Nando Kasteleijn en Wessel de Jong
redacteur tech en verslaggever economie
Nando Kasteleijn en Wessel de Jong
redacteur tech en verslaggever economie
Pinnen voor je brood is in Duitsland bij de bakker nog altijd ongewoon. Maar een auto in elkaar zetten met behulp van de nieuwste technologie - 5G - is daar wel mogelijk. Het gebeurt in een fabriek in Aken, twintig kilometer voorbij Heerlen. Daar worden kleine elektrische auto's geproduceerd met een bereik van ongeveer 150 kilometer. Duitsland, dat nog vol zit met gaten in het 4G-net, loopt in dat opzicht voor op Nederland.
Wie aan 5G denkt, denkt waarschijnlijk als eerst aan zijn smartphone. Het was immers voorganger 4G waarbij opeens veel nieuwe dingen mogelijk werden op de telefoon, onderweg video streamen bijvoorbeeld. 5G zorgt onder meer voor nog hogere snelheden. Toch zijn de grootste veranderingen niet voor consumenten maar voor het bedrijfsleven, zeggen de telecomindustrie en deskundigen.
Geen zwiepende robotarmen
In de rustige, moderne fabriekshal van automaker e.Go zijn tientallen productiemedewerkers aan het werk. Het is mensenwerk: hier zie je geen zwiepende, watervlugge robotarmen die geautomatiseerd auto's in elkaar zetten.
Dat klinkt misschien ouderwets, maar het tegendeel is waar. Ieder stuk gereedschap, tot en met de laatste schroevendraaier, is verbonden met een lokaal 5G-netwerk. De platte karretjes waarop de auto's van station naar station worden gebracht, rijden zelfstandig, ook via 5G.
Het bedrijf noemt het 'industrie 4.0'. We mochten even binnen kijken:
"Om de karren autonoom te laten rijden heb je een netwerk nodig dat altijd draait", zegt vicepresident Ernest Debets over de voordelen van 5G. "Je moet veel zekerheid hebben. Een onderbreking van twee seconden is genoeg om een ongeluk te laten plaatsvinden. Daarnaast hebben we de bandbreedte van 5G nodig om continu onze systemen geüpdatet te houden."
Prominente bezoekers
Iedere dag komen groepen bezoekers om te kijken hoe zich op dit voormalige Philips-terrein de vierde industriële revolutie voltrekt. Daar zitten niet de minste tussen: twee weken geleden kwam de ceo van Toyota kijken in de fabriek. Volkswagen heeft al een bestelling bij ze uitstaan, zegt e.Go. De auto's, die inclusief Duitse subsidie 10.000 euro kosten, zijn voornamelijk bedoeld als tweede auto. Om bijvoorbeeld in de stad te gebruiken, of voor woon-werkverkeer.
Een gelijksoortig voorbeeld in Nederland is er voor zover bekend nog niet. Dat neemt niet weg dat hier ook al druk getest wordt met industriële toepassingen van 5G. Zo loopt er een pilot bij Shell in Pernis, de grootste raffinaderij van Europa, uitgevoerd door KPN. De proeven richten zich op inspectie en onderhoudswerkzaamheden. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van een deel van 5G dat wordt gezien als de gouden standaard: het 3,5 GHz-spectrum.
Dat is precies de frequentieband die e.Go voornamelijk gebruikt. Dat laat meteen ook een euvel zien dat niet zomaar is opgelost: 3,5GHz komt pas in september 2022 in Nederland beschikbaar, veel later dan in andere landen. Dat komt vooral doordat de Nederlandse geheime diensten die band boven de lijn Amsterdam-Zwolle nu nog gebruiken om satellietcommunicatie te onderscheppen. Dat gaat veranderen, maar die verhuizing kost tijd. Dit beperkt de komende tijd de mogelijkheden van 5G in Nederland.
Tegelijkertijd betekent dit niet dat Nederland twee jaar lang stil hoeft te zitten. Experts wijzen erop dat het goede 4G-netwerk in Nederland in combinatie met het vrijkomen van een ander 5G-spectrum (700MHz) ook mogelijkheden brengt. Het zal per geval verschillen wat er precies mogelijk is.
5G is een stukje van de puzzel.
Daarnaast moet niet worden vergeten dat 5G voor bedrijven onderdeel is van een groter geheel, zegt Bart Garvelink, beleidsexpert bij Telecompaper. "Als je alleen 5G hebt en geen manier om de data te verwerken of daar een doel mee hebt, dan heeft het eigenlijk geen zin. Het is een stukje van de puzzel."
'Later zijn is niet erg'
Met andere woorden: je moet als bedrijf meer veranderen om gebruik te kunnen maken van deze nieuwe techniek. En dat kost tijd. Dus hoewel Duitsland voorop loopt met een bedrijf als e.Go, denkt Garvelink dat het niet erg is dat Nederland later aanhaakt.
Dat is ook de boodschap van KPN's nieuwe topman, Joost Farwerck, in reactie op vragen van de NOS. "Je kunt je afvragen of het erg is dat we later zijn. Dat geeft ons de gelegenheid om ons heen te kijken. Er wordt veel over 5G gepraat, maar echte oplossingen waar we in kunnen investeren en geld aan kunnen verdienen, die moeten we nog vinden."
