Jihadisten vechten door in zuiden Idlib, druk op Griekse grens houdt aan

In de Syrische provincie Idlib is het geweld tussen Turkse troepen en Syrische regeringsmilitairen na de wapenstilstand beëindigd. Ook zijn er vandaag voor het eerst in weken geen Syrische en Russische gevechtsvliegtuigen in de lucht, maar in het zuiden van de provincie is het geweld tussen jihadisten en het Syrische regeringsleger toch weer opgelaaid.

Het bestand dat de Turkse president Erdogan en de Russische president Poetin gisteren sloten, werd om middernacht van kracht. De betrokken partijen leven het dus na, maar bij bloedige gevechten ver van de Turkse grens zouden vandaag zeker vijftien doden zijn gevallen.

Het onderstreept hoe wankel het bestand is. Turkije steunt de opstandelingen in Idlib, maar heeft weinig greep op de jihadisten die nog altijd grote delen van de provincie in handen hebben.

Grieks-Turkse grens

Het blijft ook onrustig aan de Grieks-Turkse grens, waar Turkije migranten doorlaat en Griekenland probeert te voorkomen dat ze binnenkomen. Griekse troepen dreven vanochtend mensen terug met traangas en waterkanonnen, terwijl Turkse troepen traangasgranaten afschoten in de richting van de Griekse grenswachten.

Erdogan heeft 'de poorten naar Europa' opengezet, onder meer om meer geld te eisen van de EU voor de opvang van vluchtelingen en om steun af te dwingen voor zijn pogingen delen van de provincie Idlib in handen te houden.

Erdogan antwoordde gisteren vaag op vragen van journalisten wanneer hij van plan is de grens naar Europa weer te sluiten. "Op dit moment hebben we geen tijd om met Griekenland in gesprek te gaan", zei hij op de terugreis van Moskou naar Ankara. In hetzelfde gesprek met de pers zei hij ook: "Sluiting van de grens, dat is nu voorbij. We hebben de deuren geopend."

Wekenlange gevechten

Het akkoord tussen Poetin en Erdogan volgde gisteren op wekenlange zware gevechten in de provincie, die grenst aan Turkije. Het Turkse leger verzet zich in Idlib tegen de pogingen van het Syrische regeringsleger de provincie te heroveren op de rebellen. Het Syrische leger rukte de laatste weken op met steun van de Russische strijdkrachten.

Bij de gevechten zijn zo'n zestig Turkse militairen om het leven gekomen. Honderdduizenden inwoners van Idlib zijn op de vlucht geslagen. Vlak voor het ingaan van het bestand werd er nog zwaar gevochten. Daarbij zouden twee Turkse militairen zijn gesneuveld en zouden Turkse troepen 21 Syrische militairen hebben gedood.

Veiligheidscorridor

Poetin en Erdogan spraken gisteren af "een veiligheidscorridor" van 12 kilometer breed te vormen aan beide zijden van de snelweg M4, die van de kust naar het oosten loopt en de provincie in tweeën snijdt. Het is de bedoeling dat Russische en Turkse troepen daar gezamenlijk gaan patrouilleren.

Erdogan wilde dat de Syrische troepen zich uit een deel van de veroverde gebieden zouden terugtrekken, maar daarover heeft Poetin geen beloftes gedaan. Ook zijn er geen afspraken gemaakt over een no-flyzone of een veilige zone waar de vluchtelingen opgevangen zouden kunnen worden.

De Syrische president Assad heeft gezworen "iedere centimeter" van Idlib te heroveren, maar hij is afhankelijk van Russische steun. Nadat het akkoord tussen Poetin en Erdogan gesloten was, zei Assad dat hij op termijn weer normale relaties met Turkije wil.

No-flyzone

EU-buitenlandchef Borrell zei vanochtend voorafgaand aan een bijeenkomst van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken in Zagreb dat het bestand goed nieuws is en dat het de EU mogelijk in staat stelt humanitaire hulp te geven aan de bevolking van Idlib.

Na afloop veroordeelden de ministers de Turkse beslissing de grenzen open te zetten. "Onacceptabel", zo lieten de ministers aan de regering aan Ankara weten. De Europese ministers spraken verder af in de zomer een donorconferentie te organiseren, waarin geld opgehaald zal worden voor de slachtoffers van de Syrische burgeroorlog.

Minister Blok zei in Zagreb dat het bestand tussen Poetin en Erdogan moet worden uitgebreid met een no-flyzone. "De bombardementen met name ook op ziekenhuizen moeten stoppen." Blok zei ook dat hij geen enkele overeenkomst met Turkije wil sluiten zolang dat land migranten naar de grens met de EU blijft sturen en die "als wapen inzet".