Belarussische zwemster weer op de vlucht: 'Hoe vertel je je kind dat oorlog is begonnen?'
De Belarussische Aleksandra Gerasimenia is voormalig wereldkampioene op de korte- en langebaan in het zwemmen. En ze won drie olympische medailles voor haar land: twee zilveren in Londen (2012) en een bronzen in Rio de Janeiro (2016).
Ze ontvluchtte Belarus anderhalf jaar geleden, omdat ze het oneens was met het regime van president (en volgens velen dictator) Aleksandr Loekasjenko. In Kiev dacht ze een veilig onderkomen voor haar dochter te hebben gevonden. Dacht, want door de inval van Rusland in Oekraïne moest Gerasimenia wéér op de vlucht.
Bekijk hieronder een interview met Aleksandra Gerasimenia over haar vlucht uit Oekraïne.
De hoogtepunten van Gerasimenia's zwemcarrière lopen synchroon met de hoogtepunten van Ranomi Kromowidjojo. Op zowel de 50 als 100 meter vrije slag bij de Olympische Spelen in Londen, in 2012.
Kromowidjojo pakte twee keer goud met een olympisch record, Gerasimenia eindigde twee keer vlak achter haar en pakte twee zilveren medailles. Het maakte haar tot een nationale legende in Belarus.
Als steeds meer Belarussen het strakke regime en de dubieuze verkiezingen van Loekasjenko zat zijn, mengt ook Gerasimenia zich in de discussie. Ze richt een beweging op die opkomt voor Belarussische sporters die vanwege hun kritiek op Loekasjenko worden geboycot. Ze vraagt om steun aan onder meer Nederland.
Door haar prominente optredens moet ze vluchten voor het regime van Loekasjenko. Als ze anderhalf jaar geleden met de NOS spreekt over de situatie in Belarus, zit ze in buurland Litouwen. Later vlucht ze met de auto naar een ander buurland, Oekraïne, om met haar man en dochter in Kiev te gaan wonen.
Op een gegeven moment werd opeens op de auto's geschoten. Ik weet niet waar het vandaan kwam, iedereen rende weg.
En nu moet ze weer op de vlucht, door de oorlog in Oekraïne. Kiev wordt al meer dan een week onder vuur genomen door de Russen. Nadat ze uit angst 24 uur wakker was, besloot ze met haar gezin en haar moeder in de auto te stappen. Op naar Polen, weg uit Oekraïne.
Explosies op de achtergrond, auto's beschoten
Maar gemakkelijk ging dat niet. Het was druk op de weg en als je stilstaat moet je constant opletten. Gerasimenia: "Als je te traag reageert, wordt jouw plek in de wachtrij ingenomen. Niemand vraagt of je op wil schuiven en je verliest alleen maar tijd. Je moet dus steeds goed blijven aansluiten."
Op de achtergrond hoorde ze het geluid van explosies. Tegen haar drieënhalf jaar oude dochter zei ze dat het onweer was. Zelf wist ze wel beter. Maar ook in de rij bij de Poolse grensovergang was het gevaar niet geweken.
"Op een gegeven moment werd opeens op de auto's geschoten. Ik weet niet waar het vandaan kwam. Iedereen rende weg. Er volgde een opstopping, niemand werd doorgelaten. Er stonden overal verlaten auto's. En ook na het passeren van de grens voelde je het gevaar", aldus Gerasimenia.
En dat was niet het enige probleem waar Gerasimenia tegenaan liep. Ook ondervonden zij en haar landgenoten discriminatie omdat alle Belarussen worden geassocieerd met de pro-Russische bondgenoot van Vladimir Poetin, Loekasjenko. Belarus zou Rusland helpen in de oorlog tegen Oekraïne.
Die associatie is onterecht, zegt Gerasimenia. Want ze is juist uit Belarus gevlucht omdat ze het niet eens is met Loekasjenko. "De mensen die geleden hebben onder het regime van Belarus lijden momenteel onder de huidige plaatselijke bewoners die hun ongenoegen nu op hen botvieren", zegt ze.
Inmiddels is ze met haar gezin en moeder aangekomen in Warschau, de hoofdstad van Polen. Een plek waar ze veilig is voor zowel Belarus als Rusland.
