Op de hoofdweg van het dorp Andriivka wordt hard aan het wegdek gewerkt. Een bulldozer verschuift zand. De eerste inwoners zijn begonnen met puinruimen. Een vrouw kiept een kruiwagen vol brokstukken van haar kapotte huis op een grote hoop langs de weg. Maar sla je linksaf de onverharde weg in, de 'Straat van de Overwinning', daar ziet het er nog uit alsof de Russen net vertrokken zijn.
Na de Russische aftocht in de omgeving van Kiev zijn hulpverleners, onderzoekers en journalisten meteen naar zwaar getroffen plaatsen als Tsjernihiv, Borodjanka en Boetsja getrokken. Maar de Russen hebben ook wekenlang kleine dorpen op het platteland bezet. En daar hebben ze nog weinig hulp gezien. In de Straat van de Overwinning zijn de sporen van de oorlog nog onaangetast.
Zo'n een op de drie huizen in deze straat is vernietigd, kapotgeschoten of in brand gestoken. Ook zijn hekken en poorten kapot, waardoor er overal honden en kippen rondlopen. De vrouw van nummer 94 vertelt. "De Russen liepen hier rond, ze kozen de huizen waar ze in gingen zitten. Bij de overburen troffen ze vijf varkens aan, die namen ze mee om te barbecuen. Ze zochten wodka, en schoten lukraak rond. Daarom bleven we binnen."
Veel vrienden van haar dochter zijn vermoord. De Russen waren hier van 1 tot 30 maart. Waarom ze het ene huis wel vernietigden en het andere niet, weet ze niet. "Verderop stond een geel huis waar een oude vrouw woonde. Ze smeekte om het niet in brand te steken. De Russen zeiden dat het een bevel was en staken het voor haar ogen aan."
Gele stippen
In de Straat van de Overwinning staan ook autowrakken. Ze zijn helemaal platgedrukt. De rode auto was van haar broer, vertelt de vrouw van nummer 94. "Ze wilden niet lopen dus gebruikten ze die auto. Toen de benzine op was zijn ze eroverheen gereden met een tank."
Op de poort van nummer 96 hadden de bewoners een tekst gespoten, in het Russisch. Er staat "ouderen en kinderen", waarschijnlijk hoopten ze er zo voor te zorgen dat ze met rust gelaten werden.
Beelden van de straat:
- NOS
Auto's hebben de Russen platgereden met tanks - NOS
Een van de verwoeste huizen in de Straat van de Overwinning - NOS
Een Russisch oorlogsrantsoen, "niet voor de verkoop" is op de zak te lezen - NOS
Nummer 96, op de poort staat de tekst "ouderen en kinderen"
Op de hoofdweg is de mijnenopruimingsdienst al geweest. Bij alle huizen die zijn vrijgegeven staat een gele verfstip op de muur gespoten, of een vraagteken als het nog niet zeker veilig is. Maar in de Straat van de Overwinning is nog geen gele verf te zien. Het kan heel gevaarlijk zijn om zomaar ergens te lopen of naar binnen te gaan.
Medewerkers van een gasbedrijf zijn wel aanwezig. Ze komen kijken of er lekken zijn. Het gaat nog maanden duren om alles te controleren. Een van hen moet lachen om wat de Russen deden. "Ze zijn zo dom geweest. Ze groeven kuilen en legden de leidingen bloot, ze hadden zo kunnen ontploffen."
Crackers, jam, een vitaminepil en groenteragout
Aan het einde van de straat liggen er allemaal groene kartonnen tasjes in het gras naast de weg. Het zijn achtergelaten Russische rantsoenen. Crackers, jam, een vitaminepil, groenteragout, geconcentreerde energydrank en plastic bestek.
Op nummer 45 sliepen de Russen. Het was een van de hoofdkwartieren. De bewoners waren gevlucht. Alles ligt er nog bij zoals het is achtergelaten: Russische legerkleding en halfvolle borden met de lepel er nog in.
Verslaggever Kysia Hekster bezocht het hoofdkwartier:
In een tuin een paar huizen verder bouwen twee ooievaars een nest op een afgezaagde boom. Dat is in Oekraïne een symbool van voorspoed, en liefde voor je moederland. Want ooievaars komen altijd terug. Je hebt volgens de bewoners van Andriivka geluk als je een nest in je tuin hebt.
