Terug naar de roots van Oranjetroef Brugts: 'Was een openbaring als zij speelde'
Deze oude foto is van Xavi Preesman. Inderdaad, vernoemd naar de toenmalige voetballer en huidige trainer van FC Barcelona. Gehuld in het shirt van zijn droomclub, toen hij als kind bij SV Heinenoord zijn eerste stappen op een voetbalveld zette.
Maar hier gaat het over het meisje tegen wie hij speelt.
Dat meisje heet Esmee Brugts. Zoals gebruikelijk op jonge leeftijd mocht ze als kind met de jongens meedoen. Maar dat bleef ze daarna nog jaren doen, tot voor kort eigenlijk.
En nu is zíj degene die van FC Barcelona droomt. Achttien lentes jong, stormachtig doorgebroken bij PSV en nu international van Oranje. In de ploeg van bondscoach Mark Parsons, aan wiens aanpak zo getwijfeld wordt. Een elftal vol onzekerheden, geplaagd door blessures. Want is er nog leven na het wegvallen van Lieke Martens, voormalig Wereldvoetballer van het Jaar?
"Zet Esmee er gewoon in tegen die Fransen", vindt Marius Heinerman, haar vroegere jeugdtrainer. "Die nieuwe generatie geeft Oranje wat extra's. Het voetbal oogt niet alleen energieker, het zijn ook speelsters die veel meer op intuïtie lijken te kunnen."
Tussen de opgroeiende pubers
Brugts leerde dat tussen de jongens, daarbij gehard door de grillen van een stel opgroeiende pubers. Eerst bij SV Heinenoord, om een paar jaar later Preesman te volgen naar FC Binnenmaas in Maasdam. "Dat was een club uit de buurt die hoger speelde. Een jaar nadat ik die stap besloot te maken, zette ook Esmee die. Zo kennen we elkaar via het voetbal al een jaar of dertien."
"Ze dwong meteen respect af. Het was een openbaring om een meisje zo goed te zien voetballen", zegt Heinerman. "En daarbij was ze echt een knokkertje, iemand die in alles de allerbeste wilde worden."
"Esmee speelde vaak tegenstanders door de benen", herinnert Sander Sterrenburg zich nog goed. "En als dat gebeurde, stonden vrienden langs de kant en medespelers vaak hard te juichen. Vervolgens bleven ze die jongen dan uitlachen omdat hij gepoort was door een meisje. Maar wij wisten natuurlijk wel hoe goed ze was."
"Die felheid, dat enorme fanatisme. Als ze vroeger een wedstrijd verloor, kon je beter een week niet tegen haar praten", schiet Preesman nog te binnen. "Ze had al op jonge leeftijd een geweldige dribbel. Als zij één-tegen-één kwam, was het gewoon klaar voor de tegenstander."
Drie stappen vooruitdenken
Zo vanzelfsprekend als het nu is dat vrouwen tot op hoog niveau met de mannen meedoen, was dat vroeger niet. Maar Brugts is van de lichting die ging voetballen toen het vrouwenteam van Oranje onder leiding van Vera Pauw een historische halvefinaleplaats haalde op het EK van 2009. Toen het besef doordrong van een enorm potentieel voor de sport in Nederland.
Brugts begon als linksbuiten, maar dwong met haar passing al snel een plek af als spelverdeelster. "Ze kon in het veld drie stappen vooruitdenken. Ze had een prachtige aanname en kon fantastische steekballen geven. Daar herken je wel de echt grote talenten aan."
En ook die traptechniek, zegt Sterrenburg: "Ik was altijd al vrij lang. Bij corners hoefde ik haar alleen maar in te fluisteren of ik naar de eerste of tweede paal zou lopen."
Brugts behoorde in haar jaren bij Binnenmaas al tot de jeugdselecties van Oranje, waardoor ze steeds regelmatiger wedstrijden van haar eigen team moest missen. Dat leidde weleens tot plaagstootjes van tegenstanders, die een sneer uitdeelden aan de jongens als ze niet zonder 'hun meisje' in de ploeg konden winnen.
"Ik weet nog dat we een keer met 4-0 werden opgerold door een concurrent toen Esmee niet meedeed", aldus Heinerman. "Bij de return was ze er wel en heb ik ze als bespreking alleen het verslag voorgehouden van die eerdere wedstrijd, waarin ze erg denigrerend over ons schreven."
Drie keer raden wie die middag met een schitterende vrije trap de overwinning inluidde.
Precies goede moment
Brugts kon haar mannetje wel staan, zoals Heinerman dat zegt. "Soms vond ik haar wel erg hard voor zichzelf. Als ze niet goed speelde, moest ik echt op haar inpraten dat het echt niet alleen aan haar lag. Dat ze niet te negatief moest zijn, want ze wilde zo graag. Regelmatig werd ik gebeld of ze extra kon komen trainen."
De ongrijpbare Brugts dreef tegenstanders met haar technische hoogstandjes soms tot wanhoop. Maar wie dan aan Esmee kwam, kwam aan het hele team. "Fysiek werd het steeds zwaarder voor haar", merkt teamgenoot Dylan Doek op. "Wij bleven maar groeien. Achteraf is het, denk ik, precies het goede moment geweest dat ze naar een topclub in de vrouwencompetitie ging."
Zeker voor Doek, spits van het team, is het vertrek van de dan 16-jarige Brugts naar PSV een enorme aderlating. "We konden elkaar makkelijk vinden in het veld, ik heb dankzij haar heel wat doelpunten gemaakt. Ik vreesde eigenlijk dat ze ons al een jaar eerder zou gaan verlaten."
Dat ze toch een jaartje langer bij Binnenmaas bleef, had een reden. "Ze wilde eerst haar havo afmaken", weet Heinerman. "Dat had ze al helemaal zo voor zichzelf uitgestippeld, zoals ze dat met alles doet."
Concurreren met grote idool Martens
Daarna ging het allemaal wat sneller dan verwacht met Brugts, die dacht dat ze in eerste instantie voor de beloftenploeg van PSV wordt aangetrokken. Inmiddels speelt ze al twee seizoenen in de eredivisie en in februari van dit jaar debuteerde ze al voor het grote Oranje. Ineens was ze een serieuze concurrent van haar grote idool Martens.
En toch, helemaal verrassend is die doorbraak ook weer niet. Sterrenburg: "Tussen de jongens was ook het gewoon heel moeilijk in te schatten hoe goed ze nou daadwerkelijk zou zijn als ze met de vrouwen ging meedoen."
De jongens denken nog weleens terug aan die avonden dat ze er na de training al gezellig zaten en ze Brugts buiten op het veld nog tot in den treure vrije trappen zagen oefenen. Dat het nu echt serieus begint te worden, straalt ze in alles uit.
Parsons gaf op zijn beurt al een signaal af door zijn EK-selectie te verjongen. Dus bij Binnenmaas gaan ze er zaterdag goed voor zitten, om te zien of hij het dan ook daadwerkelijk aandurft met hun voormalige pupil.
Negentig procent op talent
Veel van haar oude teamgenoten zijn op vakantie. Doek gaat de wedstrijd bekijken vanaf Mallorca, Sterrenburg zoekt nog driftig naar een goed wifi-netwerk in de buurt van zijn vakantie-adres in Kroatië. Heinerman heeft geen technische zorgen; hij is in Nederland gebleven.
"Ze moet dicht tegen de zestien van de tegenstander aan spelen. Daar kan ze haar acties het beste maken", hoopt Heinerman. En nee, het voetballen leerde ze zeker niet van hem. "Negentig procent is puur talent; dat heeft ze van zichzelf. Maar we hebben natuurlijk veel meegemaakt en het veel over voetbal en bepaalde spelsituaties gehad. Dan is het leuk als je daar dingen van terugziet."
Brugts heeft van nature uit iets speciaals, vindt ook Doek. "Uit het niets kan ze ineens iets voor de ploeg creëren."
FC Binnenmaas heeft veel aan Brugts te danken, maar ook andersom. Als vrouw is ze hét uithangbord van de club geworden en ze komt als ze tijd heeft nog altijd graag naar sportpark De Lange Weide. Vaak samen met haar moeder. Die is er bijna altijd bij, de familieband is hecht. Verschil met vroeger is dat ze bij hun bezoekjes nu wel gevolgd worden door een grote groep fanatieke handtekeningenjagers.
Dat ze zich maar in de kijker mag spelen bij het grote Barcelona, alleen al om Xavi Preesman daar een keertje mee naartoe te nemen.
