Formateur Van Zwol begint vandaag aan het volgende hoofdstuk van zijn werk: de officiële een-op-een-gesprekken met kandidaat-bewindslieden, waarvan gisteren al veel namen uitlekten. Zijn eerste gesprek is met kandidaat-premier Dick Schoof. Die zit al ruim twee weken aan de formatietafel, maar deed formeel eigenlijk nog niet mee.
Als dit gesprek met Van Zwol goed verloopt (en dat is wel de verwachting) is Schoof officieel kandidaat-minister-president. Alle relevante onderwerpen voor een nieuwe bewindspersoon zijn dan nauwgezet doorgepraat, uiteenlopend van betaalde en onbetaalde nevenfuncties tot zakelijke en financiële belangen en de gezondheid. De formateur moet bijvoorbeeld waarschuwen voor de fysiek zware baan die zijn gesprekspartner te wachten staat.
Risico's opbiechten
En dat is nog niet alles. Aan het eind van het een-op-een-gesprek dient de formateur nog een belangrijke vraag te stellen, zo schrijven de regels voor. Moet de formateur nog iets "uit het heden of verleden" weten wat de kandidaat zelf of het kabinet "in een moeilijke situatie" kan brengen? In het verleden is een bewindspersoon wel eens in de politieke problemen gekomen, omdat niet alles van vroeger was opgebiecht.
Om moeilijkheden door te haastig aangenomen bewindslieden te voorkomen, wordt ook zijn of haar doopceel gelicht. Er wordt gekeken naar justitiële antecedenten, de AIVD heeft dossiers doorgespit en ook de Belastingdienst heeft onderzoek gedaan.
Duurt enkele dagen
Het is duidelijk dat Van Zwol met deze gesprekken wel even bezig is. Ieder gesprek zal zeker een uur duren, zo niet langer, en de start ervan is vrijdag gepland. Nu zijn er zo'n 28 kandidaten voor het nieuwe kabinet, dus er wordt gerekend dat de formateur hier zeker tot woensdag mee bezig is.
Daarna zit de belangrijkste taak voor van Zwol er eigenlijk op. De deadline van woensdag 26 juni die hij zelf had gesteld, heeft hij dan gehaald, maar dat wil nog niet zeggen dat dit ook de dag van de beëdiging bij de koning zal zijn.
De Tweede Kamer wil ook nog met de kandidaat-bewindslieden spreken. Daarvoor is er een hoorzitting waar per ministerie drie uur wordt uitgetrokken. Iedere politieke partij mag één vraag stellen over de geschiktheid van de minister of staatssecretaris. Er zijn zo'n twaalf ministeries, dus dat zal ongeveer een week gaan duren.
Oprichtingsvergadering
Als dat allemaal achter de rug is, kan het paleis in gereedheid worden gebracht. Alleen het constituerend beraad moet dan nog plaatsvinden. Dat is een soort oprichtingsvergadering waarin alle beoogde bewindslieden zich achter het coalitieakkoord scharen.
De beëdiging, live uitgezonden bij de NOS, is op Paleis Huis ten Bosch, het woonpaleis van koning Willem-Alexander. Na een kop koffie of thee daalt het kabinet-Schoof dan de trappen af en staan de camera's en fotografen klaar voor de bordesfoto.
Een schatting van de exacte datum is nog niet helemaal te maken, maar met potlood kan eind juni of anders zeker begin juli in de agenda worden gezet.
