'Onderdak, water en eten: dat moeten we eerst regelen voor slachtoffers Beiroet'
Een enorme krater. Puin en rook. Waar ooit de belangrijkste haven van Libanon was, zijn nu alleen maar verwoeste gebouwen te zien. Hoe moet het land, dat al werd geteisterd door een economische-, politieke en vluchtelingencrisis, deze ontploffing in Beiroet overleven?
Door de explosie zijn waarschijnlijk 200.000 mensen hun woning kwijtgeraakt. "De belangrijkste dingen die nu moeten worden geregeld, zijn onderdak, water, eten en medische hulp", zegt Mohammad Atta Durani, coördinator voor het Nederlandse Rode Kruis in Beiroet. "Mensen lopen hier op straat, tussen de glasscherven. Ze kunnen nergens heen."
Een deel van de mensen is vertrokken naar familie of vrienden buiten de stad, vertelt Juriaan Lahr, Hoofd Internationaal van het Rode Kruis. "Maar mensen die niet weg kunnen, zijn nu nog in de stad. Die zijn vooral bezig met schoonmaken en opruimen."
Dit zijn beelden van het opruimen van de troep van de enorme ramp in de haven in Beiroet:
Het Rode Kruis is vandaag heel druk met zoveel mogelijk levens redden. Er zijn meer dan 75 ambulances en 375 specialisten ingezet en er zijn meerdere ehbo-spoedposten geopend.
En dat is momenteel prioriteit. Daarnaast is het de taak van het Rode Kruis om families die in Beiroet zijn achtergebleven te helpen, zegt Lahr. Vrijwilligers lopen in Beiroet nu van deur tot deur om kant-en-klaremaaltijden, water, dekens en eventueel toiletartikelen uit te delen.
In de eerste 72 uur na een ramp wordt er, naast levensreddende hulp, gekeken naar wat er nodig is in een land. Ook wordt er gekeken naar de schade in de stad en eromheen. Veel gebouwen zullen een goede bouwkundige check nodig hebben. Bij rampen in andere landen ondersteunde het Rode Kruis inwoners ook wel eens met bouwspullen, zodat huizen minimaal konden worden opgelapt. "Denk aan een kleine gereedschapskist met een paar spullen, dekzeilen, hout. Alleen is er hier wel veel hoogbouw, het is totaal onbekend of we die hulp hier kunnen aanbieden. Dat moeten we overleggen met de overheid", zegt Lahr.
Bij mensen stond het water al aan de lippen en deze shock heeft het alleen maar erger gemaakt.
De komende dagen zal er meer duidelijk worden over de opbouw van de stad. Iets wat zeker is, is dat het Rode Kruis psychosociale hulp zal bieden. "Je had de vluchtelingencrisis, de economische, de lockdown en nu dit. Bij mensen stond het water al aan de lippen en deze shock heeft het alleen maar erger gemaakt."
Acuut gevaar
Naast de desastreuze gevolgen van de explosie voor de inwoners is er ook nog de verwoeste haven. De voedselvoorziening van het land komt waarschijnlijk in acuut gevaar omdat de graanopslag verwoest is, zegt deskundige Daan Bos, van het onafhankelijk adviesbureau Port Consultants Rotterdam. In die opslag zit normaal graan voor een aantal maanden, maar volgens de Libanese overheid was deze silo al bijna leeg.
Het is de vraag of Libanon nog strategische voorraden heeft opgeslagen in de rest van het land. Dat is vaak wel het geval, zegt Bos. Die voorraden kunnen een paar weken aan graan voorzien in het land. "Die weken moet je dan gebruiken om nieuw graan te importeren."
Maar via welke haven? Als de kranen op de containerterminal van Beiroet nog werken, zouden die kunnen worden gebruikt voor noodhulp. Als de kranen niet meer werken, zou opslag van het graan drijvend kunnen met een zelflossend schip, zegt Bos. Of via de haven van Tripoli, maar dat is niet ideaal. "Tripoli heeft een containerterminal, maar geen directe mogelijkheden voor grootschalige opslag van graan." Havens in het buitenland gebruiken hiervoor wordt ook ingewikkeld, zegt Bos. Toch zijn de havens van Latakia in Syrië en Israël wel opties.
Een groot deel van de handel valt nu stil. Een harde economische klap dus.
het is ook nog de vraag of eventuele graanmolens niet verwoest zijn bij de ontploffing. Die molens worden gebruikt om het graan te bewerken zodat het bruikbaar wordt voor consumptie. "Libanon drijft veel handel en gebruikt daarbij de graanvoorraden voor verdere bewerking en her-export. Deze handel valt nu stil, en ook voor andere goederen. Een harde economische klap dus", aldus Bos.
Het ziet er dus naar uit dat, indien er geen graanmolens meer beschikbaar zijn, bewerkt graan in gekoelde containers moeten worden geïmporteerd naar Tripoli, Latakia of Israël. Maar dan moet er wel snel worden uitgezocht welke exporterende haven die containers kan beladen en verschepen.
Vanuit Nederland vertrekt ook een team dat naar slachtoffers gaan zoeken.
