Debat uitgesteld naar morgen, Kamer wil 'volledige transparantie'

Debat morgen om 11.05 uur

Het debat over de mislukte verkenning en de uitgelekte stukken met oud-verkenners Ollongren en Jorritsma staat nu voor morgen gepland om 11.05. Voor die tijd moeten alle stukken rond de formatie alsnog openbaar worden. Een meerderheid van de Kamer drong daar op aan, en zag niets in het plan van Mark Rutte om niet alles openbaar te maken.

Datum debat nu definitief: naar morgen verschoven

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil toch dat alle verslagen van de formatiegesprekken openbaar worden. Dat gaat nu niet meer lukken en daarom wordt het debat naar morgen verschoven. Het voorstel van Rutte om alleen zijn verslagen te openbaren, haalde het niet. De meeste partijen benadrukken dat volledige transparantie het allerbelangrijkste is.

Hoekstra: ik wil transparantie, 'formatieproces is totaal, totaal misgegaan'

De CDA-fractievoorzitter wil dat zijn gesprek met de verkenners openbaar wordt, omdat dan ook glashelder is dat hij niet over het CDA-Kamerlid Omtzigt is begonnen. Hij is zeer kritisch over het verloop van het proces. "Het is totaal, totaal misgegaan".

Oppositie ziet voorstel Rutte niet zitten

PVV-leider Wilders zegt dat hij het voorstel van Rutte niet kan accepteren. "Wat voor trukendozen zijn er nu weer opengezet?"

SP-leider Marijnissen vindt het ook geen goed plan. Volgens haar is het zuiver dat eerst alles naar buiten komt. Ze noemt het een "grote schande" dat de Kamer nu al uren moet wachten. Ook Denk-leider Azarkan wil dat alles naar buiten komt. "Dat is cruciaal voor het herstellen van de verhouding tussen Kamer en kabinet". Ook de PvdA, JA21, BBB en Bij1 willen alle stukken op tafel.

D66-leider Kaag kan wel begrip opbrengen voor het voorstel van Rutte. "Mijn stuk kan openbaar. Maar misschien moeten we zaken faseren". Ook de SGP-leider zegt wel begrip te hebben voor het voorstel van Rutte.

Rutte vraagt geheimhouding andere gespreksverslagen, 'maak die van mij wel openbaar'

VVD-fractievoorzitter Rutte wil dat de gespreksverslagen van de andere politieke partijen toch geheim blijven. Hij vreest dat er opmerkingen naar buiten komen die de persoonlijke verhoudingen zullen beschadigen en de vorming van een nieuw kabinet nog moeilijker zullen maken. "Ik maak me grote zorgen over het naar buiten komen van informatie die in vertrouwelijkheid is gezegd." Hij wil wel dat zijn gesprekken openbaar worden. Verder stelt hij voor dat Kamervoorzitter de andere verslagen scant op de naam Pieter Omtzigt.

Fractievoorzitters druppelen de Kamer weer in

In de Tweede Kamer zitten fractievoorzitters Rutte, Hoekstra, Wilders, Marijnissen en Ploumen te wachten op duidelijkheid van Kamervoorzitter Arib. Ook ex-verkenner Jorritsma zit klaar. Wat de uitkomst is, is onduidelijk.

Wachten op duidelijkheid

De Kamerleden moeten nog even geduld hebben. Als de verkenners er niet in slagen om de informatie voor 18.30 uur te verzamelen, zal Kamervoorzitter Arib een mailtje sturen dat het debat morgen wordt.

Ron Fresen: openbaarheid formatie bijzonder, gevolgen onduidelijk

Er is nog steeds veel onduidelijkheid, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen, zowel over de aanvang van het debat als over de vraag wie nu eigenlijk heeft opgeschreven dat een 'functie elders' voor het CDA-Kamerlid Omtzigt besproken moest worden.

"Wat we nu zien is wel heel bijzonder", benadrukt Fresen. "Nog nooit bij het begin van een kabinetsformatie is zoveel over de inzet van partijen openbaar geworden." Tot nu toe werden verslagen van besproken gesprekken geheim. Het verhaal was altijd dat het niet kon, omdat je dan niet meer vrijelijk kan onderhandelen met elkaar."
Deze nieuwe openbaarheid is nu nodig, zegt Fresen. "Om de schade verder te beperken." Maar of dat lukt, is onduidelijk. "De grote vraag na het debat is of de partijen weer verder met elkaar kunnen of dat veel wantrouwen is blijven hangen."

Debat mogelijk naar morgenochtend, als stukken er niet voor 18.30 uur zijn

De Tweede Kamer is weer bij elkaar geweest en nog is het debat niet begonnen. De hoop bestaat nog dat de verkenners Koolmees en Van Ark er voor 18.30 uur in slagen om de gevraagde informatie, zoals gespreksverslagen, sms'jes en e-mails, openbaar te maken. Dan kan het debat nog om 19.00 uur beginnen. Als het later wordt, start het debat morgenochtend. "We moeten het debat niet afraffelen", zegt SP-fractievoorzitter Marijnissen.

Kaag: Rutte sprak niet namens mij

D66-leider Kaag zegt dat Mark Rutte vorige week niet namens haar sprak toen hij zei dat er geen verantwoording afgelegd zou worden. Kaag was het daar helemaal niet mee eens, en Rutte sprak dus ook niet namens haar zegt ze.

Kijk: De Kamer is ontevreden over de aangeleverde informatie

Arib: verkenners hebben uren nodig voor opdiepen stukken

Kamervoorzitter Arib meldt dat het Koolmees en Van Ark niet lukt om nu de gevraagde informatie op te sporen. "Het kan uren in beslag duren". De SP vindt het een schoffering van de democratie en wil niet verder debatteren zolang de stukken er niet zijn.

Verschillen VVD en D66

In de stukken zijn ook inhoudelijke standpunten van de verschillende partijen te lezen. Interessant zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de twee partijen die het voortouw hebben genomen. D66 en VVD kunnen elkaar op het gebied van economie "helemaal vinden". Maar de twee liberale partijen liggen op andere thema's verder uit elkaar.

Bij stikstof, klimaat en migratie staat in het overzicht onder het kopje 'VVD' "spannend onderwerp met D66". D66 noemt dat laatste onderwerp "gevoeliger". De aanpak van de klimaatverandering is voor D66 een "a-onderwerp". "Moet sowieso gebeuren", staat er verder. Bij de VVD is onder het kopje stikstof opgemerkt dat de halvering van de veestapel "geen doel" is voor die partij, "maar minder vee wel consequentie".

D66 pleit er al langer voor de veestapel te halveren, een omstreden standpunt in de oude (huidige) coalitie.

Uniek inkijkje in de formatie

Het debat is tot 17.00 uur geschorst

Over een uur komt de Kamer weer bij elkaar. Dan zal duidelijk moeten worden of de Tweede Kamer vindt dat er genoeg stukken openbaar zijn om het beladen debat te voeren.

Oud-verkenner Ollongren: Wij hebben niet meer dan dit

Oud-verkenner Ollongren wijst naar de nieuwe verkenners Koolmees en Van Ark voor die gespreksverslagen. "Want wij hebben niet meer dan dit. We zijn geen verkenners meer, dus wij gaan niet meer over de stukken die nog bij het bureau van de verkenners zijn. Daar gaat de Kamer zelf over." Nu wordt de nieuwe verkenners gevraagd om de stukken openbaar te maken. "We willen alles, het app-verkeer, de sms'jes", zei PVV-leider Wilders.

Fractievoorzitters CDA, D66, VVD, CU: mijn gesprekken mogen openbaar

Het gaat nu om het openbaar maken van de letterlijke tekst van de formatiegesprekken. CDA-leider Hoekstra zegt dat hij het geen probleem vindt als het gespreksverslag openbaar wordt. Kaag van D66, Rutte van de VVD en andere voorzitters sluiten zich bij hem aan.

Wilders wil meer informatie: 'We worden met kluitje in het riet gestuurd'

De PVV is ontevreden over de openbaar gemaakte stukken. Er ontbreken onder meer gespreksverslagen en emails. Wilders eist meer en zegt dat op deze manier de onderste steen niet boven kan komen. "Alle stukken, de gespreksverslagen, sms'jes, whatsapp-verkeer. We moeten alles hebben." Kamervoorzitter Arib zegt dat de ex-verkenners niet meer informatie beschikbaar kunnen stellen.

'Stabiliteit CDA-fractie' ook op notitielijst en 'GL: wil graag'

Een paar opvallende punten uit de aandachtspunten van voormalige verkenners. In de tweede ronde tussen VVD en CDA moet gepraat worden over 'stabiliteit CDA-fractie', GroenLinks: 'wil graag'.

Dat laatste blijkt ook uit een passage bij het onderwerp migratie, over de inbreng van GroenLinks. Die partij praatte in 2017 mee over de vorming van een kabinet, maar trok uiteindelijk de stekker uit de gesprekken. "Vorige keer zat het vast op allerlei deals in de EU, die deals zijn er nooit gekomen", staat nu in het verslag van de ex-verkenners. "Wij zijn niet van plan dat op te spelen, zouden het groot kunnen maken, gaan we niet doen, route Europa volgen."

Debat gaat om 16.00 uur verder

De Tweede Kamer gaat straks verder met het debat. De stukken zijn naar de Tweede Kamer gegaan en worden nu gelezen door alle partijen.

PVV heeft stukken al, Wilders reageert woedend

De Kamer sprak vandaag ook af wat de profielschets voor de nieuwe Kamervoorzitter moet zijn

Terugkerende vraag: hoe kan Ollongren negatief getest zijn?

Voor mensen die zich afvragen hoe verkenner Ollongren vandaag negatief getest kan zijn, terwijl zij vorige week nog een positieve uitslag kreeg (waarna zij gehaast wegliep en met haar stukken gefotografeerd werd):

Volgens verschillende deskundigen blijft lang niet iedereen lange tijd na de eerste test positief testen. Bij groepen mensen gaat dat effect weg als ook de verschijnselen weg zijn.

Maar het kan ook zijn dat Ollongren is getest aan het eind van haar 'besmettelijke periode'. Dan kan het zijn dat vijf dagen later de test negatief uitvalt. Dat is niet onwaarschijnlijk aangezien zij voor zover bekend geen klachten had.

Een vals positieve uitslag vorige week valt ook niet uit te sluiten.

De vergadering wordt geschorst in afwachting van aanvullende documenten van de verkenners

De fracties willen allemaal eerst de aanvullende stukken die zijn opgevraagd bij de verkenners afwachten. De Kamerleden willen die voor aanvang van het debat kunnen lezen. Het is daardoor nog niet bekend wanneer het debat gaat beginnen.

De Kamer heeft afgesproken dat na Wilders, die het debat heeft aangevraagd, de partijen aan het woord komen op volgorde van grootte. Dat betekent dat Rutte en dan Kaag na Wilders aan het woord komen.

Het debat wordt nu aangevraagd in de regeling van werkzaamheden

PVV-leider Wilders wil voordat het debat begint alle notities van de verkenners hebben. SP-leider Marijnissen wil ook de aanvullende stukken hebben, waaronder bijlagen over een herstelplan. Marijnissen had dat op de bewuste onthullende foto van het ANP gezien. Andere fractievoorzitters sluiten zich hierbij aan.

VVD-leider Rutte en D66-leider Kaag zeggen zonder veel omhaal dat zij de verzoeken ook steunen. Hoekstra spreekt zijn steun uit, en merkt verder op dat hij de situatie bizar vindt.

Omtzigt eist opheldering

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt hoopt dat in het debat vanmiddag wordt opgehelderd wie heeft geschreven 'positie Omtzigt, functie elders'. "Deze notitie is niet geschreven, iemand heeft 'm geschreven. Er is hier geen spooktypemachine", zei hij voorafgaand aan zijn installatie als Kamerlid. Lees hier verder:

Vlak voor de beëdiging waren de parlementaire journalisten op zoek...

Eerder vandaag: nieuw geïnstalleerde Kamer aan het werk

Eerder vandaag werden de nieuw gekozen Kamerleden in drie etappes beëdigd door tijdelijk Kamervoorzitter Arib. De Kamer heeft ook gesproken over het functieprofiel voor de nieuwe Kamervoorzitter. Daar wordt volgende week over gestemd. Arib heeft al aangegeven door te willen. Er hebben zich tot nu toe geen andere kandidaten gemeld, maar dat kan nog gebeuren. De namen van Tellegen (VVD), Bergkamp (D66) en Bosma (PVV) worden genoemd.

De regeling van werkzaamheden gaat rond 14.45 uur beginnen

Tijdens de 'regeling van werkzaamheden', het moment waarop de Tweede Kamer de agenda bepaalt, wordt besloten of en hoe er vandaag gedebatteerd gaat worden over de mislukte verkenning door het openbaar worden van de vertrouwelijke notities. Alle fracties mogen daarover meepraten. De oud-verkenners Ollongren en Jorritsma hebben vorige week toegezegd dat zij meedoen aan het debat.