Onrust in Caracas na couppoging, situatie in rest Venezuela onduidelijk

Wat er vandaag in Venezuela gebeurde

Het was vandaag een bijzonder onrustige dag in Venezuela. Oppositieleider en zelfverklaard interim-president Guaidó zei dat dit hét moment was om de zittende regering om te werpen. Daarna ontstonden er ongeregeldheden in hoofdstad Caracas. Hoe de situatie nu precies in Venezuela is, is lastig in te schatten. De regering heeft internet voor een deel van het land geblokkeerd. Ook CNN en lokale nieuwszenders kunnen niet uitzenden.

Verwacht wordt dat het ook na vandaag onrustig zal blijven in het land. Voor morgen staat er grote anti-regeringsbetoging gepland. "Het is nu erop of eronder voor Maduro en Guaidó", zei correspondent Marc Bessems vanavond.

Kijk hier in het kort wat er vandaag in Venezuela gebeurde:

López zoekt toevlucht in Chileense ambassade

'52 gewonden'

Volgens een woordvoerder van een ziekenhuis in Caracas zijn er vandaag zeker 52 gewonden gevallen bij de ongeregeldheden. Aan de kant van de regering is zeker een gewonde gevallen. Een militair moest behandeld worden aan een schotwond in de nek.

Leermeester

De oproep eerder vandaag van Guaidó om de straat op te gaan werd gedaan van zijn leermeester Leopoldo López en een groep militairen. Dat is een provocatie aan het adres van de regering; López zit al jaren in huisarrest omdat hij als oppositieleider tegenstanders van Maduro zou hebben aangezet tot rellen.

López heeft in zijn eerste publieke optreden sinds 2014 laten weten dat hij is bevrijd door het leger. "Waarschijnlijk zijn in ieder geval leden van de geheime dienst overgelopen, anders was López niet op vrije voeten geweest", zegt correspondent Marc Bessems daar eerder over.

López heeft Venezolanen opgeroepen om vreedzaam de straat op te gaan. Morgen staat een grote anti-regeringsbetoging gepland.

Regeringsleiders reageren

Naast Trump hebben een groot aantal andere regeringsleiders inmiddels gereageerd op de onrust in Venezuela. Latijns-Amerikaanse landen staan achter Guaidó. Onder andere Rusland, Cuba en Turkije steunen de kant van Maduro. Dit is geen nieuwe ontwikkeling.

Vergadering Lima-groep

De Amerikaanse president Donald Trump zegt dat hij de situatie in Venezuela monitort. "De Verenigde Staten staat achter de bevolking van Venezuela en hun vrijheid", Twittert hij.

Canadees minister van Buitenlandse Zaken Freeland heeft om een spoedvergadering van de Lima-groep, bestaande uit twaalf Latijns-Amerikaanse landen en Canada, gevraagd. Ze wil dat de veiligheid van de oppositieleiders en vredige demonstranten gegarandeerd wordt.

Hoe staat het er nu voor?

Voor buitenstaanders blijft het heel lastig om in te schatten wat er nu precies in Venezuela gebeurt. Beelden die naar buiten komen geven maar een deel van de situatie weer. Zo is vooral het rijke deel van hoofdstad Caracas te zien. Dat is traditioneel het bolwerk van de oppositie en daar wordt eigenlijk altijd gedemonstreerd, zegt correspondent Marc Bessems. Het is niet bekend hoe de situatie in de rest van het land nu is, mede doordat het internet voor een groot deel platgelegd is.

Hoe succesvol deze poging is wordt ook nog niet duidelijk. Oppositieleider Guaidó heeft de afgelopen maanden net als nu grote groepen mensen op de been gekregen. "Maar een groot verschil met vorige keren is dat er vandaag met scherp geschoten is", zegt de correspondent.

Guaidó zegt dat hij de steun van het leger heeft, maar het is niet bekend hoeveel militairen er momenteel achter hem staan. Vooralsnog is alleen bekend dat een aantal mensen met lagere rangen naar hem overgelopen is. Generaals waarvan werd gezegd dat ze aan de kant van Guaidó staan hebben de afgelopen uren via Twitter of op televisie gezegd dat ze nog achter Maduro staan. "We zien wel wat beelden, maar het volledige plaatje, daar hebben we gewoon te weinig informatie voor", zegt Bessems.

Niet meer onschendbaar

Sinds het begin van deze maand is oppositieleider Juan Guaidó niet langer politiek onschendbaar en kan door de autoriteiten worden aangehouden. Zijn immuniteit is toen opgeheven door de omstreden Grondwetgevende Vergadering nadat het hooggerechtshof daarom had gevraagd.

De zelfbenoemde interim-president genoot als parlementariër politieke onschendbaarheid tegen strafrechtelijk onderzoek. Het besluit om de immuniteit op te heffen was volgens het hooggerechtshof noodzakelijk om Guaidó te kunnen vervolgen. Hij zei eerder dat de Grondwetgevende Vergadering niet het recht heeft om zijn politieke onschendbaarheid in te trekken.

Peru, Ecuador en Brazilië staan achter Guaidó

De Braziliaanse president Bolsonaro sprak eerder vandaag op Twitter zijn steun al uit voor Guaidó. Ook Peru zegt: "We steunen de interim-president Guaidó ten volle in de strijd om de democratie in Venezuela te herstellen." Het "dictatoriale regime" moet volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken tot een einde komen.

Ook de president van Ecuador spreekt zijn steun op Twitter uit voor de oppositieleider.

Protest ambassades

De oppositie in Venezuela heeft opgeroepen om naar ambassades van het land te gaan. In Mexico-Stad staat daarom een groepje mensen bij de ambassade. In Washington hebben zich voor- en tegenstanders van de machtsgreep verzameld en in Madrid is een groep mensen de straat opgegaan om hun steun te betuigen aan de opstand.

'Het is vandaag erop of eronder'

"We zagen de afgelopen uren in ieder geval een aantal individuele militairen van de nationale garde en een deel van de veiligheidsdienst overlopen naar Guaidó", zegt correspondent Marc Bessems. "Maar verder wijst heel weinig erop dat grote aantallen, of belangrijke eenheden van het Venezolaanse leger zijn overgelopen van Maduro naar Guaidó."

Verder is het moeilijk om nu te bepalen welke kant het in Venezuela opgaat. Militairen zijn volgens de correspondent doorslaggevend. Hij noemt het voor Maduro en Guaidó de belangrijkste dag van hun leven. "Het is vandaag erop of eronder."

VN: 'Rust onmiddellijk herstellen'

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres heeft beide kanten van het conflict in Venezuela opgeroepen tot "terughoudendheid". Guterres wil geweld voorkomen en stelt zich beschikbaar om tussen de partijen te bemiddelen.

"De secretaris-generaal dringt er bij alle partijen op aan om terughoudend te reageren", zegt een woordvoerder. "Hij doet een beroep op iedereen om geweld te voorkomen en de rust onmiddellijk te herstellen."

'Gepland vanuit Washington'

Venezolaans minister van Buitenlandse Zaken Jorge Arreaza heeft tegen persbureau Reuters gezegd dat er geen militaire coup aan de gang is. Hij noemt het een "volgend hoofdstuk" in een poging van de oppositie tot een machtsgreep die gesteund wordt door de Verenigde Staten. De coup is volgens Arreaza "direct vanuit Washington gepland".

Maduro: militairen loyaal

Of het leger ook echt Guaidó steunt, is niet duidelijk. Volgens de regering gaat het in de video om een kleine groep "militaire verraders" die steun voor een coup proberen te krijgen. Minister van Defensie Rodríguez zegt dat het leger "stevig achter de grondwet en de legitieme autoriteiten blijft staan".

President Maduro liet lange tijd niets van zich horen, maar heeft inmiddels op Twitter gezegd dat hij met militaire leiders heeft gesproken en dat ze hem "volledige loyaliteit" hebben getoond. Dat is volgens correspondent Marc Bessems niet veel waard. "Zowel Guaidó als Maduro probeert het volk te overtuigen. Veel mensen zijn bang en wachten nog even af welke kant dit opgaat. De oppositie en regering proberen allebei te laten zien dat het leger achter ze staat."

Heftig beeld: pantserwagen rijdt in op mensenmenigte

Vuurgevecht tussen militairen en knokploegen

Hoe kansrijk?

Het is nog volkomen onduidelijk hoe kansrijk deze couppoging is, zegt correspondent Marc Bessems: "De overheid probeert sociale media te blokkeren, dus het is lastig om informatie te krijgen."

Reisadvies

'Nu is het moment'

In een video riep oppositieleider Guaidó eerder vandaag de bevolking op om naar de hoofdstad te komen om president Maduro te verdrijven: "Nu is het moment. Vandaag is ons duidelijk geworden dat het leger achter het volk staat en niet achter de dictator."