Het is erop of eronder voor Nikki Haley bij de Republikeinse voorverkiezingen vandaag in de Amerikaanse staat New Hampshire. Als ze erin slaagt Donald Trump te verslaan, of in zijn kielzog te varen, blijft ze in de race om de Republikeinse presidentskandidaat te worden. Blijft ze ver achter, dan heeft Trump geen enkele serieuze tegenstander meer over binnen de Republikeinse Partij.
Haley zat Trump op de hielen maar inmiddels is hij uitgelopen, in één peiling tot 16 procent voorsprong. Er is daarin nog geen rekening gehouden met de uitschakeling van Trumps andere rivaal Ron DeSantis. De gouverneur van Florida gooide zondag de handdoek in de ring.
De ultraconservatieve DeSantis had alle 99 counties van Iowa bezocht en tientallen miljoenen dollars aan spotjes uitgegeven in de behoudende staat. Hij pakte er weliswaar de tweede plaats maar kreeg maar 21 procent van de stemmen, veel minder dan Trumps 51 procent. DeSantis steunt nu Trump, waardoor de ex-president in New Hampshire nu ook op stemmen van de aanhangers van zijn voormalige opponent kan rekenen.
New Hampshire is de bepalende staat voor Haley. Zij heeft al haar pijlen gericht op de zogenoemde Granite State. Zo'n 40 procent van de inwoners staat daar geregistreerd als onafhankelijke kiezer. Zij mogen ook aan de Republikeinse voorverkiezingen deelnemen. Het grootste deel van deze groep neigt naar Haley, zo blijkt uit peilingen. Maar onder geregistreerde Republikeinen is Trump veruit het populairst.
"Nikki Haley staat voor een moeilijke opdracht", zegt Dante Scala, politicoloog aan de Universiteit van New Hampshire. "Ze moet een ongebruikelijke coalitie smeden tussen onafhankelijken, gematigde Republikeinen en Democratische twijfelaars. Trump hoeft alleen maar de Republikeinse basis te mobiliseren."
Zelfs als Haley het goed doet in het gematigde New Hampshire zijn haar kansen klein in conservatieve staten, denkt Scala. "Ze heeft geen brug kunnen bouwen naar andere delen van de partij."
De paradox is dat Republikeinen zichzelf met hun voorkeur voor Trump waarschijnlijk in de voet schieten, zo blijkt uit kiezersonderzoeken. Bij de presidentsverkiezingen in november maakt Haley meer kans om Joe Biden te verslaan dan Trump, omdat ze meer twijfelende kiezers uit het midden over de streep weet te trekken.
Indiase roots
Trump gebruikt Haleys populariteit onder gematigde kiezers juist tegen haar, door te suggereren dat ze eigenlijk meer een Democraat is. Hij plaatste een foto op sociale media waarin het gezicht van Haley overvloeit in dat van Hillary Clinton, die wordt gehaat onder Republikeinen.
De oud-president haalt ook de Indiase afkomst van Haley aan, door haar oorspronkelijke voornaam te benadrukken. Haleys eerste naam is eigenlijk Nimrata.
Dit deed Trump ook bij Barack Obama, door zijn tweede naam Hussein te gebruiken. Trump wekte destijds ook - ten onrechte - twijfels of Obama wel in Amerika geboren was. Nu stelt hij vraagtekens bij de legitimiteit van Haleys kanditatuur, omdat haar ouders uit India komen. De grondwet vereist echter alleen dat een presidentskandidaat zélf in de VS is geboren.
Haley sloeg terug door Trumps mentale gesteldheid in twijfel te trekken. Trump versprak zich recentelijk meerdere keren door Haley in een toespraak te verwarren met Nancy Pelosi, de voormalige voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Zo stelde Trump ten onrechte dat Haley verantwoordelijk was voor de beveiliging van het Capitool tijdens de bestorming op 6 januari 2021.
Haley heeft herhaaldelijk gezegd dat ze zeker tot de voorverkiezingen in haar thuisstaat South Carolina op 24 februari in de race blijft.
Begin februari behandelt het Hooggerechtshof een omstreden beslissing van de staat Colorado. De hoogste rechters daar hebben Trump verbannen van het stembiljet omdat hij zich naar hun oordeel schuldig heeft gemaakt aan rebellie na de verkiezingen van 2020. Het gaat daarbij om de bestorming door Trump-aanhangers van het Capitool. Als het federale Hooggerechtshof in Washington het daarmee eens is, mag Trump nergens meer op het stembiljet en hebben de Republikeinen alsnog een andere presidentskandidaat nodig.
De verwachting is echter dat het overwegend conservatieve Hooggerechtshof de beslissing van Colorado zal verwerpen. Andere staten concludeerden eerder al dat de bepaling in de grondwet niet van toepassing is op de president.
Joe Biden staat niet op het stembiljet in New Hampshire, want de Democraten houden er vandaag geen voorverkiezingen. Ze geven de primeur deze keer aan South Carolina, de staat die Biden in 2020 aan een overwinning hielp.
