Ambtenaren van de Belastingdienst waren al in 2012 bang voor een "bloedbad" bij de toeslagen in de kinderopvang en hebben daar ook aandacht voor gevraagd bij de politieke top. Dennis Blansjaar, die betrokken was bij het handhavingsbeleid van de Belastingdienst, noemde het voor de parlementaire enquêtecommissie fraudebeleid "volstrekt disproportioneel" dat van ouders die hun eigen bijdrage niet hadden betaald ook de hele toeslag werd teruggevorderd.
Blansjaar zei dat ambtenaren ervoor hebben gepleit alleen de eigen bijdrage terug te vorderen, eventueel met een boete erbovenop. Hij voegde eraan toe dat toenmalig staatssecretaris Weekers is gewaarschuwd voor de "onredelijke gevolgen", net als diens opvolger Wiebes. "Maar de reactie van Wiebes was zo ongeveer: ja ja, wat raar, goh, gek dat dat gebeurt. Punt. En dan niks."
Volgens Blansjaar was er ook overleg op het niveau van de directeur-generaal. "Maar er gebeurde niks. Dat heeft bij mijn collega's best wel een forse indruk achtergelaten. Want het was gewoon onredelijk wat hier gebeurde."
Gedupeerde nam op zijn veertiende een bijbaan
Even later werd Milton Moreira Moreno gehoord. Zijn moeder is destijds door de Belastingdienst onterecht als fraudeur bestempeld. Moreira Moreno had als kind langdurig te maken met het toeslagenschandaal. Hij vertelde dat zijn moeder meer dan een ton moest terugbetalen en hij beschreef hoe mensen van de Belastingdienst het huis binnenkwamen om te zien of er iets van waarde was wat ze in beslag konden nemen. "Ze keken naar de tv, naar de PlayStation die we hadden gekregen, naar de tafels en meubels."
Moreira Moreno zei verder dat hij vanwege de financiële situatie op zijn veertiende, naast de middelbare school, een bijbaan heeft genomen bij een supermarkt. Nadat hij zijn diploma had gehaald en een korte vervolgopleiding had gedaan, is hij op zijn zeventiende fulltime gaan werken "om te compenseren waar nodig".
Commissielid geëmotioneerd
Hij beschreef hoe hij moest "survivalen om elke maand rond te komen en ervoor te zorgen dat er elke dag brood op de plank komt. Dat vreet uiteindelijk aan je".
Op een vraag van commissielid Aartsen (VVD) wat er zou zijn gebeurd als Moreira Moreno niet op jonge leeftijd was gaan werken, antwoordde hij: "Dan hadden we niks te eten en dan hadden we geen kleren, geen schoenen, geen voetbal, niks."
Aartsen was duidelijk geëmotioneerd na die woorden.
