De Europese gezondheidsautoriteit EMA is begonnen met het beoordelen van de eerste coronavaccins. En dat betekent volgens minister De Jonge dat het vaccin "binnen handbereik" is. Sterker nog: volgens de minister kunnen "als het meezit" vanaf 4 januari de eerste mensen worden ingeënt.
Om welke vaccins gaat het?
De Europese Unie heeft opties genomen op zes verschillende vaccins tegen het coronavirus. Daarvan worden er nu twee beoordeeld door het EMA: het vaccin van de Amerikaanse farmaceut Moderna en dat van BioNTech/Pfizer, een samenwerking tussen een Duitse en een Amerikaanse medicijnproducent.
De EU heeft ook vaccins gereserveerd bij vier andere farmaceuten. Als die allemaal worden toegelaten tot de Europese markt, krijgt Nederland uiteindelijk in totaal ruim 50 miljoen doses. Dat is goed voor meer dan 29 miljoen mensen; bij de meeste vaccins zijn namelijk twee inentingen per persoon nodig.
De komende maanden gaat het om 'maar' een paar miljoen doses. Het overzicht van wat Nederland krijgt:
Het EMA beoordeelt de vaccins op onder meer veiligheid en werking. De gezondheidsautoriteit verwacht uiterlijk op 29 december uitspraak te kunnen doen over het BioNTech-Pfizer-vaccin en op 12 januari over dat van Moderna. Dat is sneller dan normaal, omdat het EMA al tijdens de ontwikkeling van de vaccins allerlei gegevens heeft gekregen van de farmaceuten.
Bij een positief EMA-oordeel "zit het mee", in de woorden van De Jonge. Dan kan de Europese Commissie besluiten het vaccin toe te laten op de Europese markt. Volgens de minister kan dat in het geval van het BioNTech/Pfizer-vaccin misschien nog wel vóór de jaarwisseling gebeuren. Een week later, vanaf 4 januari dus, kunnen dan de eerste mensen worden gevaccineerd.
Hoeveel mensen (en wie) kunnen begin 2021 worden ingeënt?
Er zijn begin januari nog niet genoeg coronavaccins om iedereen te kunnen inenten. En dus moet er worden gekozen: wie krijgt als eerst een prik?
Het kabinet nam twee weken geleden een advies over deze vraag over van de Gezondheidsraad. We weten daardoor al dat 60-plussers, kwetsbare groepen en zorgmedewerkers als eerste de mogelijkheid krijgen om zich te vaccineren. De branchevereniging van zorgorganisaties, Actiz, toonde zich vandaag wel kritisch over de streefdatum van 4 januari. Die is volgens Actiz "erg enthousiast en mogelijk een beetje prematuur".
De Nederlandse 'vaccinatiestrategie' ziet er als volgt uit:
Waarschijnlijk beschikt Nederland begin volgend jaar over 2,6 miljoen doses van het BioNTech/Pfizer-vaccin en 400.000 Moderna-doses, genoeg om ruim 1,5 miljoen mensen in te enten. Dat is niet genoeg voor alle prioriteitsgroepen uit de afbeelding hierboven.
De verwachting is dat bewoners van verpleeghuizen als eerst in beeld komen voor een inenting, omdat daarmee veel sterfgevallen kunnen worden voorkomen. Hiervoor moet uit de EMA-beoordeling wel blijken dat de vaccins van BioNTech/Pfizer en Moderna daadwerkelijk geschikt zijn voor die kwetsbare (oudere) doelgroep.
Over de precieze volgorde is dan ook nog geen besluit genomen. Ook de logistieke operatie speelt hierbij nog een rol. Het vaccin van BioNTech/Pfizer moet bijvoorbeeld worden bewaard bij een temperatuur van -70 graden. Het Moderna-vaccin blijft goed bij een iets minder lagere temperatuur: -20 graden. Dat kan na het ontdooien ook langer in een gewone koelkast worden bewaard.
Meer weten over de ontwikkeling van een coronavaccin en waarom dat nu zo snel kan? Bekijk deze video van NOS op 3:
