De eerste 'coronavrije landen' duiken op, maar op veel plaatsen in de wereld is de coronacrisis nog in volle gang. Waar Europa begin april de grootste brandhaard was en de VS die positie daarna overnam, is het virus nu vooral sterk in opmars in Midden- en Zuid-Amerika. In Iran wordt een tweede golf gevreesd.
Het aantal geconstateerde besmettingen wereldwijd is zelfs nog nooit zo hoog geweest als nu, waarschuwt Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Nu vormen besmettingen niet de beste graadmeter van de ontwikkeling van de pandemie, omdat een groei daarin ook grotendeels verklaard kan worden door de beschikbaarheid van meer testen. Maar ook als je kijkt naar het aantal gerapporteerde doden, zie je dat er de afgelopen twee weken voor het eerst in maanden weer sprake was van een lichte stijging.
Met name Brazilië had het de afgelopen maand zwaar te verduren. Afgelopen vrijdag haalde de regering van president Bolsonaro plotseling de website uit de lucht waarop die slechte statistieken voortdurend werden aangevuld. Dat leidde tot luid protest van onder meer prominenten Braziliaanse gezondheidsexperts en juristen.
Tijdens het weekend kwam de site weer online, maar die bevatte alleen nog de dagelijkse cijfers. En niet meer de totalen, waaruit blijkt dat Brazilië na de VS en Groot-Brittannië nu het land is met de meeste overledenen aan covid-19. Het land haalde Italië in als nummer drie op die lijst.
Belangrijk om te vermelden bij deze lijst is dat landen vermoedelijk niet altijd even eerlijk zijn over hun dodencijfers. Een ander punt is dat niet iedereen dezelfde definities gebruikt. Zo telt het RIVM alleen de ruim 6000 overledenen mee die positief zijn getest. Afgaande op de sterftecijfers van het CBS loopt het Nederlandse dodental eerder richting de 9000, vergelijkbaar met het veel grotere Duitsland.
President Mexico ziet 'psychose'
Naast Brazilië (208 miljoen inwoners) blijft ook Mexico (129 miljoen) een land waar het coronavirus om zich heen grijpt. Sterker nog: waar in Brazilië het aantal doden de voorbije week met 'slechts' 5 procent groeide, was dat in Mexico 55 procent.
Beide landen, de twee grootste economieën van Latijns-Amerika, hebben een populistische leider die zich herhaaldelijk scherp heeft uitgesproken tegen de "psychose" rond het coronavirus. Net als in Rio de Janeiro de stranden weer voorzichtig zijn opengegaan, vindt ook de linkse Mexicaanse president López Obrador het tijd geworden om "stap voor stap weer terug te gaan naar normaal".
Dit ondanks het feit dat het sterftecijfer vorige week woensdag piekte op bijna 1100 doden. Dat was wereldwijd het op één na hoogste aantal die dag, na Brazilië. López Obrador noemde de grote aandacht in de media voor het trieste Mexicaanse record "alarmistisch en onverantwoordelijk".
Pakistan nog niet aan piek
In Azië loopt de trend in een aantal grote landen nog altijd op. Ook in landen waar de coronamaatregelen de afgelopen tijd zijn afgebouwd. Prominent voorbeeld is Pakistan (197 miljoen inwoners), waar het dodental blijft stijgen. Volgens premier Imran Kahn zal het dat waarschijnlijk ook blijven doen tot eind juli, zei hij maandag in een tv-interview.
Ondanks de almaar verslechterende situatie heropent ook Pakistan zijn economie weer. Pakistan is een arm land dat zich simpelweg geen andere beslissing kan veroorloven, beklemtoonde Irman Kahn. "De hele wereld begrijpt inmiddels dat lockdowns geen oplossing zijn."
Pakistans buurland India zit ook nog in de lijn omhoog, met een stijging van 36 procent van het aantal covid-slachtoffers vorige week. Weliswaar zijn de cijfers nog relatief bescheiden met zo'n 200 tot 300 doden per dag op 1,3 miljard inwoners. Maar de stijging is onmiskenbaar, zowel van het aantal geconstateerde besmettingen als van het aantal overledenen. Hetzelfde geldt voor onder meer Bangladesh (162 miljoen inwoners) en Saoedi-Arabië (32 miljoen).
'Tweede golf' in Iran
Veel zorg van epidemiologen in de hele wereld is er over de situatie in Iran (80 miljoen inwoners). Dat land, dat in de beginfase van de pandemie een van de zwaarst getroffen landen was, leek daarna de uitbraak onder controle te krijgen.
Maar de voorbije week ging het aantal overledenen weer met 27 procent omhoog nadat in eerdere fases winkels, kantoren, moskeeën en grenzen weer op gang waren gekomen. Het Iraanse voorbeeld voedt de angst voor een "tweede golf" in landen die dachten dat ze het ergste achter de rug hadden.