Midden in de pandemie dreigen tienduizenden Amerikanen hun huis te verliezen
Lakeisha Abimbola neemt op deze snikhete dag geen enkel risico. Met een dik, zwart masker dat is uitgerust met twee filters, betreedt ze het gerechtsgebouw van Richmond, de hoofdstad van de staat Virginia. Liever had ze hier niet willen zijn, maar ze moet wel. Haar huisbaas wil haar namelijk via de rechter het huis uitzetten.
De voorzichtigheid van Abimbola heeft een reden. Drie van haar kinderen hebben diabetes en astma. Door de chronische aandoeningen zijn haar kinderen extra kwetsbaar voor het coronavirus. Het was de reden dat ze in maart stopte met werk als boodschappenbezorger. "Het was verstandiger dat ik thuis bleef, want ik wilde mijn kinderen niet blootstellen aan het virus."
Maar door het verlies van haar inkomen kreeg ze moeite om de huur te betalen. Met een tijdelijke corona-uitkering van de overheid kon ze nog net het hoofd boven water houden, maar het duurde niet lang voordat ze problemen met haar huisbaas kreeg. "Met intimidatie probeerde hij met het huis uit te krijgen."
Het verhaal van Lakeisha Abimbola staat niet op zichzelf. Miljoenen Amerikanen hebben hun baan verloren, waardoor ze hun huur niet meer kunnen betalen of hun hypotheek kunnen aflossen. Door de crisis dreigen zo velen letterlijk op straat te belanden.
In de eerste maanden van de coronacrisis hadden meer dan veertig Amerikaanse staten een tijdelijk verbod ingesteld op huisuitzettingen. Inmiddels is het verbod in 27 staten verlopen of staat het op het punt te verlopen. In Virginia zijn huisuitzettingsprocedures alweer begonnen.
Met Phil Storey lopen we in Mosby Court, een van de arme, zwarte wijken even buiten het centrum van Richmond. Storey werkt voor de hulporganisatie Virginia Law Poverty Center en bemant een hulplijn voor inwoners die bedreigd worden met uitzetting.
De laatste maanden was het bij hem stil door het tijdelijk verbod op huisuitzettingen, "maar nu rinkelt de telefoon tientallen keren per dag bij ons".
Het zijn vooral wijken als Mosby Court waar een ware huisuitzettingencrisis dreigt. "Zoals met alles in deze pandemie, zijn het vooral zwarte Amerikanen die het hardst geraakt worden."
Een inwoner van de wijk klampt Storey vast met een smeekbede. "Uit de grond van mijn hart, zet onze mensen niet uit hun huis. We doen ons best. We hebben het al zo moeilijk hier met onze kinderen. We hebben het zwaar. We hebben een plek nodig om te kunnen wonen. Heb alsjeblieft medelijden met ons. Kijk om je heen. We zitten in de loopgraven hier. We leven op het randje."
Armoedegrens
Die wanhoop maakt Storey dagelijks mee. "Bij de laatste huizencrisis twaalf jaar geleden hadden veel mensen het moeilijk, vooral de gezinnen met lage inkomens. Maar het is niets vergeleken met nu."
Honderdduizenden inwoners van Virginia leefden al vóór de pandemie onder de armoedegrens. "Ongeveer een kwart miljoen gezinnen in Virginia besteden de helft of meer van hun inkomen alleen al aan huur. Als zij hun maandsalaris verliezen, kunnen ze de huur niet betalen. Ze hebben geen enkele buffer."
De rechtbanken in Virginia lopen deze zomer weer vol met uitzettingsprocedures. Storey: "We verwachten alleen al voor september 20.000 tot 30.000 huisuitzettingen. Dat is nog maar het begin. Ik houd mijn hart vast voor wat er zich in de laatste maanden van het jaar gaat gebeuren."
Daklozenexplosie
Die crisis beperkt zich niet tot Virginia. Volgens Eric Dunn van het National Housing Law Project dreigen tussen de tien miljoen en twintig miljoen Amerikanen hun huis te verliezen. Hij vreest dat een daklozenexplosie ontstaat als de overheid niet ingrijpt.
Volgens Dunn is er een eenvoudige oplossing voorhanden. "Huurders en huiseigenaren zitten eigenlijk aan dezelfde kant van het probleem. We snappen ook wel dat veel huisbazen failliet raken als ze geen huur meer krijgen. De overheid moet huurders dan ook geld geven, zodat ze hun huur kunnen blijven betalen. Of de regering geeft rechtstreeks subsidie aan de huiseigenaren op voorwaarde dat de huurders dan geen huur meer hoeven te betalen."
Hulppakket
Toch heeft Dunn er een hard hoofd in. Op dit moment onderhandelen het Congres en het Witte Huis over een nieuw hulppakket van minimaal 1.000 miljard dollar om de economie overeind te houden. De Democraten willen 100 miljard reserveren voor de huurders, maar de Republikeinen willen daar vooralsnog niets van weten.
Terug naar Lakeisha Abimbola. Na een uur in de rechtbank komt ze het gebouw uit met goed nieuws. De rechter heeft haar zijde gekozen en ze mag voorlopig in haar woning blijven.
Toch maakt ze geen enkele illusie dat dit gevecht nu voorbij is. "De uitkering die we nu nog krijgen van de regering, houdt waarschijnlijk binnenkort op. Ik ben bang dat ik binnenkort weer naar werk moet gaan zoeken, hoewel dit juist een risico is voor mijn kinderen. Ik heb geen andere keuze."