Bij de Europese verkiezingen lijken de radicaal-rechtse partijen in Duitsland, Italië en vooral Frankrijk flink te winnen.
In Italië is Fratelli d'Italia van premier Meloni volgens de exitpoll van publieke omroep RAI de grootste geworden met 26 tot 30 procent van de stemmen. In 2019 kreeg haar partij nog maar 6,4 procent, maar bij de nationale verkiezingen van 2022 haalde ze 26 procent. Dat goede resultaat wordt dus zeker geconsolideerd.
In het Europees Parlement is Fratelli d'Italia aangesloten bij de conservatieve ECR-fractie. Die fractie liet vanavond weten dat ze bereid is tot samenwerking met voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie. Zij is lid van de christendemocraten, die opnieuw veruit de grootste fractie in het Europees Parlement krijgen.
De PVV van Geert Wilders en de partij van Marine Le Pen horen bij de radicaal-rechtse fractie ID.
In Frankrijk is de partij van Marine Le Pen volgens de exitpoll zoals verwacht veruit de grootste partij geworden.
In reactie daarop riep president Macron voor 30 juni nieuwe parlementsverkiezingen uit.
Het Rassemblement National (RN) van Le Pen krijgt in de verschillende exitpolls tussen de 31,5 en 33 procent van de stemmen en wordt daarmee meer dan dubbel zo groot als de partij Renaissance van Macron, die rond 15 procent krijgt.
Bij de vorige Europese verkiezingen waren de partijen van Le Pen en Macron ongeveer even groot, met 24 procent voor het RN en 22 procent voor En Marche, zoals Macrons partij toen nog heette.
De Europese lijsttrekker van RN riep in een eerste reactie op tot nieuwe nationale verkiezingen. Bardella zei "dat we klaar zijn om Frankrijk naar een andere regering te leiden".
De sociaaldemocraten doen het relatief goed, en zijn met 14 procent de derde partij geworden.
AfD tweede Duitse partij
Ook de radicaal-rechtse AfD in Duitsland won flink, zij het dat in Duitsland de christendemocraten daar met een straatlengte verschil de grootste blijven. De partij lijkt daar de tweede partij te zijn geworden. De Groenen lijden een groot verlies.
Volgens de exitpoll krijgt de AfD 16,5 procent van de stemmen. In 2019 was dat 11 procent. De AfD wint ondanks de schandalen waar de partij de laatste tijd door geteisterd werd.
De christendemocratische CDU en CSU doen het ongeveer net zo goed als vijf jaar geleden en krijgen samen 29,5 procent van de stemmen.
De regeringspartijen SPD, De Groenen en FDP verliezen. De sociaaldemocratische SPD van bondskanselier Scholz komt volgens de exitpoll uit op 14 procent. Dat is een klein verlies ten opzichte van vijf jaar geleden, maar toen haalde de partij al de slechtste uitslag uit haar geschiedenis.
De Groenen deden het vijf jaar geleden uitzonderlijk goed en werden de tweede partij met 20 procent van de stemmen. Ditmaal vallen ze ver terug, naar 12 procent.
De liberale FDP doet het als enige regeringspartij nog redelijk, met 5 procent, tegen 5,4 procent vijf jaar geleden.
Partij Tusk grootste in Polen
Bij de Europese verkiezingen in Polen eindigt het Burgerplatform van premier Tusk op de eerste plaats, blijkt uit een exitpoll. Tusk had campagne gevoerd voor Europa en benadrukt dat Polen thuis hoort in het hart van de Europese Unie. Hij zette zich af tegen de nationalistische oppositiepartij Recht en Orde (PiS), die vaak in conflict kwam met Brussel.
De coalitie van Tusk behaalt naar verwachting 38,2 procent van de stemmen, gevolgd door PiS met 33,9 procent. De definitieve uitslag wordt morgen verwacht.
Kleine verschuivingen in Spanje
Bij de verkiezingen in Spanje zijn de verschuivingen wat minder groot. Verrassend is wel dat de rechtse oppositiepartij Partido Popular waarschijnlijk iets groter is geworden dan de sociaaldemocratische regeringspartij PSOE van premier Sánchez.
De verschillen zijn klein: de PP wordt op 21 en 23 zetels in het Europees Parlement gezet, de PSOE op 20 tot 22 zetels. De PSOE blijft daarmee gelijk, de PP wint flink, 8 tot 10 zetels.
Het radicaal-rechtse VOX gaat van 4 naar 6 tot zetels in het Europees Parlement.
Oostenrijkse FPÖ de grootste
Bij de Europese verkiezingen in Oostenrijk lijkt de rechts-radicale FPÖ de grootste partij te zijn geworden, met naar verwachting 27 tot 30 procent van de stemmen. Oostenrijk was vandaag het eerste land dat met een exitpoll kwam.
De conservatieve ÖVP, die in het Europees Parlement is aangesloten bij de christendemocraten, en de sociaaldemocratische SPÖ volgen met elk zo'n 23 procent van de stemmen. In zetels betekent het dat de FPÖ op 6 uitkomt en de ÖVP en de SPÖ beide op 5.
Vijf jaar geleden werd de ÖVP met 34,5 procent van de stemmen nog veruit de grootste, gevolg door de SPÖ met 23,9 procent. De winnaar van vandaag, de FPÖ, was toen derde met 17,2 procent van de stemmen.