Een troonrede in eenvoudige taal wordt over het algemeen veel meer gewaardeerd dan hoe de toespraken nu worden gehouden. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit Utrecht, een dag voordat koning Willem-Alexander de troonrede op Prinsjesdag weer gaat uitspreken.
Onderzoekers Leo Lentz en Henk Pander Maat schreven een alternatieve versie van de troonrede van vorig jaar. Ze gebruikten vooral makkelijkere woorden en kortere zinnen. De onderzoekers veranderden inhoudelijk niets aan de tekst, maar gaven wel drie keer een uitleg bij een lastig woord, zoals 'kringlooplandbouw'.
Een groep van honderd proefpersonen beluisterde de originele versie, en honderd anderen beluisterden de aangepaste versie. De groep die de simpele troonrede beluisterde begreep niet alleen de inhoud beter, maar beoordeelde de tekst ook positiever dan de andere groep.
Nog steeds formeel genoeg
De aangepaste versie werd bovendien ook nog steeds formeel genoeg bevonden. "Je hoort wel eens dat het formele taalgebruik bij de gelegenheid hoort, want de koning is natuurlijk niet zomaar iemand", zegt Pander Maat tegen de NOS. "Maar dat hebben we ook gevraagd, en mensen hadden er geen problemen mee." Er was volgens de proefpersonen geen sprake van jip-en-janneketaal, zegt hij.
Pander Maat denkt dat de eenvoudiger geschreven teksten de politiek dichter bij de burgers kunnen brengen. "Deze kans ligt voor het oprapen. Op Prinsjesdag 2022 keken meer dan een miljoen mensen naar een politieke toespraak, mensen die je op andere momenten nauwelijks bereikt."
Ook andere troonredes deftig en moeilijk
Volgens de onderzoeker lijken de troonredes van de afgelopen vier jaar qua taalgebruik op elkaar. "Het is steeds aan de deftige kant, en ze waren allemaal even moeilijk te begrijpen."
Van de troonrede morgen verwacht Pander Maat niet veel anders. "Er is duidelijk gekozen voor een bepaalde stijl."
De wetenschappers willen ook gaan onderzoeken of eenvoudigere tekst kan stuiten op politieke gevoeligheden en of het makkelijker is om de tekst vloeiend voor te lezen.
