Kleiner deel volwassen bevolking kiesgerechtigd dan bij vorige Statenverkiezingen
Bijna 13,3 miljoen mensen mogen dit jaar naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezingen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van voorlopige cijfers. Dat is 91,6 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder. Dat percentage is iets lager dan bij de vorige Provinciale Statenverkiezingen in 2019. Toen mocht 93,3 procent van de volwassenen in Nederland stemmen, oftewel bijna 13 miljoen mensen.
Volgens het CBS komt deze relatieve afname vooral doordat er de afgelopen jaren meer mensen in Nederland bij zijn gekomen die de Nederlandse nationaliteit niet hebben of nog niet hebben. Deze groep, onder wie expats en recent naar Nederland gekomen asielzoekers, is niet stemgerechtigd.
Meer oude stemgerechtigden door vergrijzing
Dat Nederland vergrijst is ook in de cijfers van kiesgerechtigden van 65 jaar en ouder te zien. In 2003 was 13 procent 65 jaar of ouder, in 2023 is dat bijna 27 procent. Van alle gemeenten is het aandeel kiesgerechtigden in deze leeftijdscategorie in Laren het grootst (40,7 procent van alle mensen die mogen stemmen in die gemeente).
Een kwart van alle mensen die mogen stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen is jonger dan 35 jaar. Deze jonge kiezers wonen relatief vaak in steden en met name in studentensteden.
Maar ook bijvoorbeeld Urk (37,3 procent van alle kiesgerechtigden), Renswoude (29,7 procent) en Staphorst (29,5 procent) zijn gemeenten waar veel jongeren naar de stembus mogen. In de provincies Groningen en Utrecht wonen naar verhouding de meeste kiesgerechtigden onder de 35 jaar.
Het aantal kiesgerechtigden zegt niets over het uiteindelijke aantal mensen dat daadwerkelijk gaat stemmen. Dat opkomstpercentage bij de Provinciale Statenverkiezingen ligt veel lager. Sinds 1991 schommelt dat ongeveer tussen de 45 en 56 procent.
De gekozen leden van Provinciale Staten stemmen op hun beurt voor de Eerste Kamer. Ook inwoners van Caribisch Nederland en (dit jaar voor het eerst) Nederlanders in het buitenland kunnen invloed uitoefenen op de samenstelling van de Eerste Kamer. Dat gebeurt via 'kiescolleges'. 37.000 Nederlanders in het buitenland hebben zich hiervoor geregistreerd.
