Precies vijf weken voor de presidentsverkiezingen in Amerika waren vannacht de spotlights gericht op de kandidaten voor het vicepresidentschap. De Republikein J.D. Vance en de Democraat Tim Walz gingen bij CBS News bijna twee uur met elkaar in debat. Dat was op veel punten inhoudelijker dan dat tussen hun bazen Donald Trump en Kamala Harris, al waren beide debaters veel tijd kwijt aan het bekritiseren van elkaars presidentskandidaat.
Een paar maanden geleden waren Vance en Walz nog relatief onbekend; nu konden ze hun persoonlijkheid en ideeën laten zien aan een groot publiek. Zo parkeerde Vance het antwoord op de openingsvraag van de presentatoren of de running mates een Israëlische aanval op Iran zouden steunen; in plaats daarvan kwam hij met een verhaal over zijn jeugd als kind in een arbeidersgezin.
Hoewel het voor beide kandidaten het eerste landelijke tv-debat was, heeft Vance al meer televisieoptredens op zijn naam staan. Dat werd in de eerste minuten gelijk duidelijk: waar Walz zijn zenuwen nog onder controle moest krijgen, kwam de Republikein gelijk soepel over.
Dit zijn een paar opvallende punten uit het debat:
Wat volgde was een debat waarin veel onderwerpen die de Amerikaanse kiezers als belangrijk beschouwen aan bod kwamen, waaronder abortus, de wooncrisis, belastingen, klimaatverandering en de economie. De running mates hielden elkaar heel, maar waar het kon, moesten Trump en Harris het ontgelden.
Zo probeerde Walz Trump neer te zetten als een onbetrouwbare leider. Hij noemde Trump wispelturig en betichtte hem van het hebben van een zwak voor autoritaire leiders. Harris heeft als vicepresident juist laten zien dat zij de degelijke leider is waar Amerika op kan bouwen, stelde Walz. Vance kaatste terug dat Trump de wereld veiliger had gemaakt toen hij president was.
Vance vroeg zich af waarom Harris niet meer had gedaan om inflatie en illegale immigratie aan te pakken als vicepresident onder president Biden. Walz stelde dat Trump miljardairs prioriteit had gegeven toen hij president was.
Ook betichtte de Democraat Trump van het onder druk zetten van de Republikeinen in het Congres om een immigratiewet te laten vallen waarover beide partijen overeenstemming leken te hebben, zodat Trump migratie kan blijven gebruiken als campagnethema.
Abortus en het Capitool
Richting het einde van het debat werd het iets feller. Toen abortus aan bod kwam, voerde Walz de druk op; het is een onderwerp waarop de Democraten volgens analisten nog weleens stemmen kunnen winnen. Walz refereerde aan Project 2025, een omstreden plan dat is opgesteld door conservatieve denktanks en dat in verband wordt gebracht met Trump. De Republikeinse presidentskandidaat ontkent iedere connectie met Project 2025.
Pas in de laatste minuten botsten de vicepresidentskandidaten echt, toen de bestorming door Trump-aanhangers van het Capitool aan bod kwam. Dat gebeurde in de nasleep van de vorige presidentsverkiezingen, die Trump verloor. Vance ontweek de vraag of hij de uitslag van de presidentsverkiezingen zou accepteren als de Democraten als winnaar uit de bus komen.
Uiteindelijk antwoordde hij dat hij Walz zou feliciteren als de Democraten de verkiezingen zouden winnen. Daarop werd met enige scepsis gereageerd, mede omdat Vance nog altijd beweert dat Trump in 2020 de presidentsverkiezingen won.
Trump keek mee
Trump keek ook mee naar het debat, was te lezen op zijn socialemediaplatform Truth Social. Hij betichtte de debatleiders van CBS ervan een voorkeur te hebben voor de Democratische kandidaat. Het doet denken aan de nasleep van het debat tussen Trump en Harris. Toen kwam er achteraf ook veel commentaar vanuit het kamp-Trump dat de CBS-presentatoren partijdig zouden zijn geweest.
