Chinezen zwijgen op Paralympische Winterspelen over oorlog in Oekraïne

• 

  Sjoerd den Daas

  correspondent China

Het waait hard bij Chinese Instituut voor Sporters met Beperkingen. Een storm waarin zand uit de Gobiwoestijn de hoofdstad bedekt met een kleine laag geel stof, zoals doorgaans het geval is, vroeg in het voorjaar. Het terrein van China's 'Papendal voor paralympiërs' is vandaag het toneel van een van de laatste etappes van de paralympische fakkeltocht. "Ik ben dankbaar voor de sterkte van het moederland, de liefde van de partij voor ons mindervaliden", zegt fakkeldrager Wei Jingyang.

"We worden gesteund om onze dromen realiseren", zegt Wei, zelf slechthorend. Zij kreeg kansen, en greep die ook. Wei schopte het tot hoofddanser in het nationaal theater voor mensen met een beperking.

Stigma

Nog worden mensen met beperkingen, geestelijk of lichamelijk, in China benadeeld. Voor veel blinden en slechtzienden lijkt alleen een carrière in de massage-industrie weggelegd. Zeker ten tijde van de eenkindpolitiek werden gehandicapte kinderen door hun vaak radeloze ouders te vondeling gelegd, of erger. Volgens de officiële statistieken zijn er in China nu 85 miljoen mensen met een beperking, maar je ziet ze zelden in het straatbeeld.

Zo zag de openingsceremonie van de Paralympische Winterspelen eruit:

"Met het organiseren van deze Paralympische Spelen in Peking zal het beleid richting mindervaliden in ons land alleen maar verder verbeteren", meent Tan Yujiao die in een rolstoel zit en een van de fakkeldragers is. Tijdens de Paralympische Spelen in Tokio, afgelopen zomer, won ze de gouden plak in haar categorie bij het gewichtheffen.

"We hopen dat meer van hen het huis uit gaan en moedigen iedereen aan volwaardig onderdeel uit te maken van de samenleving", zegt Tan. "Ik voel me vereerd dat ik mee mag doen aan deze tocht", voegt ze daaraan toe.

Het moet een feestje zijn, deze Paralympische Spelen. Net als tijdens de Spelen van afgelopen maand worden ook hier bussen vol vrijwilligers afgezet die de winderige fakkeltocht met vlaggetjes en aanmoedigingen van sfeer moeten voorzien. Maar veel te vieren valt er niet.

Gisteren maakte het Internationaal Paralympisch Comité na grote verontwaardiging bij verschillende delegaties een U-bocht door Russen en Belarussen alsnog uit te sluiten van deelname. Een dag daarvoor werd nog gesteld dat ze mee konden doen, maar alleen onder de neutrale, paralympische vlag.

"Wat moet ik daarop zeggen?", vraagt Wang Lin zich af. Ze is het hoofd van de Gehandicaptenfederatie in Renhe, een dorpje aan de rand van Peking. "Het is in de geest van de Spelen dat we ons niet moeten laten verdelen door landsgrenzen of oorlog", meent ze. "Hoop en vrede. Dat is waar het om moet gaan."

Medefakkeldrager Shen Mingjie valt haar bij. "Ik geloof dat de Paralympische Spelen vrede kunnen brengen." China heeft in de afgelopen dagen opgeroepen tot "deëscalerende stappen" en maant "de relevante partijen" te zoeken naar "politieke oplossingen". Een propagandafunctionaris komt nadien even polshoogte nemen. Vragen hierover liggen gevoelig, maar de fakkeldragers hebben het juiste antwoord gegeven, luidt de conclusie.

Peking veroordeelt Rusland niet

De aanhoudende bombardementen en de vele burgerslachtoffers zijn voor Peking nog altijd geen reden om Moskou te veroordelen. Zonder Oekraïne bij naam te noemen zei het land meermaals te pleiten voor "het respecteren van de soevereiniteit van alle landen", maar er wordt vooral ook gewezen naar Washington.

"De oorlog had voorkomen kunnen worden als president Biden simpelweg beloofd had Oekraïne niet te accepteren als NAVO-lid", meent buitenlandwoordvoerder Wang Wenbin. Dat China al eerder op de hoogte zou zijn van de inval van Poetins leger in Oekraïne, zoals The New York Times eerder deze week schreef op basis van een inlichtingenrapport, noemt hij verachtelijk. "Puur nepnieuws, bedoeld om anderen de schuld in de schoenen te schuiven."

Ver-van-mijn-bedshow

Een beeld dat via staatsmedia als het CCTV-avondjournaal, dat dezer dagen veelvuldig verwijst naar het in de EU inmiddels geblokkeerde Russia Today, wordt versterkt. Voor de fakkeldragers lijkt het Russische wapengekletter, en de consequenties voor deze Paralympische Winterspelen een ver-van-mijn-bedshow.

"Ik hoop dat de Paralympische Spelen een groot succes worden", zegt de visueel beperkte Wei. "Ik ben ontzettend enthousiast", zegt Zhou Xia, die op de 100 en 200 meter meerdere gouden plakken won op de Paralympische Zomerspelen, meest recent in Tokio. Ze heeft het paralympisch vuur net doorgegeven aan een van haar collega's. "Ik hoop op wereldvrede", zegt ze. "Ik hoop dat er geen oorlog meer is, ik hoop echt op vrede op aarde."