Meer besmettingen op Aruba en in Frankrijk • Marokko op EU-lijst onveilige landen

Oud-RIVM-directeur hekelt coronabeleid

Het coronabeleid van de Nederlandse regering is te vrijblijvend en inconsequent. Dat harde oordeel velt Roel Coutinho, microbioloog en oud-directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, over de Nederlandse respons op de virusuitbraak.

"Het is erg veel van: we moeten het met z'n allen doen en daarmee is het erg vrijblijvend. Ik denk dat dat een risico is", zegt Coutinho in Nieuwsuur. Hij vindt dat premier Mark Rutte het probleem goed schetst, maar vindt ook dat hij de verantwoordelijkheid te veel bij de bevolking legt.

Coutinho pleit er juist voor dat de overheid een norm stelt. Hij vindt dat er een landelijke mondkapjesplicht moet komen voor in winkels, in restaurants en bij contactberoepen. "Het is echt niet zo ingewikkeld en ook allemaal niet zo erg."

EU plaatst Marokko op lijst onveilige landen

De EU heeft Marokko op de lijst van onveilige landen geplaatst. Dat betekent dat reizigers uit Marokko in EU- en Schengenlanden alleen welkom zijn als hun komst dringend noodzakelijk is. EU-lidstaten kunnen zelf besluiten of ze de EU-lijn volgen. Nederland neemt vermoedelijk de komende week een besluit over reizigers uit Marokko.

Nederland heeft net als andere EU- en Schengenlanden de grenzen gesloten voor mensen van buiten Europa die geen essentiële reis maken. Voor reizigers uit een aantal landen wordt daarop een uitzondering gemaakt. Marokko hoort daar ook bij.

Een niet-EU-land komt op de lijst van onveilige landen als het aantal covid-19-patiënten per 100.000 inwoners in de periode daarvoor tot het gemiddelde van EU-landen of daarboven is gestegen. Ook andere zaken spelen een rol, zoals de maatregelen die een land neemt om besmettingen te voorkomen.

Opnieuw meer besmettingen in Frankrijk

Het aantal coronabesmettingen in Frankrijk blijft toenemen. Vandaag werden 2.288 nieuwe besmettingen geteld. Dat is een recordaantal sinds de strenge lockdown begin juni werd opgeheven. Gisteren werden 1.604 besmettingen gemeld, woensdag waren het er 1.695.

"De indicatoren verslechteren", meldt de gezondheidsinstantie DGS. "Dat wijst op een actievere verspreiding van het virus in het hele land, in het bijzonder onder jongvolwassenen."

Frankrijk telt nu 30.324 gemelde coronadoden, dat zijn er ongeveer 45 per 100.000 inwoners, blijkt uit berekeningen van de Amerikaanse Johns Hopkins Universiteit. Ter vergelijking: Nederland telt zo'n 36 gemelde coronadoden per 100.000 inwoners. Positief is dat het aantal opnames in de Franse ziekenhuizen blijft afnemen. Het aantal coronapatiënten op de IC's is deze week wel voor het eerst sinds april weer gestegen.

Het aantal mensen dat besmet is met het coronavirus wordt in verschillende landen anders bijgehouden. Zo telt België iedereen die ervan verdacht wordt besmet te zijn. Nederland telt alleen de door een test bevestigde gevallen. De Johns Hopkins Universiteit houdt geen rekening met de verschillen in meetmethode per land. Daardoor is het niet goed mogelijk om het verschil in aantal besmettingen tussen landen te vergelijken.

Minister vraagt GGD's snel op te schalen, zo nodig met Defensiepersoneel

Minister De Jonge van Volksgezondheid geeft de GGD alle mogelijkheden om sneller op te schalen, zodat er voldoende bron- en contactonderzoeken kunnen worden gedaan. Tegenover de NOS heeft hij het over een "carte blanche", de GGD mag van alle mogelijkheden gebruik maken: "Wat het kost, dat kost het. Maak gebruik van mensen van Defensie als je dat nodig hebt. Dat gesprek heb ik vandaag met de GGD gehad."

Vandaag werd bekend dat de GGD's in Amsterdam en Rotterdam niet genoeg mensen kunnen vrijmaken om de onderzoeken uit te voeren. De Jonge wijt dat aan de snelle stijging van het aantal geteste personen en het aantal positieve uitslagen.

"Dat is echt de afgelopen twee weken heel veel sneller gegaan dan daarvoor, maar ook sneller dan gedacht. Wat je daarnaast ziet, is dat de contactonderzoeken die ze doen vaak met heel veel meer contacten te maken krijgen dan men eigenlijk had gedacht." Sommige besmette studenten hebben wel zeventig contacten. "Dan ben je natuurlijk ongelooflijk lang bezig.

De Jonge zeg dat hij de GGD's gevraagd heeft om het opschalingsplan dat er al ligt, te versnellen, maar dat kost tijd. "Je moet mensen wel opleiden. Door die hele snelle piek in Amsterdam en Rotterdam zien we dat het bijschakelen van mensen het tempo niet goed kan bijhouden." Daarom is besloten om in Amsterdam en Rotterdam het uitgebreide bron- en contactonderzoek tijdelijk te beperken tot risicogroepen als ouderen en chronisch zieken. Hij hoopt dat de GGD's in Amsterdam en Rotterdam over twee weken alle bron-en contactonderzoeken weer zelf kunnen afronden.

Bijna 120 nieuwe besmettingen op Aruba

Op Aruba zijn vandaag 119 nieuwe coronagevallen gemeld. Dat heeft minister-president Evelyn Wever-Croes zojuist bekendgemaakt.

De besmettingen komen bovenop de 92 gevallen die woensdag aan het licht kwamen. Op het eiland wordt meer getest, maar dat is volgens de minister-president maar een deel van de verklaring voor de explosieve stijging. Er is een grote uitbraak onder Arubaanse jongeren die actief waren in het uitgaanscircuit. Ze moeten nu twee weken in quarantaine blijven.

Antwerpen handhaaft avondklok niet in verband met hittegolf

De provincie Antwerpen treedt vanwege de hittegolf tijdelijk niet op tegen mensen die de avondklok negeren. Die werd eind juli ingesteld om de corona-uitbraak de baas te worden. Hij geldt van 23.30 tot 6.00 uur.

"Om het wegens de extreme hitte draaglijk te maken, is besloten om op dit ogenblik en deze periode de avondklok niet te handhaven", zegt gouverneur Cathy Berx. Wie 's nachts op straat komt, zal dus geen boete krijgen. Berx roept op geen misbruik te maken van de versoepeling: "Alsjeblieft, gebruik het moment om eventueel verkoeling te zoeken, maar absoluut niet om een feestje te bouwen, om samen te komen en opnieuw weer een risicovolle context te creëren waar nieuwe besmettingen kunnen ontstaan."

Het Laatste Nieuws schrijft dat de politie in de stad vanwege de hittegolf soepel zal zijn tegen overtreders van de mondkapjesplicht. De politie grijpt niet in als iemand op een rustige plaats geen mondmasker draagt en als er niemand in de buurt is.

In Antwerpen was het vandaag 36 graden Celsius. Morgen wordt het 37 graden, zondag 39. Daarna zal de temperatuur geleidelijk aan zakken. Het samenscholingsverbod blijft wel van kracht. Je mag dus nog altijd niet met meer dan 10 personen samenkomen.

Ook GGD Rotterdam beperkt contactonderzoek vanwege capaciteitsgebrek

De GGD in Rotterdam gaat net als die in Amsterdam minder contactonderzoek doen naar mensen die met het coronavirus zijn besmet. De reden is dezelfde: door het grote aantal besmettingen in de regio zijn er onvoldoende werknemers beschikbaar om de bron- en contactonderzoeken volledig uit te voeren. Besmette personen moeten personen met wie ze contact hebben gehad nu zelf waarschuwen.

Rotterdam en Amsterdam zijn de regio's met de meeste besmettingen. In overleg met het RIVM richten de GGD's zich daarom op risicogroepen en risicosituaties. "Alle positieven worden uiteraard wel gebeld, er wordt alleen een korter en minder uitgebreid gesprek mee gevoerd", zegt een woordvoerder van de GGD in Amsterdam.

Ook landelijk lopen de GGD's tegen de grenzen van hun capaciteit aan. Uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd blijkt dat er in de huidige vorm slechts voldoende werknemers zijn om maximaal 750 onderzoeken per dag uit te voeren. Minister De Jonge beloofde eerder nog dat de GGD's in staat zijn om snel op te schalen naar 1500 onderzoeken per dag.

Noorse regering vraagt burgers niet naar het buitenland te gaan

De regering van Noorwegen adviseert zijn burgers geen reizen meer naar het buitenland te maken. Zo kan een opleving van de corona-epidemie in Noorwegen mogelijk worden voorkomen. "Noorwegen heeft weinig besmettingen, maar we zien in landen die de besmettingen onder controle wisten te houden dat het aantal besmettingen toeneemt, zei minister Hoit van Volksgezondheid.

Reizigers die uit het buitenland naar Noorwegen komen, moeten tien dagen in quarantaine. Voor de meeste Schengenlanden werd een uitzondering gemaakt, maar reizigers uit Frankrijk, België en Zwitserland vallen nu ook onder de quarantaineregel. Ook zijn ze verplicht een mondkapje te dragen op het moment dat ze Noorwegen binnenkomen.

Noorwegen telt 5,4 miljoen inwoners. Tot vandaag zijn er bijna 9.500 besmettingen vastgesteld. 256 inwoners zijn aan de gevolgen van de besmetting overleden.

RIVM: 518 nieuwe besmettingen

In de afgelopen 24 uur zijn 518 mensen positief getest op het coronavirus. Gisteren waren dat er 601, eergisteren 426. Er zijn vier nieuwe ziekenhuisopnames gemeld, gisteren lag dat aantal op één, eergisteren op vijf. Er is vandaag ook een dode gemeld, gisteren waren dat er nul, eergisteren drie. Dat blijkt uit open data van het RIVM.

Dinsdag werd duidelijk dat het aantal positieve tests verhoudingsgewijs toeneemt. Van alle uitgebrachte tests bleek toen 2,3 procent positief. Op het dieptepunt, begin juli, lag dat op 0,6 procent. Het percentage van vandaag is niet bekend, omdat het RIVM het maar een keer per week publiceert.

Maatregelen wedstrijd De Kuip

Bij de oefenwedstrijd in De Kuip tussen Feyenoord en Sparta aanstaande zondag mogen minder bezoekers op de tribune zitten, zegt de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb zojuist tegen de NOS.

Eerder was afgesproken dat er 7000 mensen aanwezig mochten zijn, dat worden er nu 3000. Vanaf aankomst tot verlaten van het stadion moeten bezoekers een mondkapje dragen. In de commerciële ruimtes van De Kuip gelden de normale coronahorecaregels.

De aanleiding van het besluit van Aboutaleb is de open training van Feyenoord van afgelopen woensdag, waarbij luidkeels gezongen werd.

Twee Duitse scholen dicht

Twee scholen in de Duitse deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren zijn vijf dagen na de opening weer gesloten wegens coronabesmettingen. Dat melden Duitse media.

Mecklenburg-Voor-Pommeren was de eerste deelstaat die maandag de deuren van de scholen weer opendeed na de zes weken durende zomervakantie. De regels voor scholen verschillen per deelstaat in Duitsland.

Afgelopen donderdag zijn de scholen in Hamburg opengegaan, volgende week gebeurt dat in Sleeswijk-Holstein, Berlijn, Brandenburg en Noordrijn-Westfalen.

Geen contactonderzoek in Amsterdam door personeelstekort

In Amsterdam gaat de GGD voorlopig geen contacten van besmette personen meer bellen. Door het grote aantal besmettingen in de regio zijn er onvoldoende werknemers beschikbaar om de bron- en contactonderzoeken volledig uit te voeren. Ook in andere regio's dreigt een tekort.

Lees het hele verhaal:

Wat doet corona met je op de lange termijn?

De verspreiding van het coronavirus neemt weer toe. Vooral onder jonge mensen, tussen de 17 en 30. Dit is nu de grootste besmette groep. Niet zo gek, want er zijn jongeren die denken: ik hoef me geen zorgen te maken, echt ziek word ik niet. Een griepje, twee weken uitzieken, en weer door.

Longartsen, huisartsen en fysiotherapeuten waarschuwen dat het coronavirus nog maanden na een infectie voor een waaier aan klachten kan zorgen. NOS op 3 zocht per lichaamsdeel uit wat we nu weten over die langdurige klachten:

Hypotheekbeleid strenger met coronavragen

Steeds meer hypotheekverstrekkers zijn strenger bij het verstrekken van hypotheken. Zo worden steeds meer mensen gevraagd een vragenlijst in te vullen over de impact van het coronavirus op het inkomen. Sommige banken zouden volgens RTL Nieuws nu om een extra werkgeversverklaring vragen, ook al heeft iemand een vast contract.

In april bracht de NOS al dat een aantal hypotheekverstrekkers gebruik maakt van een extra vragenlijst over de impact van het coronavirus op het inkomen. Nu doen veel meer hypotheekverstrekkers dit. Geldverstrekkers zijn veel kritischer naar aangeleverde documenten gaan kijken waardoor de wachttijd van een hypotheekaanvraag inmiddels flink oploopt.

Ook het aantal mensen dat een vragenlijst moet invullen is gegroeid. Hypotheekverstrekkers zien een groter aantal mensen nu als risicogroep door de coronacrisis. Volgens Marga Lankreijer, manager hypotheken bij Independer, heeft dit bij hen nog niet geleid tot meer afwijzingen van hypotheekaanvragen.

Steeds meer hypotheekverstrekkers willen bovendien dat mensen eerst hun huis verkopen voordat zij een lening geven voor een nieuwe woning. "Bij sommige geldverstrekkers kun je niet meer terecht voor zo'n overbruggingskrediet en andere lenen veel minder uit omdat er een vrees is dat de woning een stuk minder waard kan worden", zegt Lankreijer.

Rode Kruis: Afrika extra kwetsbaar

Mensen die al lijden door gewapend conflict en geweld zijn extra kwetsbaar voor de economische impact van het coronavirus, zegt het Rode Kruis na het nieuws dat er meer dan een miljoen officiële coronabesmettingen zijn op het Afrikaanse continent.

"Het duurde vijf maanden voor dat er een half miljoen coronabesmettingen in Afrika waren, en maar ongeveer een maand om dat te verdubbelen", zei Patrick Youssef, regionaal directeur Afrika van het Rode Kruis, eerder deze week. "We maken ons zorgen dat systemen die al zwak zijn door conflict en geweld, nu overweldigd kunnen worden door het virus.

België: 'Stijging lijkt af te nemen, wel regionale verschillen'

In de afgelopen week is het aantal coronabesmettingen in België met 46 procent gestegen ten opzichte van de week daarvoor. Het aantal besmettingen steeg met 550 in de afgelopen zeven dagen, vorige week was dat 377.

"De stijging lijkt af te nemen", zegt Steven Van Gucht, van gezondheidsinstituut Sciensano, in een persconferentie. "We zijn van een verdubbeling in een week naar een stijging van bijna de helft gegaan."

"Dat is positief, maar we moeten blijven opletten", zegt Van Gucht. "Die trend maskeert grote regionale verschillen." Na een periode van flinke groei van het aantal besmettingen in Antwerpen, is de toename daar nu nog maar tien procent. "De maatregelen werpen daar hun vruchten af." Maar in Brussel is de groei "zeer sterk" met 150 procent.

Bruls: 'Privésituaties blijven uitdaging'

De veiligheidsregio's gaan een nog belangrijkere rol spelen in de aanpak van de verspreiding van het coronavirus, blijkt uit de persconferentie over het coronabeleid van gisteren. Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad, is daar blij mee. Wel blijven er uitdagingen over.

"Zoals privésituaties: we kunnen niet zomaar binnentreden bij een feestje", zegt Bruls. "Dat is heel moeilijk ingrijpen en met het oog op de relatief veel besmettingen die in privésfeer voorkomen, maken we ons daar wel zorgen over. Daar moeten we het veel meer hebben van communicatie."

Lees de rest van het verhaal:

Weer meer besmettingen in Duitsland

In Duitsland zijn er in de afgelopen 24 uur 1147 nieuwe besmettingen bijgekomen, meldt het Robert Koch Instituut (RKI), het Duitse RIVM. Dat is het hoogste aantal sinds 7 mei. Gisteren werd met 1045 nieuwe besmettingen ook al het hoogste aantal sinds begin mei gemeld.

In totaal zijn nu 215.224 mensen in Duitsland besmet met het coronavirus. 9188 mensen zijn overleden.

Gratis tests in Hongkong

Inwoners van Hongkong mogen over twee weken zich gratis laten testen, heeft leider Carrie Lam aangekondigd. Het is de eerste keer dat de hele stad zich kan laten testen. "De situatie in Hongkong is kritiek, en het aantal coronagevallen blijft hoog", zei Lam. Ze heeft China eind juli gevraagd om hulp om de testcapaciteit van de stad te vergroten.

Vandaag zijn er 89 nieuwe besmettingen gemeld in de stad. Hongkong zit sinds half juli in de derde en meest heftige golf van coronabesmettingen. Inmiddels zijn ruim 3800 mensen besmet en 46 overleden, volgens cijfers van de Johns Hopkins-universiteit.

Testsite corona al online

Een testversie van de speciale 'corona-portal' die de overheid volgende week lanceert, is al online te vinden. Vanaf volgende week woensdag kan iedere Nederlander via die website een corona-testafspraak maken en zijn testuitslagen ophalen.

Lees het verhaal van techredacteur Joost Schellevis:

Twee miljoen besmettingen India

In India zijn in de afgelopen 24 uur ruim 62.000 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Daarmee komt het totale aantal officiële besmettingen op twee miljoen. Volgens epidemiologen is de piek van de pandemie in India nog lang niet in zicht. Besmettingen verspreiden zich steeds meer naar kleinere steden en plattelandsgebieden.

Sinds half juni is het gemiddelde aantal besmettingen per dag ongeveer 50.000. Maar de 16.000 tests per miljoen inwoners zijn veel te weinig, zeggen experts. Het werkelijke aantal besmettingen ligt naar alle waarschijnlijkheid veel hoger. In het land zijn nu 42.000 coronadoden gemeld, maar alleen degenen die positief getest zijn tellen mee.

3,5 miljoen kijkers persconferentie

De persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge trok gisteravond 3,5 miljoen kijkers. De meeste mensen keken via NPO 1 (2,6 miljoen), gevolgd door RTL 4 (657.000) en SBS 6 (256.000).

De uitzending werd iets beter bekeken dan die op 24 juni, toen keken er 3,4 miljoen mensen. Naar de persconferentie op 4 juni keken nog 3,9 miljoen mensen. De persconferentie op 21 april was de best bekeken, die trok 7,8 miljoen kijkers.

Meer dan een miljoen besmettingen in Afrika

Op het Afrikaanse continent zijn officieel meer dan een miljoen coronabesmettingen gemeld. Meer dan de helft van de besmettingen bevindt zich in Zuid-Afrika. Nog een kwart van de besmettingen is in Egypte, Nigeria, Ghana en Algerije. Volgens experts is het werkelijke aantal besmettingen veel hoger, maar wordt er niet genoeg getest.

Op het continent zijn in werkelijkheid waarschijnlijk minstens vijf miljoen besmettingen, zegt de Zuid-Afrikaanse onderzoeker Ridhwaan Suliman tegen persbureau AP. Volgens hem is het werkelijke aantal in Zuid-Afrika alleen al drie miljoen. Het land test veel meer dan andere Afrikaanse landen, maar beperkt het vooralsnog tot gezondheidszorgmedewerkers. 25 procent van de besmettingen daar is positief.

Volgens experts is Zuid-Afrika een indicatie van wat de rest van Afrika te wachten staat. De Wereldgezondheidsorganisatie noemt de mijlpaal van een miljoen officiële besmettingen een "kantelpunt". Het virus verspreidt zich nu buiten de steden naar het achterland, waar weinig mogelijkheden voor gezondheidszorg zijn.

Banken helpen bedrijven met 22 miljard, consumenten met 77 miljoen

Zo'n 158.000 bedrijven hebben tot nu toe financieel meer lucht gekregen van banken via speciale regelingen vanwege de coronacrisis. Zo kunnen bedrijven uitstel aanvragen van het terugbetalen van leningen of extra krediet krijgen. In totaal is daar nu 22 miljard euro mee gemoeid. Vier weken geleden was dat nog 19 miljard, zegt de Nederlandse Vereniging van Banken.

En 32.400 consumenten hebben tot nu toe een betaalpauze gekregen voor de aflossing van hun hypotheek of een lening. Meestal gaat het om een pauze van één tot drie maanden. Daarmee is in totaal 77 miljoen euro gemoeid. Dat bedrag is in vier weken tijd amper gegroeid.

92 nieuwe besmettingen op Aruba

Op Aruba zijn 92 nieuwe besmettingen geteld, meldt de overheid. Daarmee zijn er nu 146 actieve besmettingen, waarvan 140 er in de afgelopen vier dagen zijn bijgekomen. Op Aruba wonen 100.000 mensen.

"Het zal me niet verbazen als er de komende dagen nog veel meer besmettingen bijkomen", zegt premier Evelyn Wever-Croes volgens het Antilliaans Dagblad. "Ik ben bezorgd over de ontwikkelingen en teleurgesteld in het gedrag van mensen. Dit is het gevolg van het niet opvolgen van de richtlijnen."

Woensdag kwamen er ook al veel nieuwe besmettingen bij op het eiland: toen werden er 46 gemeld. Sinds toen zijn nieuwe maatregelen genomen. In winkels, in het openbaar vervoer en in taxi's zijn mondkapjes verplicht, meldt Caribisch Netwerk. Daar staat nog geen boete op. Verder moeten bars en nachtclubs dicht, in ieder geval voor de komende twee weken.

Als het de komende weken niet beter gaat op het eiland, dan moet er een nieuwe lockdown ingevoerd worden, zegt premier Wever-Croes. "Voor nu hebben we de situatie onder controle. Paniek is niet nodig, het volgen van de regels wel."

Wake op de Dam: 'Steek een kaarsje aan, niet een ander'

Gisteravond heeft burgerorganisatie Containment Nu! een wake gehouden op de Dam in Amsterdam voor de mensen die aan corona zijn overleden. Enkele tientallen mensen hielden twee minuten stilte. Ook werden er kaarsjes aangestoken onder motto: 'Steek een kaarsje aan, niet een ander'.

Brazilië trekt 300 miljoen uit voor vaccin

Brazilië gaat zo'n 300 miljoen euro verstrekken aan fondsen voor de aankoop en mogelijk de productie van een coronavaccin. Het vaccin wordt ontwikkeld door farmaceut AstraZeneca PLC en onderzoekers van universiteit van Oxford.

Persconferentie Rutte: extra maatregelen horeca

In een persconferentie gisterenavond heeft premier Rutte nieuwe maatregelen voor de horeca aangekondigd. Ook heeft hij een appèl gedaan op jongeren om zich aan de coronaregels te houden.

Horecazaken moeten vanaf maandag de namen en contactgegevens van gasten registreren. Zo kan er makkelijker bron- en contactonderzoek worden gedaan als er toch een uitbraak is.

"Het virus is bezig met een gevaarlijke opmars", zei premier Rutte.

Nieuw liveblog

Welkom in het liveblog van vrijdag 7 augustus. Het liveblog van gisteren is hier terug te vinden.