Gelaten reacties uit Donetsk op Russische erkenning: 'Ik wil gewoon rust'

• Chiem Balduk

  Redacteur online

De spanningen rond Oekraïne spitsen zich toe op het oosten van Oekraïne: de Donbas. De Russische president Poetin maakte gisteravond bekend dat Rusland officieel militair actief wordt in het gebied, kort nadat hij had besloten de onafhankelijkheid van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk te erkennen.

Inwoners van de regio reageren gelaten en afwachtend. "Ik wil vooral dat de huidige situatie niet escaleert en dat de gevechten stoppen", zegt de 22-jarige Artjom via Telegram tegen de NOS. "Ik denk dat de meerderheid er zo over denkt." Ook de 15-jarige Polina heeft geen uitgesproken mening over de erkenning: "Ik wil gewoon dat er rust en vrede komt."

Yuri uit Donetsk vindt de erkenning geen goede stap, maar denkt niet dat er veel zal veranderen. "Rusland is al aan de macht hier. Mogelijk zorgt de Russische erkenning ervoor dat het hier wat rustig wordt." Igor, ook uit Donetsk, is dolblij met de stap: "Dit is heel goed nieuws."

Het Russische staatspersbureau RIA Novosti en pro-Russische mediakanalen in de Donbas verspreidden in de late avond beelden van vuurwerk en een van klein groepje feestende mensen op straat. Dat was alleen in het centrum, volgens Artjom.

Van een groot volksfeest lijkt geen sprake:

De erkenning volgt op een recente oplaaiing van het geweld in de regio. Volgens Rusland voert het Oekraïense leger voortdurend aanvallen uit op de Russischtalige bevolking, wat door Kiev wordt ontkend. Westerse leiders stellen dat Moskou een voorwendsel hoopt te creëren om een inval te rechtvaardigen. Oekraïne meldde de afgelopen dagen juist beschietingen vanuit het gebied dat door de separatisten wordt bestuurd.

Geen massale evacuatie

De leiders van de zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loegansk, waar bij elkaar ruim 3,5 miljoen mensen wonen, riepen afgelopen vrijdag op tot een evacuatie van alle vrouwen, kinderen en 55-plussers naar Rusland. Volgens Russische media zouden dagelijks tienduizenden mensen worden geëvacueerd naar Rusland, maar die claims vallen niet te controleren.

De inwoners van Donetsk met wie de NOS contact heeft ontkennen dat er een grootschalige evacuatie op gang is gekomen. "Als je de media volgt, lijkt er een massavertrek te zijn, maar ik ken persoonlijk niemand die is vertrokken", zegt Artjom. "Ik blijf ook gewoon."

Deze foto van een opvangkamp nabij de Oekraïense grens werd door het Russische persbureau Interfax gedeeld:

Ook de twintiger Nikol zegt niemand te kennen die meedoet met de evacuatie. "Mijn broer zou wel willen, maar hij mag niet, omdat mannen moeten achterblijven en zich moeten mobiliseren." Zijzelf wil dolgraag weg uit de stad: "Maar het lijkt mij eng om ergens in mijn eentje een nieuw leven te beginnen."

Een enkeling die de NOS spreekt, is wel vertrokken. "Naar Griekenland, want daar kennen we iemand", vertelt de student Igor. Hij vertrok vrijdag, kort nadat de leiding van de Volksrepubliek Donetsk de massa-evacuatie had aangekondigd. "De situatie werd opeens heel gespannen, overal klonken sirenes en verschenen evacuatiebussen."

'Geloof het nieuws niet'

Murw van de jarenlange informatieoorlog kiezen de meesten ervoor het nieuws niet meer te volgen. Zowel Kiev als Moskou wordt niet vertrouwd. "Ik vertrouw in principe niemand meer," zegt Artjom. Dat geldt ook voor Nikol: "Ik geloof geen enkel nieuwsbericht meer. Hier geldt: je moet niet naar het nieuws luisteren, maar naar de mensen die je kent."

Van de beschietingen kijken de Donetskers niet meer op. "Ik hoorde de afgelopen dagen her en der explosies, maar ik ben na acht jaar oorlog wel gewend aan dat geluid", zegt Artjom kalmpjes. "Het is de afgelopen jaren wel eens erger geweest", vult Yuri aan. Knallen en schoten horen bij het leven van alledag.

Polina, die acht jaar oud was toen de oorlog in Oost-Oekraïne uitbrak, vindt de huidige situatie eng. Zij bevond zich met haar ouders destijds in de frontlinie. "Ik moest altijd naar de badkamer als de kogels kwamen. De beschietingen waren heel dichtbij, de huizen van onze buren zaten vol kogelgaten." Ze woont nu in een ander, veiliger deel van Donetsk.

Leven in een gevangenis

Iedereen probeert een 'normaal' leven te leiden, maar onder de oppervlakte houdt iedereen zich bezig met de oorlog. "Je staat altijd klaar om te vluchten als het moet," zegt Artjom. Er wordt op kleine schaal gehamsterd of extra geld gepind, zegt Polina, maar verder is het opvallend rustig in de stad, volgens Maksim.

Nikol noemt het leven in Donetsk "deprimerend" . "Het is een grote gevangenis. Ik kan hier niet vrij zijn. Ik besta, maar ik kan niet leven. Dat moet veranderen."