'Dreigt er een burgeroorlog?' en nog vijf vragen over de bestorming van het Capitool

In heel de wereld is ontzet gereageerd op de bestorming van het Capitool in Washington. Wat begon als een demonstratie van duizenden Trump-aanhangers, eindigde in rellen waarbij zeker vier doden vielen. De schokkende taferelen zijn ongekend en roepen bij veel mensen vragen op.

Amerika-kenner Victor Vlam beantwoordde die vanochtend in een livesessie op Facebook en YouTube. We hebben een aantal vragen voor je op een rijtje gezet.

Even kort terugblikken: wat gebeurde er nou eigenlijk?

Vlam: "Demonstranten namen in feite het hele Capitool over, ook de kantoren van politici. Ze hebben in de kamer van Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis, gezeten. Ze hebben haar naambordje als souvenir meegenomen en een briefje achtergelaten met 'we will not back down'.

Je zag demonstranten in camouflagekleding met spandoeken door de statige gangen met al die mooie beelden lopen. Ik vind het bizar wat er is gebeurd, het is echt heel erg onwerkelijk."

Is deze gebeurtenis representatief voor de onvrede die heerst in de VS?

"Helaas wel. Ik denk dat verrassend veel mensen het eens zijn met Trump. Ik denk niet dat het een meerderheid is, maar ik denk dat veel van zijn aanhangers echt het idee hebben dat het land echt helemaal kapot gaat als de Democraten aan de macht komen.

Er zijn allerlei onderzoeken gedaan naar de uitspraken van Trump over verkiezingsfraude en die zijn zo veel malen ontkracht, maar hij blijft en blijft het maar herhalen. Dus ergens is het niet gek dat mensen hem nog steeds geloven."

Kan Trump als gevolg van dit gewelddadige protest vervroegd uit het Witte Huis worden gezet?

"Er zijn inderdaad wel wat mogelijkheden."

In de onderstaande video legt Vlam uit wat die mogelijkheden zijn:

Op beelden zijn de bestormers heel duidelijk te zien, kunnen deze mensen worden vervolgd?

"Ja, dat denk ik wel. De beelden zijn wijdverspreid, dus ik kan me voorstellen dat mensen daarop te identificeren zijn. Ravage aanrichten in kantoren van politici is een strafbaar feit.

Tegelijkertijd hebben de veiligheidsdiensten ook wel gefaald. Het was al wel bekend dat er een grote demonstratie zou gaan plaatsvinden. Op rechtse fora werd oproepen om naar Washington te gaan en daar werd ook echt vermeld dat er geweld zou worden gebruikt.

Daar had de politie zich echt beter op kunnen voorbereiden, er waren veel te weinig politiemensen. Dus dat gaat ook nog wel een staartje krijgen."

Dreigt er een burgeroorlog in de VS?

"Bij een burgeroorlog denken mensen vaak aan twee legers tegenover elkaar, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Als je kijkt naar Noord-Ierland en de problemen die daar in de jaren 90 speelden, daar waren ruzies tussen bevolkingsgroepen. Er werden regelmatig aanslagen gepleegd en politie trad daar tegenop. Als je kijkt naar het geweld in de afgelopen jaren, dan zit de VS daar best wel dicht tegenaan.

Een tweede burgeroorlog klinkt heel heftig, maar het is zeker niet uitgesloten. En dat geeft wel aan in wat voor problemen het land verkeert."

Zijn er de komende dagen nog meer demonstraties te verwachten?

"Mijn indruk is dat iedereen in de VS wel heel erg geschrokken is van wat er is gebeurd. Dit soort beelden, waarbij demonstranten tot het Congres doordringen, zie je normaal niet in Amerika, maar in een of andere bananenrepubliek.

Tegelijkertijd kan het echt nog wel uit de hand lopen. Een minderheid denkt nog steeds dat Trump de verkiezingen heeft gewonnen. Als je dat echt gelooft, dan is het niet eens een heel gek idee om de straat op te gaan."

Ook wat Trump gaat doen weten we niet. Gaat hij zichzelf bijvoorbeeld gratie verlenen, voor eventuele gepleegde strafbare feiten? "Dat kan eigenlijk niet volgens juridisch experts, maar je sluit het niet uit, want Donald Trump kan nog heel veel dingen doen. Het is een hele onzekere periode tot aan de inauguratie."