Toen Menachem Fridman op 7 oktober hoorde van de terreuraanvallen van Hamas op Israëlische burgers, besloot hij nog dezelfde dag dat hij zich als reservist wilde aansluiten bij het leger. Dat is bijzonder, want Fridman is een strenggelovige joodse man uit een gemeenschap die normaal gesproken ver wegblijft bij de Israëlische strijdkrachten. Ze zijn uitgezonderd van de dienstplicht. Maar deze oorlog heeft alles veranderd, zegt hij. "Ik heb me geen moment bedacht."
Fridman is niet de enige. Sinds het begin van de oorlog hebben zich ruim 2000 ultraorthodoxe joden gemeld bij de IDF (Israëlische strijdkrachten). Vanwege de grote animo, bedacht het leger een speciale basistraining voor deze groep nieuwe reservisten. De eerste lichting heeft afgelopen week de training afgerond en kan nu worden ingezet voor ondersteunende functies binnen het leger.
In zijn gloednieuwe legeruniform pakt Fridman (26) zijn plunjezak uit de achterbak van de auto. Hij gaat even terug naar zijn gezin, na twee weken intensieve militaire training. Fridman zat bij de eerste lichting ultraorthodoxe reservisten. "We leerden om te gaan met wapens, we leerden de waarden van de IDF. Nu zijn we klaar om te dienen", zegt hij trots.
Fridman woont in de ultraorthodoxe plaats Bnei Brak bij Tel Aviv en leeft volgens strenge geloofsregels. Hij besteedt veel tijd aan het bestuderen van de Torah en hij bidt drie keer per dag. Terwijl in Israël bijna alle mannen en vrouwen op hun 18e in militaire dienst gaan, was Menachem vrijgesteld van dienstplicht omdat hij deel uitmaakt van de zogenoemde Haredi-gemeenschap.
"Ik ben opgegroeid in een ultraorthodoxe familie, en bij het leger gaan was niet acceptabel. Het was geen optie voor ons. Maar nu heb ik de kans om iets bij te dragen aan de bescherming van mijn land, en dat voelt goed."
Geen televisie
De ultraorthodoxe joden of de Haredim, maken zo'n 15 procent van de bevolking uit. Het is een in zichzelf gekeerde groep die volledig buiten de rest van de Israëlische samenleving staat. Ze hebben geen televisie of internet. Vrouwen dragen lange rokken en een hoofddoek of pruik. Ze hebben een ondergeschikte rol in het gezin, met vaak veel kinderen. Jonge mannen moeten al hun tijd aan het geloof besteden en het bestuderen van de Torah.
Eerder dit jaar ontstond protest in Israël toen de regering van Netanyahu bekend maakte extra geld uit te trekken voor deze ultraorthodoxe joden. Seculiere Israëliërs stelden de flinke subsidies voor ultraorthodoxe scholen (yeshiva's) ter discussie. Ze vinden dat de orthodoxe gemeenschap niets bijdraagt en de samenleving alleen maar tot last is. Tijdens de massale protesten tegen de regering van Netanyahu, de afgelopen maanden, werd ook tegen deze subsidies geprotesteerd.
Schokkend
Dat ruim 2000 ultraorthodoxe joden nu toch in het leger willen, laat zien dat er iets aan het veranderen is, zegt Nechuumi Yafe. Ze doet onderzoek naar de Haredi-gemeenschap, waar ze zelf deel van uitmaakt. "In onze peilingen in de gemeenschap zien we voor het eerst een flinke stijging in de bereidheid om bij te dragen aan het land, aan de veiligheid in het land, en aan deze oorlog. Ze willen deel zijn van deze strijd. En dit is iets wat we nooit eerder hebben gezien".
De verklaring hiervoor is eenvoudig, zegt ze. "De aanvallen van Hamas waren zo heftig en schokkend. Het is mensen duidelijk dat dit een strijd is voor ons leven als joden. Er zijn mensen op gruwelijke wijze vermoord omdat ze joods zijn. En dat is binnengekomen bij deze gemeenschap."
Dat 2000 ultraorthodoxe joden nu als reservist het leger in willen, betekent niet dat er in de hele Haredi-gemeenschap zo over wordt gedacht, zegt ze. "De echt strengst conservatieve gelovigen blijven ertegen, maar we zien substantieel aantal dat nu zegt: nee, we moeten veranderen. We moeten meedoen".
Zo denkt Menachem Fridman er ook over. Hij voelt zich goed in zijn nieuwe legeruniform. In zijn gemeenschap werkt hij bij een eerstehulpdienst. Hij hoopt zijn medische ervaring ook in het leger te kunnen gebruiken. Maar eerst zal hij worden geplaatst in het team dat de 'identificatie van gevallen soldaten' moet uitvoeren. "Ik zal bij de noordelijke of bij de zuidelijke grens worden geplaatst, afhankelijk van waar ze me nodig hebben."