Remy Hersbach
redacteur Online
Remy Hersbach
redacteur Online
Vijf overvolle kampen op de Griekse eilanden, onvrede over de vluchtelingendeal en een Turkse president die probeert de druk op de EU te vergroten door duizenden migranten naar de Griekse grens te sturen. De situatie in Griekenland nadert weer een kookpunt, amper vijf jaar na het felbevochten akkoord.
Dat president Erdogan de Turkse grenzen met Griekenland even heeft opengezet merkt het land direct. Begin deze week kwamen honderden migranten aan op de Griekse eilanden, en bij de grensovergang in het noordoosten zitten een paar duizend mensen vast in niemandsland.
Vooral in en rond het overvolle kamp Moria op Lesbos wordt de situatie nijpender. Eigenlijk was er plek voor enkele duizenden mensen, maar dat zijn er nu al zo'n 20.000, die soms ver buiten het kamp bivakkeren. De Griekse regering en EU hadden beloofd dat de migranten naar het vasteland zouden worden gebracht en over Europa verdeeld zouden worden, of na weigering teruggestuurd zouden worden naar Turkije. Maar dat gebeurt amper en de asielprocedures zijn uiterst traag.
De bevolking van het kleine plaatsje Moria is het zat en blokkeerde met hulp van boze inwoners uit andere dorpen de toegangswegen.
Dat het kamp bij Moria inmiddels veel groter is dan gepland, is goed te zien vanuit de lucht:
"Er zijn daar zo veel mensen dat de situatie rond het kamp onhoudbaar is geworden", vertelt correspondent Conny Keessen die deze week Lesbos bezocht. "De bewoners van Moria zijn moe, ze willen rust en ze willen dat het weggaat."
Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling verwachtte al dat het een keer mis zou gaan. "Overal waar je rond Moria rondloopt, hangen grote groepen mensen rond die in grote nood verkeren. Omdat er in de kampen zo veel ontbreekt, gaan mensen op zoek naar spullen eromheen. Ze hakken olijfbomen om zodat ze vuur kunnen stoken en ze halen was bij mensen van de lijn af omdat ze het koud hebben."
'In een hoek gedreven'
Correspondent Keessen, die de laatste dagen veel mensen sprak, benadrukt dat er lang niet overal een anti-migranten-stemming heerst. "Het is niet zo dat de hele bevolking van het eiland tegen vluchtelingen is, maar ze worden in een hoek gedreven; zowel de vluchtelingen als de lokale bevolking."
Op Lesbos sprak onze correspondent met visser Panayotis Kalipolitos. Ook hij is ertegen dat nu nog meer migranten naar de eilanden komen:
Veel mensen zijn fel gekant tegen de bouw van nieuwe kampen, uit angst voor nóg meer mensen. Op het eiland Samos wordt nu zo'n nieuw centrum gebouwd, weet Keessen. "Het moeten gesloten kampen worden waar vluchtelingen overdag uit mogen, behalve mensen die een overtreding hebben begaan of die uitgeprocedeerd zijn."
De plannen zijn in een vergevorderd stadium en er zijn al containerwoningen neergezet. "Het was eerst het idee om een soort registratie- en ontvangstcentrum te bouwen en het oude kamp te sluiten. Maar nu heeft de regering gezegd dat er op alle eilanden veel grotere gesloten kampen komen en dat pikken de bewoners niet. Bovendien hebben de bewoners er geen vertrouwen in dat de oude kampen zullen sluiten", zegt Keessen.
Doet de EU voldoende?
De EU stuurt extra grenswachten naar Griekenland en twaalf kilometer hek en rivier de Evros moeten de rest doen. Maar is dat voldoende om migranten en vluchtelingen vanuit Turkije tegen te houden? Keessen: "De mensen trekken nu zuidelijker om de natuurlijke grens van de rivier over te steken. Dat worden er ook steeds meer, want daar heeft Erdogan bussen vol mensen uit Istanbul heen gestuurd."
De opvangkampen op alle Griekse eilanden zijn sterk overbevolkt, blijkt uit cijfers van de Griekse regering:
Oplossingen voor deze crisis, zijn net als een nieuw akkoord niet eenvoudig. Tineke Ceelen vindt het te makkelijk om Erdogan als enige schuldige in deze crisis aan te wijzen. "We moeten ook erkennen dat hij miljoenen vluchtelingen uit Syrië opvangt en als we niet oppassen worden dat er nog veel meer. Als Erdogan die grens voor een groot deel dichthoudt, wie kan hem dan de maat nemen?"
Ceelen vindt dat de Europese Unie moet beginnen met het nakomen van de afspraken die in 2016 met Turkije zijn gemaakt. "We moeten beginnen om de meest kwetsbare mensen over te brengen naar het Europese vaste land, zorgen dat er doorstroming komt in de kampen."
Erg hoopvol over de toekomst is Ceelen niet. "Hoe kan ik hoopvol zijn als je ziet dat de Griekse kustwacht schiet op bootjes waarop kinderen zitten? Het is een schande dat dit gebeurt in een jaar waarin wij 75 jaar vrijheid vieren. We zouden ons diep moeten schamen."
