Honderden mensen die zich verdringen voor bakkerijen om brood voor hun familie te bemachtigen. Urenlang moeten ze zich door de menselijke kluwen heen worstelen. Het zijn beelden die dagenlang vanuit Gaza komen.
"Ik vertrek om zes uur 's ochtends om in de rij te staan. Dat duurt vijf, zes uur. Soms lukt het, soms niet", vertelt de 67-jarige Khalil al-Snannar tegen persbureau Reuters. Hij is een van de honderdduizenden ontheemden in Gaza en woont nu in Deir Al-Balah, in het midden van Gaza. Iets anders dan brood is er niet te krijgen. "Er is een compleet tekort aan voedsel, of het nu suiker is, bakolie, rijst of linzen. Zelfs eten in blik dat we eerst nog wel kregen is er niet meer, door de afsluiting van de grensovergangen."
Wat hij kan krijgen is niet genoeg. "Ik geef de kinderen eerst een klein stuk brood, zodat ik ze 's avonds nog iets kan geven. Dan hebben ze een half gevulde maag, en hoeven ze niet met honger te gaan slapen. Het is echt zwaar voor ons."
Grote drukte bij de bakkerij:
Afgelopen zomer kwam er tijdelijk meer voedselhulp Gaza binnen. Maar dat is sindsdien weer ingestort. Uit cijfers van hulporganisaties blijkt dat Israël veel minder vrachtwagens met hulpgoederen Gaza doorlaat.
Ook de Amerikaanse regering sloeg alarm en waarschuwde Israël deze maand dat de hulp fors omhoog moet. Anders kan de militaire hulp aan Israël worden beperkt.
In de uitgelekte brief van 13 oktober staat dat de hoeveelheid hulp met meer dan 50 procent is gedaald. "De omvang van de hulp die Gaza in september binnenkwam was het laagste van alle maanden het afgelopen jaar. We maken ons grote zorgen over de verslechterende humanitaire situatie in Gaza, en we verlangen deze maand dringende actie van uw regering om die situatie te veranderen." Zo zou Israël voortaan per dag minimaal 350 trucks moeten toelaten in Gaza.
Tot nu toe heeft Israël nauwelijks gehoor gegeven aan de Amerikaanse oproep. Bij zijn bezoek aan Israël deze week zei de Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken opnieuw tegen premier Netanyahu dat Israël meer humanitaire hulp naar Noord-Gaza moet sturen.
Overal in Gaza is de situatie nijpend, maar in het noorden is het rampzalig. Daar is Israël nu drie weken bezig met een nieuw offensief. In Jabalia zijn daardoor 800 mensen omgekomen, melden artsen. 20.000 inwoners zouden het gebied intussen zijn ontvlucht.
Geen eten als dwangmiddel
De indruk bestaat dat Israël in het noorden bewust hulp tegenhoudt, om inwoners te dwingen te vertrekken. "Het zou goed zijn om tegen de inwoners te zeggen: je hebt een week om te vertrekken. Een week later komen er geen voedselleveringen meer binnen", zei de invloedrijke voormalige generaal Giora Eiland in een interview.
Het is onduidelijk of Israël dit plan echt uitvoert. Buitenlandse journalisten mogen niet naar Gaza om verslag te doen. Sommige westerse diplomaten vreesden dat Israël inderdaad probeerde de inwoners uit te hongeren. Intussen laat Israël weer een beetje hulp binnen, zeggen zij. Maar het zou nog steeds onvoldoende zijn.
Inwoners van Jabalia en Beit Hanoun vertelden de Israëlische krant Haaretz dat ze tot begin deze maand nog wat fruit en groente konden kopen in kraampjes op straat. Die kraampjes zijn nu verdwenen. De krant sprak met Mahmoud, die in Jabalia woont. Hij vertelde dat in sommige wijken geen drinkwater meer is. Meerdere bakkerijen waren al gesloten omdat er geen bloem meer was om brood te bakken.
Huilen van de honger
Het is een beeld dat door het Rode Kruis wordt bevestigd. Hun medewerkers konden deze week enkele ladingen medische goederen naar Jabalia brengen. Hulpverleners schrokken van wat ze aantroffen. "Er is geen voedsel en geen babymelk. De kinderen huilen de hele dag vanwege de honger. 's Nachts lukt het meestal niet om te slapen. Er is altijd weer de angst of je de volgende dag wel haalt. Sommige mensen vluchten 's nachts hun huis of tent uit, om pas 's ochtends terug te komen, als het weer veilig is. De situatie wordt slechter en slechter."