Verkiezingen in cijfers: hoge opkomst onder jongeren en zorg belangrijkste thema

De verkiezingen zijn achter de rug maar de meeste uitslagen moeten nog binnenkomen. Toch is er al veel te zeggen over wie er zijn gaan stemmen en wat de voornaamste thema's zijn. We gebruiken daarvoor een representatief online onderzoek door onderzoeksbureau Ipsos in opdracht van de NOS.

De opkomst tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 komt volgens de laatste exitpoll uit op naar schatting 82,6 procent van de stemgerechtigden. Dit is vergelijkbaar met de opkomst van vier jaar geleden.

Binnen verschillende groepen kiezers zijn er wel verschillen. Zo gingen bij deze verkiezingen opvallend veel jongeren naar de stembus. De opkomst in de leeftijdsgroep 18 tot 24 jaar is 80 procent, vier jaar geleden was dat nog 67 procent.

De opkomst onder mannen en vrouwen was ongeveer gelijk. Per partij zijn er wel verschillen. De Partij voor de Dieren trok de meeste vrouwelijke kiezers. Bij de meeste rechtste partijen zijn de mannelijke kiezers in de meerderheid.

Qua opleidingsniveau zijn de stemmen niet eerlijk verdeeld. Lager opgeleide gingen minder vaak stemmen dan hoger opgeleide kiezers. Bij Volt, D66 en GroenLinks is de helft van de kiezers hoogopgeleid.

De gezondheidszorg was het belangrijkste thema voor kiezers bij deze Tweede Kamerverkiezingen. 64 procent van de stemmers zegt dat dit thema een grote rol speelde bij hun stemkeuze. Normen en waarden en betrouwbaarheid van de overheid staan op plek twee en drie.

De bestrijding van het coronavirus staat op plek acht. Het onderwerp speelde het meeste bij de stemmers van Forum voor Democratie, gevolgd door stemmers van de VVD en de PVV.

VVD-stemmers vonden de economie het belangrijkste onderwerp om naar de stembus te gaan. Op plek twee staan normen en waarden, de bestrijding van het coronavirus staat op plek drie.

Bij stemmers voor D66 speelde onderwijs de grootste rol in de keus voor die partij. Gevolgd door de gezondheidszorg en daarna klimaat en duurzaamheid.

Dan de miljoenen mensen die niet zijn gaan stemmen. Het coronavirus was voor niet-stemmers een belangrijke reden, maar niet de belangrijkste reden, om verstek te laten gaan. Een vijfde van de mensen die niet is gaan stemmen, gaf het coronavirus als reden.

Mensen konden in het onderzoek meerdere redenen opgeven. Net als bij voorgaande verkiezingen waren een gebrek aan vertrouwen en desinteresse in de politiek de belangrijkste redenen voor niet-stemmers.