen van coronazorg in de ziekenhuizen betekent nu het afschalen van andere zorg. Dat willen we anders organiseren. Er is al een expertteam aan de slag gezet, dat ons eind januari zal adviseren over hoe we de langetermijnaanpak vorm kunnen geven. Ook hopen we deze winter al pilots te doen."

Prikcapaciteit en bemensing callcenters kunnen tempo boostercampagne remmen

Een mogelijk belemmerende factor in de boostercampagne is de capaciteit van de GGD's, zegt demissionair minister De Jonge. "Vaccins zijn geen remmende factor. Wat mogelijkerwijs een remmende factor is, is het aantal mensen dat kan helpen prikken."

Ook de capaciteit op de callcenters speelt een rol. Gisteren werd al duidelijk dat het landelijke callcenter van de GGD te maken had met "een extreme piekbelasting", waardoor veel mensen telefonisch geen boosterafspraak konden maken. Volgens De Jonge kwamen er deze week op één dag wel een miljoen telefoontjes binnen. "Er is geen callcenter te organiseren dat een miljoen telefoontjes kan opnemen."

Vandaag waren er volgens de minister 250.000 onbeantwoorde telefoontjes. "Dat zijn telefoontjes die in de wacht komen of zelfs niet opgenomen kunnen worden. Het is echt vooral bemanning, niet de vaccins."

De Jonge over boosterprikken: 'We zetten alles op alles'

De Jonge: 'Op vakantie gaan mag, strengere inreisregels niet-Schengenlanden

Mensen mogen met vakantie gaan, "maar houd je dan wel aan de regels," zegt De Jonge. "Het kan zijn dat er regels gelden bij het inreizen, of dat je met terugreizen met extra maatregelen te maken krijgt."

De Jonge laat ook weten dat er een quarantaineplicht gaat gelden voor alle mensen die van buiten Schengen naar Nederland reizen. Maar die plicht moet nog officieel worden bevestigd.

Rutte: 'Misschien wel zwaarste moment sinds begin crisis'

Het kabinet en de deskundigen zullen de komende tijd veel blijven overleggen en de ontwikkelingen rondom omikron voortdurend volgen, benadrukt Rutte. "Desnoods komen we 's nachts bij elkaar of met de Kerst bij elkaar. Zodra er informatie is, zitten we achter onze computer", aldus de premier. "Nederland hoeft niet te denken: de maatregelen zijn niet meer zo hard nodig, maar het is Kerst dus ze vergaderen niet."

Rutte noemt de nieuwe lockdown een grote tegenvaller. "Het is echt verschrikkelijk dat iedereen die er helemaal klaar mee is nu weer in lockdown moet." De premier voegt eraan toe: "Dit is in de hele crisis misschien wel het zwaarste moment".

Toch is hij ervan overtuigd dat deze stappen nu genomen moeten worden. "Er is een zeer groot risico met de variant die er nu is. We weten er niet alles van, maar we kunnen geen risico's nemen. Als we nu geen maatregelen nemen kan het in januari tot onbeheersbare situaties leiden."

Alle maatregelen op een rij

Demissionair premier Rutte zette alle extra maatregelen, dus bovenop de basisregels, nog een keer op een rij. Kijk ze hier terug:

Rutte over draagvlak: 'Het is een issue, maar dat komt niet door afgelopen week'

Demissionair premier Rutte erkent dat het draagvlak voor de coronamaatregelen niet heel hoog is. "Maar dat komt niet door afgelopen week", denkt hij. "Ik denk dat Nederland begrijpt dat dit nu nodig is. Waar draagvlak absoluut een issue is, komt dat niet door deze week."

Een week geleden liet de zogenoemde gedragsunit van het RIVM zien dat Nederlanders zich weliswaar beter aan de coronamaatregelen houden, maar dat het draagvlak voor het totale coronabeleid een dieptepunt had bereikt.

Van Dissel: 'Effect van omikron kunnen we zien als virusvariant breder is rondgegaan'

"Voordat zeker is wat de effecten van de nieuwe omikronvariant precies zijn, moet het virus nog breder rondgaan", zegt Van Dissel. "Dat heeft tijd nodig en hangt af van hoe het virus zich in andere landen ontwikkelt. De rapporten die er nu zijn, zijn nog onvoldoende robuust."

Van Dissel: het kan ook meezitten, maar dat hebben we met corona nog niet vaak gehad

Rutte: we werden vorige week vrijdag uit onze stoel geblazen

Demissionair premier Rutte noemt het verschrikkelijk dat er weer strengere maatregelen nodig zijn en zegt te begrijpen dat mensen moedeloos worden. "Het is verschrikkelijk voor het hele land, voor al die ouderen, jongeren, mensen met bedrijven, mensen die eenzaam zijn, die Kerst wilden gaan vieren." Rutte zegt dat "wij allemaal vorige week vrijdag uit onze stoel werden geblazen toen we hoorden van de grote zorgen van het OMT".

Het Outbreak Management Team heeft de afgelopen week gebruikt om die zorgen verder te preciseren, aldus Rutte. "En gisteren hebben ze gezegd: 'We weten nog niet alles, maar het ziet er zeer zorgelijk uit.'"

Van Dissel: afweersysteem kan omikron-variant niet goed herkennen

Rutte: dalende cijfers zijn bewijs dat maatregelen werken

Op dit moment laten de ziekenhuiscijfers gemiddeld een dalende lijn zien. Op de verpleegafdelingen daalde het aantal patiënten de afgelopen zeven dagen met 18,4 procent, op de IC's met 8,6 procent.

Volgens demissionair premier Rutte zijn de dalende cijfers het bewijs dat de maatregelen werken. "De avondlockdown werkt. Maar het punt is dat we nu een enorme golf van omikron zien aankomen, en die kan ertoe leiden dat je begin januari een onbeheersbare situatie krijgt als je niet nu maatregelen neemt."

Het RIVM zegt dat de afname in de coronacijfers volgens de modellen van korte duur is, onder meer doordat de omikronvariant zich ook onder gevaccineerden snel kan verspreiden.

De Jonge: dit is het moment om vaccinatietwijfels overboord te gooien

Minister De Jonge doet een nieuwe oproep om een boosterprik te halen. "Denkt u na twee vaccinaties: ik zit wel goed? U bent niet genoeg beschermd tegen omikronvariant, dus haal de boosterprik. Bent u deels gevaccineerd? Dan bent u niet beschermd. Bent u helemaal niet gevaccineerd, dan is dit het moment om twijfels overboord te gooien en u te laten vaccineren."

7 januari alle 18-plussers uitgenodigd voor boosterprik

Demissionair minister De Jonge zegt dat de strenge lockdown vooral bedoeld is om tijd te kopen: "Tijd om meer te leren over de impact van de omikronvariant, vooral over hoe ziek we ervan worden. Tijd om de golf van de deltavariant te laten afnemen, zodat er meer ruimte komt in de zorg. En tijd om iedereen een boosterprik te geven."

Volgens De Jonge moeten op 7 januari alle 18-plussers een uitnodiging voor een boosterprik hebben gehad. "In de tweede helft van januari zijn we dan klaar met het boosteroffensief."

Inmiddels zijn 1,5 miljoen boosterprikken gezet. "Nog 9,5 miljoen te gaan", zei De Jonge. Volgens de demissionair minister staan er voor komende week 1,5 miljoen prikken gepland.

Rutte: 'We hebben eerder bewezen dat we dit aankunnen'

Premier Rutte grijpt ook even de kans om Nederland moed in te spreken: "Laten we een beetje op elkaar blijven letten. Kerst is het feest van hoop en van licht in het donker. We hebben bewezen dat we veel aankunnen. Met elkaar komen we ook deze situatie weer te boven."

Groepsgrootte terug naar 2, met Kerst en Oud en Nieuw naar vier

De nieuwe lockdown gaat in vanaf morgenochtend 05.00 uur en blijft van kracht tot en met 14 januari. "In de dagen voorgaand aan 14 januari gaan we opnieuw wegen," zegt Rutte. "Als de cijfers tussendoor meevallen komen we eerder bij jullie terug."

De norm voor thuisbezoek gaat terug naar twee. Ook buiten geldt een maximum groepsgrootte van twee personen. Tijdens de feestdagen gaat de maximale groepsgrootte binnen en buiten omhoog naar maximaal vier personen vanaf 13 jaar.

Dit zijn alle nieuwe coronamaatregelen

Op de website van de Rijksoverheid is een overzicht te vinden van de nieuwe coronamaatregelen. Die gaan morgenochtend om 05.00 uur in en duren tot zeker vrijdag 14 januari.

Omikron omgeven door onzekerheden en aannames

RIVM-directeur Van Dissel heeft het nu over ziekenhuisopnames. "Het probleem is dat de omikronvariant zich niet evenredig verdeelt", zegt hij. Daarmee bedoelt hij dat in eerste instantie vaak meer jongeren dan ouderen omikron oplopen. "Dan zijn de getallen hoog, maar heb je weinig ziekenhuisopnames."

Volgens Van Dissel maakt de onzekerheid hierover dat de RIVM-modellen heel erg afhankelijk zijn van aannames. Maar als je van minder goede aannames uitgaat, zegt hij, dan zou het aantal zieken wegens de zeer snelle verspreiding van het virus de eerste golf in Nederland kunnen overstijgen. "Dat zou betekenen dat we door omikron weer meer ziekenhuisbedden bezet zien door ernstig zieke patiënten. Met alle onzekerheden die we nu hebben, moeten we het maximale doen om dat te voorkomen."

Overigens benadrukt het RIVM dat nog veel onzeker is over de omikronvariant en dat het dus ook zou kunnen dat de belasting op de zorg lager uitvalt, bijvoorbeeld als omikron minder ziekmakend blijkt. "Het risico is nu echter te groot om niet heel snel maatregelen te nemen, aangezien de variant zich heel snel verspreidt", stelt het instituut. "Als duidelijk is dat omikroninfecties veel milder verlopen, dan zal snel een advies komen om de lockdown weer te versoepelen."

Van Dissel: vaccineer je als je dat nog niet hebt gedaan

Van Dissel doet een oproep aan de mensen die nog niet gevaccineerd zijn. "Doe dat alsnog, want ook twee vaccinaties beschermen tegen de omikronvariant."

Omikron nog voor jaarwisseling dominant

Volgens premier Rutte is een harde lockdown onvermijdelijk "vanwege de vijfde golf die met omikron op ons afkomt". Daarom is Jaap van Dissel van het RIVM aanwezig bij de persconferentie, zegt hij: om uit te leggen waarom zo'n lockdown nodig is.

Van Dissel verwacht dat de omikronvariant van het coronavirus tussen Kerst en Oud en Nieuw dominant is in Nederland. Er zijn nog veel onzekerheden rondom die variant, zegt hij. Wat we wél weten, is dat de opgebouwde afweer, onder meer door vaccinaties, minder goed tegen omikron beschermt dan tegen de deltavariant. "Dat is een flinke tegenvaller. Tegelijkertijd weten we dat boostervaccinaties een opfrisser geven van het afweersysteem. Dat maakt dat de bescherming tegen omikron na de booster toeneemt, niet alleen tegen infectie maar ook tegen ernstige ziekte."

Premier Rutte : 'Somber gemoed'

"Ik sta hier met een somber gemoed," zei premier Rutte bij aanvang van de persconferentie. "En veel mensen die kijken zullen dat ook zo voelen."

"In één zin samengevat: Nederland gaat nóg een keer in lockdown," vervolgde hij. "Nog een keer op slot. Dat is onvermijdelijk. Omikron verspreidt zich nog sneller dan we vreesden. Dat is het ingewikkelde verhaal dat we vanavond moeten vertellen."

Volg hier om 19.00 uur de persconferentie over de coronamaatregelen

Demissionair premier Rutte, demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid en OMT-voorzitter Van Dissel geven om 19.00 uur een persconferentie over de coronamaatregelen.

Je kunt de persconferentie live volgen bij de NOS via de volgende kanalen:

Ruim 90.000 nieuwe coronabesmettingen in VK, stijging van 44 procent

In het Verenigd Koninkrijk werden vandaag 90.418 nieuwe coronagevallen gemeld. Het aantal positieve tests is de afgelopen zeven dagen met 44,4 procent gestegen ten opzichte van de week ervoor.

Afgelopen vrijdag telde het VK 93.045 coronabesmettingen, het hoogste aantal geregistreerde positieve tests tot dusver.

De burgemeester van Londen, Sadiq Khan, heeft vanwege de hoge besmettingscijfers daarop een major incident afgekondigd. Hij doelt daarmee op een crisissituatie in de zorg, waarbij ziekenhuizen en hulpdiensten in Londen zich voorbereiden op een grote toestroom aan coronapatiënten.

Khan maakt zich zorgen over de snelle verspreiding van de omikronvariant, die in Londen inmiddels dominant is: naar schatting 80 procent van de besmettingen in de hoofdstad betreft de omikronvariant.

In totaal werden in het VK 10.059 nieuwe besmettingen met omikron gemeld.

Ook in Nijmegen volle winkelstraten

Net als in veel andere steden is het ook in winkelstraten in het centrum van Nijmegen druk. Nu het ernaar uitziet dat een nieuwe lockdown wordt afgekondigd, willen veel mensen nog snel even winkelen.

Bekijk hieronder de drukte in Nijmeegse winkelstraten:

Professionele sportwedstrijden gaan door

De professionele sport valt niet onder de nieuwe beperkingen, bevestigen ingewijden. Professionele sportwedstrijden worden zonder publiek gespeeld, zoals al sinds 12 november het geval is.

Dat betekent onder meer dat de voetbalklassieker Feyenoord-Ajax morgenmiddag doorgaat, zonder fans in De Kuip. Ook de andere wedstrijden in het betaald voetbal gaan zeker tot aan de winterstop door.

Tijdens de eerste lockdown, in maart 2020, werden professionele sportwedstrijden wel afgelast.

Drukte in het centrum van Den Haag

Terwijl op het Binnenhof in Den Haag werd vergaderd over nieuwe coronamaatregelen wordt een paar honderd meter verderop volop gewinkeld. Mensen vrezen een nieuwe harde lockdown met gesloten winkels.

"Wij dachten: we gaan gelijk de stad in", zegt een winkelende voorbijganger:

Harde lockdown gaat morgen in, zeker tot 14 januari

Vanaf morgen geldt in Nederland een harde lockdown. Bronnen in Den Haag bevestigen dat het kabinet het advies van het Outbreak Management Team om zoveel mogelijk sectoren te sluiten, overneemt. De nieuwe maatregelen blijven in elk geval tot 14 januari van kracht.

Dat betekent dat onder meer de horeca, niet-essentiële winkels en de cultuursector weer dicht moeten. Ook moeten alle middelbare scholen en andere onderwijsinstellingen wat de deskundigen betreft dicht. De basisscholen zijn al vervroegd gesloten voor de Kerstvakantie.

Om 19 uur zullen de nieuwe maatregelen in een persconferentie worden toegelicht.

14.742 positieve tests, daling zet door

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 14.742 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 653 minder dan gisteren.

Gemiddeld daalt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 14.758 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 24 procent minder dan de zeven dagen daarvoor.

De besmettingscijfers kunnen vertekend zijn. Dat heeft te maken met het aangepaste testbeleid dat sinds 4 december geldt. Mensen met lichte klachten kunnen nu ook volstaan met een zelftest. Als de test positief uitvalt, moet die persoon alsnog naar de GGD voor een PCR-test.

50 overleden covid-patiënten

Bij het RIVM werden 50 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 50 doden per dag, tegen 62 doden per dag een week eerder.

Drukte in centrum Rotterdam, gemeente roept mensen op om weg te blijven

Het is zo druk in het centrum van Rotterdam, dat het stadsbestuur mensen dringend oproept om weg te blijven. "Kom niet meer naar de stad en vermijd drukte", laat de gemeente op Twitter weten.

Parkeergarages in de stad staan vol en er zijn verkeersregelaars ingezet. Ook is het Weena afgesloten, een doorgaande weg die naar het centrum leidt.

Ook in andere stadscentra is het druk door de dreigende sluiting van niet-essentiële winkels. Zo hebben veel buslijnen in Groningen vertraging wegens drukte op de weg, meldt de regionale streekvervoerder.

Stormloop op winkels door dreigende strenge lockdown

Topdrukte in veel binnensteden nu het ernaar uitziet dat er een nieuwe lockdown wordt afgekondigd. Vooral bij kappers staan lange rijen. Ook andere niet-essentiële winkels draaien op volle toeren.

'We moeten de laatste kerstcadeautjes nog even halen", vertelt een jonge vrouw in het centrum van Delft bij Omroep West. "Ik vind het voor de gezondheid beter als er een lockdown komt. Maar het is wel jammer dat het in de laatste week voor de kerstvakantie gebeurt."

2373 coronapatiënten in het ziekenhuis

In de ziekenhuizen zijn 204 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdeling. Op de IC's kwamen er 29 nieuwe patiënten bij.

In de ziekenhuizen nam de bezetting af. Er liggen nu 2373 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2472), van wie 637 op de IC (gisteren: 638), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Momenteel liggen er 19 Nederlandse patiënten in Duitsland op de IC.

In onderstaande drie grafieken zie je hoe de instroom en bezetting in de ziekenhuizen zich heeft ontwikkeld, en wat de ruimte op de intensive cares is:

Kabinet bijeen voor spoedberaad: 'Zorgen erg groot'

Onder meer demissionair premier Rutte en de demissionaire ministers Grapperhaus en De Jonge zijn rond het middaguur in Den-Haag begonnen aan een spoedberaad over de opmars van de omikronvariant. Andere bewindslieden sluiten zich digitaal bij het overleg aan.

"De zorgen zijn heel erg groot", zei De Jonge bij aankomst:

Het demissionaire kabinet houdt vanavond om 19.00 uur een persconferentie om nieuwe coronamaatregelen bekend te maken.

Ondernemersverenigingen hopen op winkelen op afspraak

Ondernemersverenigingen MKB-Nederland en VNO-NCW hopen dat winkelen op afspraak en afhalen (click & collect) mogelijk wordt als het kabinet vandaag besluit tot een lockdown. "Dat biedt toch nog kans om iets af te zetten van je kerstvoorraden in deze drukke tijd", zeggen de verenigingen. "We moeten creatief blijven en alles uit de kast halen om de schade te beperken."

De werkgeversorganisaties noemen het verder een "drama voor tienduizenden ondernemers" als vanavond blijkt dat alle niet-essentiële winkels hun deuren moeten sluiten. Ze begrijpen dat het kabinet iets moet doen vanwege de snel oprukkende omikronvariant, maar voor veel ondernemers zou een lockdown in de laatste drukke kerstweken een "hard gelag" zijn. "Dit zijn vaak de beste weken van het jaar die soms echt het verschil maken."

Utrechters op de markt reageren op verwachte lockdown

Op de markt in Utrecht reageren winkelend publiek en winkeliers op de persconferentie die vanavond door het demissionaire kabinet wordt gehouden. Sommigen doen nog snel kerstkopen; "we hebben alles nu in huis, want we hadden er al een beetje rekening mee gehouden."

"Dit is mijn brood, hier moet ik verdienen", zegt een marktkraamhouder:

De coronacijfers gaan omlaag, waarom toch een harde lockdown?

Als je nu naar de weekgemiddelden kijkt, gaat het met de coronabestrijding en het ontlasten van de zorg de goede kant op. Het zevendaags gemiddelde van het aantal besmettingen daalde de afgelopen week van 20.005 naar 15.202 per dag. Waarom zou het kabinet nu tot drastische maatregelen overgaan, zo kort na de aanscherping van dinsdag?

Hoewel de cijfers er nu goed uitzien, maakt de omikronvariant alles anders. "Dat heeft met name te maken met de snelheid waarmee dit virus oprukt", zei viroloog en OMT-lid Marion Koopmans gisteren in Op1. "Ten opzichte van de inschatting van vorige week gaat nog sneller het moment komen dat omikron het overgenomen heeft."

Mensen lopen dus sneller een infectie op. Het is niet duidelijk of mensen ook zieker worden en of dit tot een grotere instroom in de ziekenhuizen leidt, waar nog steeds veel coronapatiënten behandeld worden. Koopmans vindt die onzekerheid zeer alarmerend. "Op een schaal van 1 tot 10 zit ik aan de 8."

Het hoofd van het OMT, Jaap van Dissel, deelt die zorgen. "Uit Zuid-Afrika komen signalen dat omikron gunstiger is dan delta, maar uit Denemarken komen signalen dat dat nog maar de vraag is", zei hij donderdag. "Het gaat er met name om: wat gebeurt er als er kwetsbaren worden blootgesteld en hoeveel komen er dan in het ziekenhuis?"

Uit Britse cijfers blijkt dat de vaccins van Pfizer en Moderna vooral tegen ziekenhuisopname bescherming bieden, maar de bescherming is niet zo hoog als tegen de deltavariant die tot voor kort dominant was. Dat ziet ook veldepidemioloog en microbioloog Amrish Baidjoe. "Wat we zien is dat omikron goed is in het omzeilen van bestaande immuniteit", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dus dat betekent dat gevaccineerden, maar ook de mensen die al eerder een infectie hebben doorgemaakt, minder goed beschermd zijn."

Rijen voor winkels in Utrecht

In afwachting van de persconferentie vanavond, worden vanmiddag nog op het laatste moment (kerst)inkopen gedaan. Bij sommige winkels staan rijen mensen buiten.

WHO: omikronvariant nu in 89 landen vastgesteld

De omikronvariant is nu in 89 landen vastgesteld, maakt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekend. Het aantal gevallen verdubbelt elke anderhalve tot drie dagen. Dat is een aanzienlijk snellere verspreiding dan de eerdere verspreiding van de deltavariant, volgens de WHO.

De gezondheidsorganisatie ziet ook dat de variant zich snel verspreidt in gebieden waar mensen immuniteit hebben opgebouwd door vaccinaties of een eerdere besmetting. Het is nog niet zeker of dit komt omdat de variant de opgebouwde immuniteit zou kunnen omzeilen, of door de verhoogde besmettelijkheid, of door een combinatie van beide factoren. Er zijn meer data nodig om de ernst van de variant en de invloed van vaccinaties en eerdere besmettingen precies vast te stellen.

De WHO waarschuwt daarnaast dat ziekenhuizen snel kunnen overlopen door de snelle verspreiding van het virus. Vanavond houdt het demissionaire kabinet een persconferentie waarin nieuwe maatregelen worden aangekondigd; het kabinet hoopt zo de opmars van de omikronvariant af te remmen.

Vanavond nieuwe persconferentie, harde lockdown verwacht

Het demissionaire kabinet houdt vanavond om 19.00 uur een persconferentie om nieuwe coronamaatregelen bekend te maken. Behalve premier Rutte en minister van Volksgezondheid De Jonge, is ook hoofd infectieziektebestrijding van het RIVM, Jaap van Dissel, bij de persconferentie aanwezig. Vanmiddag houden kabinetsleden een spoedoverleg om knopen door te hakken.

Het Outbreak Management Team heeft het kabinet geadviseerd een strenge lockdown in te stellen om de opmars van de omikronvariant af te remmen. De deskundigen pleiten ervoor dat vrijwel alles sluit: alleen de essentiële winkels zoals supermarkten zouden open mogen blijven, bevestigen Haagse bronnen.

Als het demissionaire kabinet meegaat in het advies betekent dat dat behalve niet-essentiële winkels ook onder meer de horeca, sportscholen, musea, bioscopen en theaters weer dicht moeten. Ook zouden alle scholen en andere onderwijsinstellingen wat de deskundigen betreft moeten sluiten.

Je kunt de persconferentie live volgen bij de NOS.

Winkeliersvereniging: 'We zijn woest, dit zijn allerbelangrijkste weken van het jaar'

Het draagvlak onder ondernemers voor sluiting van niet-essentiële winkels is nihil, zegt branchevereniging INretail in een reactie op de mogelijke sluiting. "We zijn woest, dit zijn de allerbelangrijkste weken van het jaar. Mensen hebben vakantie en willen winkelen en cadeautjes kopen om onder de boom te leggen. Ondernemers hebben hier ook op ingekocht en hierop gerekend." Nederland telt 56.000 niet-essentiële winkels.

Dat het vandaag druk is in de winkelstraten vindt INretail logisch: "Het is menselijk dat mensen ergens op afgaan als het dreigt te worden gesloten. Het kabinet moet waken voor blinde paniek en rust bewaren en duidelijkheid verschaffen." INretail ziet het liefst dat winkels openblijven, zodat er gespreid kan worden gewinkeld.

De telefoon bij de branchevereniging staat roodgloeiend, ondernemers maken zich enorm veel zorgen: "We hebben nog de herinnering aan de vorige lockdown en winkeliers hebben toen miljarden schulden opgebouwd die ook allemaal afbetaald moeten worden. Dit was de kans om uit de rode cijfers te komen."

De brancheorganisatie pleit ook voor maatregelen die in heel Europa gelden, want ziet nu al dat mensen uit de grensregio's uitwijken naar Duitsland en België.

Grapperhaus na overleg met burgemeesters: 'Sta er heel serieus in'

Demissionair minister Grapperhaus van Justitie en de burgemeesters van de veiligheidsregio's hebben vanochtend "goed met elkaar gesproken", zegt Grapperhaus na het overleg. "De burgemeesters zien ook in dat we goed moeten kijken wat we verder moeten doen ten aanzien van de omikronvariant." Over de inhoud van het gesprek wil hij niet op ingaan.

"Ik sta er heel serieus in, als ik kijk naar wat het OMT-advies is", zegt Grapperhaus. Het OMT adviseerde het kabinet gisteren om alles te sluiten, behalve essentiële winkels. Betrokken kabinetsleden gaan vanmiddag met elkaar praten, waarschijnlijk komt het kabinet vanavond met een persconferentie. "We gaan nu, met goed verstand en met de adviezen die we hebben, kijken wat verstandig is."

Volop coronazorgen in Premier League: 'We hebben duidelijkheid nodig'

In de Premier League worden dit weekend vijf wedstrijden gespeeld. Dat hadden er tien moeten zijn. Door de helft van het aantal geplande duels ging een streep, omdat de ene na de andere club te maken kreeg met een corona-uitbraak in de selectie.

Het virus waart in hoog tempo rond in de hoogste voetbalcompetitie van Engeland. Over de maatregelen die daartegen moeten worden genomen, lopen de meningen uiteen. Sommige coaches willen de competitie tijdelijk stilleggen, terwijl andere trainers juist door willen spelen.

Liverpool-coach Jürgen Klopp behoort tot dat laatste kamp. "Ik ben niet per se tegen stoppen, maar ik zie het voordeel er niet van", zei hij vrijdag, een dag na de overwinning op Newcastle United (3-1). Liverpool miste in dat duel onder anderen de positief geteste verdediger Virgil van Dijk.

"Het is een moeilijke situatie, maar stoppen zou betekenen dat we een paar weken niet voetballen", zegt Klopp:

Overleg met burgemeesters van start

Het overleg met de burgemeesters van de veiligheidsregio's is om 10.30 uur online van start gegaan, en duurt tot ongeveer 11.30 uur. Demissionair minister Grapperhaus van Justitie praat de burgemeesters bij over de plannen van het kabinet om nieuwe maatregelen in te voeren. Na afloop wordt geen reactie gegeven.

Vanmiddag komen kabinetsleden bijeen om knopen door te hakken naar aanleiding van het OMT-advies. Naar verwachting is er vanavond een persconferentie over de nieuwe maatregelen.

Omikron nu vermoedelijk tot 10 procent van positieve tests in Frankrijk

In Frankrijk is de omikronvariant nu vermoedelijk verantwoordelijk voor 7 tot 10 procent van de positieve tests. De Franse regering plant strengere maatregelen om de opmars terug te dringen, zegt de minister van Volksgezondheid Olivier Véran.

Het kabinet wil begin volgend jaar een wetsvoorstel voor het invoeren van 2G-beleid indienen, zei de Franse premier Jean Castex gisteren. Dat zou betekenen dat alleen mensen die zijn gevaccineerd of genezen van corona, onder meer restaurants en cafés mogen betreden. Nu kan dat ook nog met een negatief testbewijs.

Véran zei tevens dat hij hoopt dat gezonde kinderen van 5 tot 11 jaar, vanaf 22 december gevaccineerd kunnen worden.

'Strengere maatregelen in Nederland door late booster en te vroege versoepelingen'

Veel landen om ons heen hebben niet zo'n strenge lockdown zoals het OMT nu in Nederland adviseert. Hoe kan dat? Volgens Amrish Baidjoe, veldepidemioloog en microbioloog, komt dat voornamelijk omdat Nederland in de zomer te snel heeft versoepeld en later is begonnen met de boostercampagne.

"In Nederland zitten we al in een heel ernstig scenario", zegt Baidjoe in het NOS Radio 1 Journaal. We hebben volgens de veldepidemioloog niet alleen te snel versoepeld in de zomer, maar ook te laat gewacht met het invoeren van nieuwe maatregelen. "We zitten nog steeds op een bijzonder erg niveau wat betreft de druk op de zorg; er is nog steeds heel veel uitgestelde zorg en de situatie is verre van normaal."

De microbioloog zegt daarnaast dat de boosterprik een belangrijk verschil maakt. "We moeten druk zetten op de boostercampagne, ik kan niet genoeg benadrukken hoe snel dat moet zijn." Hij benoemt ook dat er in Nederland 1,3 miljoen mensen nog geen eerste prik hebben gehad. "En die lopen natuurlijk ook een verhoogd risico."

De eerste data over de verhoogde verspreidingssnelheid van de nieuwe coronavariant omikron stemmen daarnaast bijzonder ongerust, zegt Baidjoe. Of de variant mensen ook zieker maakt dan de deltavariant, weten we nog niet precies, maar mogelijk is de variant wel goed in het omzeilen van de bestaande immuniteit. "De eerste data laten dus zien dat gevaccineerde mensen en mensen die zijn hersteld, minder goed beschermd zijn."

Baidjoe noemt de door het OMT voorgestelde maatregelen - om onder meer de horeca, sportscholen en de cultuursector te sluiten - daarom een goed advies. "Het kan zeker helpen, omdat de maatregelen als doel hebben om het aantal contactmomenten tussen mensen en groepen mensen sterk te reduceren. Hoeveel het precies gaat helpen weten we natuurlijk niet, maar een remming is al heel belangrijk."

Ondernemend Nederland: 'Nieuwe lockdown zou heel harde klap zijn'

De mogelijk nieuwe lockdown - die door het OMT wordt geadviseerd - is voor veel ondernemers "een heel harde klap", zegt Hans Biesheuvel, voorzitter van Ondernemend Nederland. Als het kabinet de geadviseerde maatregelen overneemt, zouden onder meer de horeca, cultuursector en sportscholen dicht moeten. Dat komt vooral hard aan na twee jaar coronamaatregelen, waardoor veel ondernemers weinig inkomen hebben en in de schulden zitten, of weinig reserves hebben, zegt Biesheuvel in het NOS Radio 1 Journaal.

"Ik begrijp wel heel goed dat het kabinet wat moet, en hoe verontrustend het in de zorg is", zegt Biesheuvel. "Maar tegelijkertijd is het voor heel veel ondernemers een heel harde klap." De voorzitter benoemt ook dat de maatregelen constant op het allerlaatste moment worden genomen. "Je hebt geen enkele tijd om je voor te bereiden."

Een groot verschil met de huidige lockdown en de eerste lockdown, is dat veel ondernemers in maart 2020 drie goede jaren achter de rug hadden, zegt Biesheuvel. "En nu is een deel van de ondernemers gewoon moedeloos. Als je een ton schuld hebt bij de belasting, drie maanden huurachterstand en je loopt achter met je hypotheek, ga je dan nog door?"

Nederlanders sporten flink minder tijdens avondlockdown

Nederlanders hebben tijdens de avondlockdown, die de afgelopen drie weken van kracht is, minder gesport. Bijna 30 procent is substantieel minder gaan sporten, of zelfs helemaal gestopt met sporten, staat in een onderzoek in opdracht van sportkoepel NOC*NSF. "Een zorgwekkende ontwikkeling", zegt algemeen directeur Marc van de Tweel in het NOS Radio 1 Journaal.

"Bij elke lockdown of nieuwe maatregel zie je dat de sportdeelname langzaam wegzakt." De gemiddelde sportfrequentie - dus hoeveel er wordt gesport per week of maand - is nog nooit zo laag geweest, zegt Van de Tweel. "Het is des te meer zorgwekkend omdat juist met het coronavirus, je ervoor moet zorgen dat je fit blijft. In je hoofd en in je lijf, en daar helpt bewegen natuurlijk bij."

Voornamelijk jongeren en kinderen zijn minder gaan sporten; de helft van de kinderen sport nu bijvoorbeeld minder of niet. Tijdens de avondlockdown kunnen kinderen doordeweeks alleen na schooltijd, tussen ongeveer 15.30 uur en 17.00 uur sporten. "Voor veel sportverenigingen is dat gewoon niet te organiseren. En kinderen gaan 's avonds in het donker niet een rondje hardlopen", zegt Van de Tweel.

Volwassenen doen nog wel aan ongeorganiseerd sporten, dus bijvoorbeeld wandelen of hardlopen, zegt Van de Tweel. Vooral het teamsporten, bijvoorbeeld voetbal, hockey of handbal, nam af.

'Avondklok ligt nu niet voor de hand'

Het kabinet houdt waarschijnlijk vandaag al een nieuwe persconferentie, maar een avondklok ligt nu niet voor de hand als een van de nieuwe maatregelen, zegt politiek verslaggever Wilco Boom in het NOS Radio 1 Journaal. "We hebben er niets over gehoord, en bij de vorige lockdown duurde het ook een aantal weken voordat de avondklok werd ingesteld."

Het Outbreak Management Team adviseert het kabinet een strenge lockdown in te voeren; dat zou betekenen dat onder meer de horeca, niet-essentiële winkels, sportscholen, bioscopen, museums en theaters hun deuren moeten sluiten.

Kabinetsleden overleggen aan het begin van de middag om knopen door te hakken naar aanleiding van het OMT-advies. Voorafgaand is er een overleg met de burgemeesters van de veiligheidsregio's.

Aantal coronabesmettingen op Curaçao in tien dagen verdubbeld

Het aantal geregistreerde coronabesmettingen op Curaçao is in de afgelopen tien dagen bijna verdubbeld, meldt persbureau ANP. Het aantal steeg van 102 op 7 december, naar 202 op 17 december. Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis ging in dezelfde periode van vier naar acht. Vier mensen stierven aan de gevolgen van een coronabesmetting. Het totale aantal coronadoden op het eiland is nu 184.

De Curaçaose overheid maakt zich zorgen om het stijgende aantal coronapatiënten. Minister-president Gilmar 'Pik' Pisas waarschuwt de bevolking tijdens de feestdagen alert te zijn, zeker bij kerstbezoek uit Nederland. Er worden echter geen nieuwe maatregelen genomen. Op het eiland worden mensen nog steeds geadviseerd mondkapjes te dragen in het openbaar. Er geldt een avondklok van 03.00 uur tot 04.30 uur en voor evenementen met meer dan honderd mensen is een QR-code verplicht.

De omikronvariant van het coronavirus is nog niet aangetroffen op het eiland. Afgelopen week is begonnen met het zetten van boosterprikken bij 60-plussers. Op een bevolking van zo'n 160.000 inwoners hebben meer dan 103.000 een eerste vaccinatie gekregen; ruim 96.000 mensen zijn twee keer ingeënt.

Rechter VS heft blokkade vaccinatieplicht werknemers op

Een federale rechtbank in de Amerikaanse staat Ohio heeft de recente blokkade van de vaccinatieplicht teruggedraaid, die president Biden voor grote bedrijven wilde invoeren. Personeel van bedrijven met meer dan honderd werknemers moet zich daardoor alsnog voor 4 januari hebben laten vaccineren. Wie dat niet doet, zou zich elke week moeten laten testen en een mondkapje moeten dragen op het werk. De regel gaat gelden voor ruim tachtig miljoen Amerikanen.

De rechters besloten de blokkade ongedaan te maken, die een federale rechter in Georgia eerder deze maand bekrachtigde. Volgens de rechtbank in Ohio is de vaccinatieplicht echter noodzakelijk om werknemers te beschermen tegen het coronavirus, nu de besmettingsaantallen stijgen.

President Biden kondigde de vaccinatieplicht vorige maand aan. Rechters in verschillende staten besloten echter de regel voorlopig te schorsen, nadat een groep Republikeinse staten, bedrijven en actiegroepen bezwaar had gemaakt. Deze partijen hebben nu aangekondigd de regel aan te gaan vechten bij het Amerikaanse Hooggerechtshof.

Waarschijnlijk vandaag al extra persconferentie met nieuwe maatregelen

Het is waarschijnlijk dat er vandaag al een nieuwe persconferentie gehouden wordt om de nieuwe coronamaatregelen bekend te maken, zeggen Haagse bronnen tegen de NOS. In de ochtend heeft het demissionaire kabinet overleg met de burgemeesters, in de middag is er extra kabinetsberaad over het laatste OMT-advies om zo snel mogelijk een harde lockdown in te voeren. Het is ook aannemelijk dat eventuele nieuwe maatregelen al in het weekend ingaan.

"Het is de verwachting dat het demissionaire kabinet dit ingrijpende advies gaat overnemen", zegt politiek verslaggever Ron Fresen. "Ze kunnen ook moeilijk anders, gezien de grote zorgen over hoe snel deze variant zich verspreidt. 'Het is alle hens aan dek', hoor je in kabinetskringen. Dit zou ook de eerste keer zijn dat ze al maatregelen nemen vóór er een nieuwe golf is."

"Het wordt wel een lastige boodschap voor het kabinet, want er is natuurlijk een hoop moedeloosheid bij veel Nederlanders. Zij denken: we zijn een jaar verder sinds de vorige lockdown, veel mensen zijn inmiddels gevaccineerd. En dan zijn we toch weer terug bij af, vlak voor de feestdagen."

Oostenrijk scherpt inreisbeleid aan: test of booster verplicht

Oostenrijk scherpt het inreisbeleid vanaf maandag aan. Wie dan naar het land wil reizen, moet naast een vaccinatie-, of herstelbewijs ook een negatieve coronatest kunnen laten zien. Een uitzondering geldt voor mensen die al een boosterprik hebben gehad; zij hoeven geen test te doen.

Mensen die niet aan de eisen voldoen, moet tien dagen in quarantaine, en aan het einde een negatieve PCR-test laten zien. Het land hoopt met de nieuwe regels de snel opkomende omikronvariant te vertragen. Zwangeren en mensen die om gezondheidsredenen niet kunnen worden gevaccineerd zijn uitgesloten.

In Oostenrijk is de afgelopen vijf weken een lockdown voor ongevaccineerden van kracht. Er geldt een zogenoemde 2G-regel; restaurants, cafés, musea en theaters zijn alleen open voor mensen die zijn gevaccineerd of genezen.

Welkom

Welkom in het liveblog van zaterdag 18 december. In dit blog houden we je op de hoogte van het laatste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het blog van gisteren staat hier.