Omtzigt in peilingen goed voor tientallen zetels, maar nu komt echte test
Pieter Omtzigt heeft bekendgemaakt dat hij een eigen partij begint: Nieuw Sociaal Contract. Het nu nog onafhankelijke Kamerlid doet het goed bij de kiezers. Nog voor zijn deelname aan de komende Kamerverkiezingen bekend werd, kwam hij in een aantal peilingen al op tientallen Kamerzetels uit. Tot gisteren was dat een fictieve situatie, en hij staat naar eigen zeggen ook niet te springen om zo veel zetels, maar het geeft aan dat de 49-jarige Omtzigt iets losmaakt bij mensen.
Toch is hij niet altijd zo populair geweest. De econometrist uit Twente komt in 2003 op plaats 51 op de CDA-lijst en krijgt nipt een plekje in de Tweede Kamer, omdat een aantal CDA'ers doorschuift naar het kabinet.
Omtzigt ontwikkelt zich als pensioenexpert, niet bepaald een onderwerp waarmee een nieuw Kamerlid een flitsend profiel opbouwt. Het geldt als taai en saai en met dit onderwerp komt een politicus niet snel op de voorpagina's terecht.
Binnen de partij is Omtzigt zeker geen allemansvriend. Sommigen vinden hem lastig en geen teamspeler. Bij de samenstelling van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer in 2006 komt hij op plek 37; het CDA haalt 41 zetels. Vier jaar later staat hij op 29, terwijl zijn partij 21 zetels haalt. Omtzigt valt in eerste instantie buiten de boot. Maar hij keert al snel terug in de Tweede Kamer, wederom doordat CDA'ers doorschuiven naar het kabinet.
Dit zijn plannen van Omzigt voor zijn nieuwe partij:
Terriër met trouwe achterban
Dat kabinet is Rutte I. Omtzigt durft binnen de partij kritiek te hebben op de gedoogsteun met de PVV en bijt ook met enige regelmaat in de kuiten van ministers van de coalitie. Zijn populariteit stijgt, eerst bij zijn trouwe achterban uit Twente en daarna ook daarbuiten, zoals bij de pensioensector. Die zet zich in om Omtzigt in 2012 met voorkeursstemmen de Kamer in te helpen. En dat lukt.
Het CDA komt vanwege de vorming van het tweede kabinet-Rutte van VVD en PvdA in de oppositie terecht. Dat geeft de inmiddels als 'beroepsdwarsligger' en 'terriër' bekende Omtzigt ruimte om kritische vragen te stellen aan iedereen waarvan hij het vermoeden heeft dat die jokt of informatie bewust achterhoudt.
Omtzigt stort zich op dossiers als de Bulgarenfraude, de toedracht van de ramp met de MH17 (waarbij hij in opspraak raakt vanwege een omstreden getuige) en vanaf 2019 met SP-Kamerlid Renske Leijten op de toeslagenaffaire, waarbij zo'n 25.000 ouders onterecht door de Belastingdienst werden beschuldigd van fraude.
'Pitbull' Omtzigt zet zich dag en nacht in om het onrecht boven water te krijgen. Bij het ministerie van Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, hebben ambtenaren en verantwoordelijke politici een kluif aan de duizenden schriftelijke en mondelinge vragen van Omtzigt en Leijten.
Het geeft Omtzigt vleugels; inmiddels is hij wel een veelgevraagde gast in praatprogramma's. Ook schrijft hij de bestseller Een nieuw sociaal contract met ideeën om het wantrouwen tussen burgers en de overheid te slechten. Nu blijkt die titel ook de naam van zijn eigen partij te zijn geworden.
Turbulentie
In 2020 doet hij een gooi naar het partijleiderschap van het CDA. Nipt verliest Omtzigt de lijsttrekkersverkiezing (met 49,3 procent tegenover 50,7 procent) van minister en vicepremier Hugo de Jonge, een politicus die gemakkelijker ligt binnen de partijtop. Er volgen nog een paar turbulente maanden als De Jonge zijn ambitie om partijleider te worden laat varen en Omtzigt op de functie rekent, maar Wopke Hoekstra uiteindelijk door de partij naar voren wordt geschoven.
Omtzigt neemt in februari 2021 gas terug vanwege zijn gezondheid en komt thuis te zitten. Wel haalt hij bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart ruim 342.000 voorkeursstemmen, goed voor zo'n vijf zetels.
De naam Omtzigt krijgt nog meer landelijke publiciteit als hij met de tekst 'positie Omtzigt; functie elders' in een formatiestuk opduikt. In het befaamde 1-april-debat over de kwestie hangt het politieke lot van premier Rutte aan een zijden draadje, omdat hij zegt zich van het bespreken van het Kamerlid niets te herinneren.
Omtzigt slaat de turbulentie rondom zijn persoon vanuit huis gade. Hij is dan nog overspannen. In juni 2021 besluit hij het CDA de rug toe te keren. Uit geheime documenten blijkt dat hij door de partij is tegengewerkt. Er was een fluistercampagne opgezet met roddels over zijn labiele toestand en in appgroepen werd hij 'psychopaat' en 'teringhond' genoemd.
Hij besluit als onafhankelijk Kamerlid in de Tweede Kamer te blijven; dat is nu meer dan twee jaar geleden. Sinds die tijd wordt hem met grote regelmaat gevraagd wat zijn toekomstplannen zijn. Zijn schare aanhangers blijft groot en zij hoopten al op een nieuwe politieke partij met Omtzigt aan het roer. Die partij is er nu dus gekomen.
