Indy Scholtens
Indy Scholtens
Het is ongetwijfeld een van de belangrijkste thema's bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen: abortus. Sinds het Hooggerechtshof in 2022 het landelijke recht op abortus terugdraaide ligt de keuze weer bij de staten.
In tien staten stemmen Amerikanen op verkiezingsdag, 5 november, dan ook niet alleen op een presidentskandidaat, maar ook over het recht op abortus. In Arizona kan een wetsvoorstel ervoor zorgen dat abortus wordt verankerd in de grondwet van de staat en de termijn waarin abortus mogelijk is, wordt verlengd van 15 naar 24 weken.
Op een snikhete dag in een voorstad van Phoenix gaat Libby Goff van deur tot deur. "Bent u bekend met wetsvoorstel 139?" vraagt de Democratische actievoerder aan een jongeman. Ze legt uit dat door het wetsvoorstel de toegang tot abortus wordt uitgebreid. De jongeman knikt instemmend. "Dat klinkt als iets waar ik wel voor zou stemmen", zegt hij.
Abortuswet uit 1864
Goff is uitgerust met een app vol namen en adressen die de Democraten gebruiken om mensen te vinden die ze nog kunnen overtuigen om voor wetsvoorstel 139 te stemmen. En ze is niet de enige: pro-abortusactivisten voeren al maanden campagne in Arizona. "We willen dat iedereen snapt wat het wetsvoorstel doet", zegt Claire Knipe, die werkt bij Arizona List, een van de initiatiefnemers van het wetsvoorstel.
Knipe vertelt dat er in Arizona veel opschudding is ontstaan over abortuswetgeving, nadat het Hooggerechtshof het roemruchte vonnis uit 1973 had verworpen dat bekendstaat als Roe v. Wade. In april bijvoorbeeld werd door conservatieve rechters een omstreden abortuswet uit 1864 heringevoerd, waarin wordt bepaald dat abortus enkel is toegestaan als het leven van een vrouw kan worden gered. De Democratische gouverneur van Arizona, Katie Hobbs, heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat de wet werd tegengehouden.
Politieke speelbal
Hoog tijd dus om abortus in de grondwet vast te leggen, vindt ook abortusarts Ronald Yunis. "Abortus is tot een politieke speelbal gemaakt", zegt hij. Hij heeft een abortuskliniek in Phoenix waar demonstranten dagelijks voor de deur staan.
Hoewel het recht op abortus weer bij de staten ligt, is het voor beide presidentskandidaten een belangrijk onderwerp. Terwijl Kamala Harris zich in de presidentsrace heeft neergezet als de pro-choice kandidaat en heeft beloofd het recht op abortus op nationaal niveau wettelijk vast te leggen, is Donald Trump minder duidelijk over zijn abortusstandpunt.
In maart gaf hij nog aan dat hij waarschijnlijk een landelijk verbod op abortus na 15 weken zwangerschap zou steunen, wat leidde tot grote verontwaardiging onder vrouwelijke kiezers: vier op de tien vrouwen onder de dertig zien abortus als belangrijkste thema bij deze verkiezingen.
Statement maken
Dat beseft ook Trump, die inmiddels zijn standpunt over abortus heeft bijgesteld. Begin oktober kondigde hij op X aan dat hij een nationaal verbod op abortus zou tegenhouden met een veto.
Yunis vindt dat het klaar moet zijn met de politisering van abortus door beide kampen, dat leidt alleen maar tot verwarring. "Men probeert stemmen voor Donald Trump te winnen door te zeggen dat 'ze' anders abortus gaan toestaan tot de geboorte. En men probeert stemmen voor Kamala Harris te winnen door te zeggen dat 'ze' anders abortus nooit meer zullen toestaan. Beide uitspraken zijn niet waar", zegt Yunis.
Daarom probeert hij het belang van het lokale wetsvoorstel te benadrukken tijdens voorlichtingssessies voor vrouwen die een abortus ondergaan. Hoewel hij verwacht dat een meerderheid vóór gaat stemmen - een peiling geeft aan dat het wetsvoorstel in Arizona door 58 procent gesteund wordt - spoort hij de vrouwen aan om een statement maken. "Het is belangrijk andere vrouwen te beschermen die door hetzelfde heen gaan als jullie", zegt hij.
Yunis heeft er alle vertrouwen in. "Het gaat er zeker doorheen komen", zegt hij. "Met zo'n overweldigende meerderheid dat niemand meer zal tornen aan het abortusrecht [in Arizona]."
Als Jezus niet op het stembiljet staat moet je kiezen voor de minste van twee kwaden.
In een ander deel van Phoenix hoopt Mayra Rodriguez juist het tegenovergestelde te bereiken. Samen met een klein groepje protesteert ze tegen het wetsvoorstel. Ze werkte zeventien jaar voor de abortusklinieken van Planned Parenthood, maar beweert te hebben gezien dat procedures onveilig en onnodig werden uitgevoerd. Ze stopte bij de abortuskliniek en begon zich in te zetten als pro-life activist, dus tegen abortus.
"Abortus is al legaal tot vijftien weken", zegt Rodriguez. Ze vreest dat de uitbreiding de weg vrijmaakt voor abortus laat in de zwangerschap. Trumps inconsistentie rondom het onderwerp beïnvloedt Rodriguez' keuze op 5 november niet: "Als Jezus niet op het stembiljet staat moet je kiezen voor de minste van twee kwaden."
