Je ziet nog aan de straatnaambordjes en aan de wegmarkering dat de grens hier dwars door het dorp loopt. Koewacht in Zeeuws-Vlaanderen ligt tegelijk in Nederland en in België, maar daar was decennia lang niets van te merken. Tot vorige week, toen België de grens sloot vanwege het coronavirus. Nu staan in veel straten ineens hekken.
Bakker Frans Otto loopt sindsdien eindeloos op en neer. Het is nog geen dertig meter tussen de grens en zijn bakkerij, maar dat zijn meters die Nederlanders niet meer mogen lopen. "Het is belachelijk", zegt hij tegen een van z'n oudere klanten. "Maar we moeten ermee leven." Hij neemt haar boodschappentas, portemonnee en bestelling en beent weer naar zijn bakkerij.
"Gisteren sprak ik een politieagent die zei: 'Die Hollandse mensen bij u in de winkel, maken de Vlamingen ziek.' Dat is toch niet normaal?" Het hangt een beetje van de agent af hoe streng de regels worden gehandhaafd. De een helpt bij het brengen van het brood, de ander laat zelfs mensen door, een derde is veel strenger en laat iedereen bij de grens stoppen.
Zo gaat het eraan toe in Koewacht:
Het geluid dat Nederlanders de crisis te laks aanpakken en daardoor ook de Belgen in gevaar brengen, komt niet alleen van die ene politieagent. Bijna iedere Vlaming die je spreekt denkt er zo over. Minister van Volksgezondheid Maggie de Block noemde het Nederlandse en Britse coronabeleid zelfs "een gevaarlijke aanpak". "Het baart mij zelfs zorgen dat die landen zo dichtbij liggen."
'Nederland is traag geweest'
In Koewacht zijn de Vlamingen het met De Block eens. "De Nederlanders zijn een beetje traag geweest hè. Ze hebben het niet goed aangepakt", zegt een man niet ver van de bakker. "De Nederlanders moeten gewoon doen wat de Belgen doen, anders krijgen we steeds meer besmettingen", zegt een vrouw wier man vanwege kankerbehandelingen tot de risicogroep behoort.
Wethouder Sonja Suij van de gemeente Terneuzen, waar het Nederlandse deel van Koewacht toe behoort, ziet de spanningen in het dorp groeien. "Eerst zeiden de Nederlanders dat de Belgen corona naar Nederland brachten. Nu gaat de grens dicht omdat Nederlanders juist de Belgen ziek zouden maken." De strijd doet haar pijn. "Het zijn niet Nederlanders die Belgen ziek maken of Belgen die Nederlanders ziek maken. We hebben het coronavirus dat mensen ziek maakt."
'Onnozelaars'
Ook tussen gemeentebesturen in de grensstreek nemen de spanningen nu toe. De burgemeester van het Belgische Knokke zei bij Omroep Zeeland dat de Nederlandse regering bestaat uit "een stelletje onnozelaars". Nederlandse patiënten waren volgens hem niet meer welkom in het ziekenhuis in Knokke. Die uitspraak werd al snel ontkend door de directeur van dat ziekenhuis.
Vandaag stuurden de burgemeesters van de drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten een brief naar hun ambtgenoten aan de andere kant van de grens. Ze roepen op om vooral goed te blijven samenwerken. "We leven in een gebied dat volledig met elkaar vervlochten is, qua werk en privé."
Bakker Otto hoopt dat die samenwerking snel leidt tot een oplossing voor zijn probleem. Een groot deel van zijn omzet komt van Nederlandse klanten. "Deze mevrouw is dik in de 90 en u verwacht van haar dat ze naar Hulst gaat voor een broodje", klaagt hij bij de burgemeester van het Belgische deel van Koewacht, Robby de Caluwé.
Die kan weinig voor hem doen. "Ik begrijp heel goed dat deze situatie niet logisch is, maar het is een beslissing van de federale regering. Daar kunnen wel uitzonderingen op gemaakt worden, maar die moeten worden goedgekeurd door de minister", aldus de burgemeester, die zo'n uitzondering heeft aangevraagd, maar nog niet heeft gekregen.
En dus blijft Otto maar op en neer lopen met zijn brood. "Dit gaat nog wel even duren", verzucht hij bij een van zijn klanten. "Dit is volgende week echt nog niet voorbij."