Lijken op straat en overbelaste zorg in Ecuador: 'Het is hier net een horrorfilm'
Op een bankje, verpakt in plastic, ligt een lijk. Het is bloedheet in Guayaquil, de grootste stad van Ecuador. De stank moet overweldigend zijn. "Mijn tante stierf in haar huis", vertelt een vrouw aan de televisieploeg van RTS, een van de grote televisiestations van het Zuid-Amerikaanse land. "Ik heb 911 gebeld, maar er kwam geen ambulance. Het lichaam begon op te zwellen en te rotten. Ik heb haar toen maar op straat gelegd."
Verslaggever Carlos Julio Gurumendi was erbij, en filmde hoe de gemeente uiteindelijk het stoffelijk overschot van de bejaarde dame kwam ophalen. Zijn beeldmateriaal van de afgelopen weken schetst een schokkend beeld van het epicentrum van de corona-uitbraak in Ecuador. "Niemand was voorbereid op deze pandemie. Het was hier in Guayaquil net een horrorfilm."
Nabestaanden van coronadoden klagen dat er in mortuaria geen plek was voor hun geliefden:
Officieel eiste het coronavirus in de stad ruim 500 levens, maar de autoriteiten geven toe dat het werkelijke dodental veel hoger ligt. In de Britse krant The Guardian zegt de burgemeester dat er mogelijk al meer dan 8000 doden vielen.
Gurumendi werkt al weken vrijwel non-stop. Hij en zeven collega's slapen sinds het begin van de lockdown in hun stad in het redactiegebouw, om hun gezinnen thuis niet te besmetten. Via een videoverbinding vertelt de verslaggever waarom het uitgerekend in zijn stad zo misging.
"In het begin namen mensen het gewoon niet serieus. Ze hielden zich niet aan de voorschriften van de autoriteiten", zegt Gurumendi. Guayaquil is een tropische havenstad met bijna drie miljoen inwoners. Door handel en emigratie zijn er veel contacten met de rest van de wereld. Het eerste officiële coronageval was een vrouw die in Spanje was geweest. "Er waren niet genoeg artsen en medicijnen en te weinig ziekenhuisbedden. De zorg stortte in", vertelt hij.
"Niemand durft nu naar het ziekenhuis te gaan, want voor je het weet raak je besmet. Alleen coronapatiënten mogen het ziekenhuis in. De familie weet dan niets van hen, de patiënten worden geïsoleerd. Per mail of telefoon krijgen ze informatie over leven en dood van hun geliefden."
De mortuaria puilden de afgelopen weken uit, er was te weinig plek voor de doden. In de chaos raakten sommige lichamen zoek: het stoffelijk overschot van Jose Luis Molina's vader, bijvoorbeeld. "Hij stierf een week geleden", vertelt hij in een van Gurumendi's reportages. "We hebben op de webpagina's van coronaslachtoffers gezocht, maar tot nu toe staat de naam van mijn vader daar niet tussen. Daar maak ik me zorgen om. Dit duurt al een week. Mijn vader is toch geen beest, het is een mens."
Bij begraafplaatsen staan lange rijen pick-up trucks met doodskisten in de bak. Een man vertelt aan de cameraploeg van RTS dat hij bijna twaalf uur moest wachten voor hij het terrein op mocht. "Overal doen ze moeilijk", legt hij uit. "Terwijl iedereen in de problemen zit en geld nodig heeft, vragen ze 1700 dollar om een dode uit het ziekenhuis te krijgen. En de begrafenisondernemer wil 1500 of 1000 dollar voor een kist."
De regering stuurde duizenden goedkope kisten van karton naar Guayaquil, extra mankracht om de lichamen te begraven en koelcontainers om de doden te bewaren. Er verrees een noodhospitaal, en inmiddels lijkt de piek van de epidemie bereikt. Er wordt in Ecuador nu gesproken over versoepeling van de lockdown. De economische schade is gigantisch: het land zat voor de komst van corona al in een crisis. "Iedereen wil dat het over is", zegt Gurumendi. "Maar laten we niet denken dat het al voorbij is", benadrukt hij. "Er zijn nog steeds veel gevallen."
De verslaggever heeft de afgelopen tijd flink wat ellende gezien. Tijdens een live gesprek barstte Gurumendi in tranen uit. "Mijn hart brak gewoon, ik kon het even niet meer aan." Hij hoopt dat de beelden uit zijn stad een waarschuwing zijn voor heel Latijns-Amerika. "Laat het niet zo ver komen als bij ons."
