Protest op live-televisie 'volgende haarscheurtje' in propaganda Rusland
Het protest van Marina Ovsjannikova, de vrouw die gisteren op de Russische staatstelevisie ageerde tegen de oorlog in Oekraïne, is een nieuw haarscheurtje in de Russische propaganda over de 'militaire operatie' in Oekraïne. Wat haar lot zal zijn, is vooralsnog onduidelijk.
Beelden van het protest van Ovsjannikova in een live-uitzending van het Russische nieuws:
Ovsjannikova postte op 13 maart op haar Facebookpagina een foto van zichzelf met een vredesduif en een halsketting met de Russische en Oekraïense kleuren. Onder die tot nu toe laatste post reageren tienduizenden mensen op haar protest, wordt ze bedankt en regelmatig een 'heldin' genoemd. In andere reacties, vaak in het Russisch geschreven, wordt de actie juist veroordeeld.
Wat het protest van Ovsjannikova op live-televisie teweeg brengt in Rusland is moeilijk in te schatten, zegt Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp. "Het zingt rond op sociale media, maar wel vooral onder mensen die toch al kritisch gestemd zijn. Ze was een paar seconden in beeld. Het betekent niet dat miljoenen Russen die geloven wat de Russische televisie meldt, nu van mening veranderen."
Volgens Groot Koerkamp gaat het vooral om de symbolische functie van dit protest. "Op live-tv gebeurt zoiets zelden. "Het is een volgend haarscheurtje in de Russische propaganda. Die uitingen van onvrede en twijfel over de oorlog in Oekraïne zullen we de komende weken of maanden vaker zien."
Een overzicht van eerdere protesten en uitingen van twijfel over de oorlog in Rusland:
In Oekraïne is de actie dus ook opgemerkt. President Zelensky heeft alle Russen bedankt die protesteren tegen de oorlog en "zich niet laten weerhouden om de waarheid te vertellen", waarin hij Ovsjannikova in het bijzonder noemde. Ook een adviseur van Zelensky prijst op Twitter het optreden van de Russin, waarin hij Rusland "totaal niet vrij" noemt.
"Elk protest is een directe weg naar de gevangenis. Des te waardevoller is de daad van Marina Ovsjannikova die een miljoenenpubliek de waarheid vertelde over de verwoestende oorlog van Rusland tegen Oekraïne", aldus de adviseur.
Onlangs werd in Rusland een wet aangenomen die het verspreiden van 'valse informatie' over de oorlog in Oekraïne zwaar bestraft, tot een gevangenisstraf van maximaal 15 jaar. Wat Ovsjannikova te wachten staat na haar actie, is moeilijk in te schatten, zegt Geert Groot Koerkamp.
Een voorbeeld stellen
"Die 15 jaar klinkt angstaanjagend, maar die wordt niet meteen uitgedeeld. Er zijn vooralsnog boetes uitgedeeld van omgerekend een paar honderd euro. Daar begint het mee. Wordt iemand voor de tweede keer veroordeeld, dan wordt het ernstiger en bij een volgende keer komen gevangenisstraffen in zicht."
Of Ovsjannikova er met een boete vanaf komt, is ook weer niet gezegd, zegt Groot Koerkamp. "Het is een drieste actie, dus het zou kunnen dat ze berecht wordt om een voorbeeld te stellen. Maar eerst moet duidelijk worden waar ze van beschuldigd wordt."
Ovsjannikova werd vlak na het incident aangehouden, het is onduidelijk waar ze nu is. "Ze is niet in televisiestudio's en ook niet in het dichtstbijzijnde politiebureau", zegt Groot Koerkamp. Een bron meldt aan het Russische persbureau TASS dat de onderzoekscommissie van de Russische Federatie een vooronderzoek is begonnen tegen Ovsjannikova.
'Geen grond voor detentie'
Volgens Pavel Chikov, jurist en hoofd van de Russische mensenrechtenorganisatie Agora, geeft zo'n vooronderzoekstoets geen grond voor gevangenschap. In een tweet schreef Chikov: "Marina Ovsjannikova is nog niet gevonden. Ze heeft meer dan 12 uur vastgezeten."
