De teleurstelling droop er ook bij de analisten in de NOS-studio vanaf na de uitschakeling van het Nederlands voetbalelftal op het Europees kampioenschap. Tsjechië was in de achtste finales met 2-0 te sterk gebleken. Een uitslag die tot stand kwam nadat verdediger Matthijs de Ligt vanwege een handsbal met een rode kaart naar de kleedkamer was gestuurd.
"Ik vraag mij echt af", dacht Rafael van der Vaart hardop. "Dan ben je bondscoach en krijg je een rode kaart tegen. Heel vervelend. Maar dan breng je Promes, die ik bij Ajax misschien vier goede wedstrijden heb zien spelen, en haal je je gevaarlijkste man eraf. Zit er dan helemaal niemand op de bank die dan zegt: zullen we dat wel doen, zullen we niet gewoon Memphis op links zetten en Malen in het centrum?"
'Advocaatje'
"Dit mag je wel plaatsen onder de noemer 'Advocaatje'", reageerde Pierre van Hooijdonk meteen, verwijzend naar bondscoach Dick Advocaat die tijdens het EK van 2004 tegen - toevalligerwijs ook - Tsjechië de sterk spelende Arjen Robben naar de kant haalde, waarna Oranje het duel uit handen glipte.
Frank de Boer deed nu in de ogen van de oud-spits hetzelfde door Donyell Malen naar de kant te halen. "Hij haalt de gevaarlijkste aanvaller met snelheid eraf. Als je met tien man komt te spelen, dan moet je kunnen counteren. En dan heb je die snelheid nodig."
Een statuswissel, noemde Van Hooijdonk het. "Als je er dan toch een aanvaller af wilt halen, dan had dat Memphis moeten zijn. Die was heel slecht. Bovendien heeft die ook niet de diepgang..."
De Boer kon zijn keuze na afloop makkelijk verklaren: "Wij weten dat Donyell een fantastische speler is en dat de koek na zestig à zeventig minuten wel op is. Mijn plan was in eerste instantie om Wout Weghorst in te brengen", zei hij. Het duo in de studio vond het maar een merkwaardige uitleg.
Het was ze verder opgevallen dat de zogenaamde sterkhouders het ernstig hadden laten afweten. "Je drie beste spelers, die de anderen regelmatig naar een hoger niveau brengen, waren er alle drie niet. Frenkie was niet in goede doen en Depay en Wijnaldum waren niks."
Van der Vaart kon het maar moeilijk geloven. "Kom op, zeg. Tsjechië, niet meer dan een oké-elftal. Daar verlies je met gewoon met 2-0 van... Het ging over systemen, 5-3-2, weet ik allemaal. We liggen er nu uit, niemand is er wijzer van geworden, maar we hebben wel de Nederlandse stijl weggegeven. Het ging in de groepsfase ook niet geweldig. Je zag het vanavond in het begin al: dit gaat 'm niet worden."
Corners en vrije trappen dramatisch
Het spel van Oranje liep stroef, maar dan moet je kunnen terugvallen op bijvoorbeeld de 'dode spelmomenten', opperde Van Hooijdonk. "We hebben met name in de eerste helft heel veel corners gekregen. Corners en vrije trappen. Die waren dramatisch. Dat zijn juist de momenten - als je niet goed speelt - waarop je kunt scoren. Dat moet echt beter."
Toch blijft het lastig om de vinger precies op de zere plek te leggen. "Kijk", probeerde Van der Vaart, "we gaan er allemaal vanuit dat een balletje van A naar B moet lukken. Maar dat was vanavond al problematisch. En dan kun je wel proberen een verklaring te vinden, maar de absolute vorm was niet een beetje weg, maar was gewoon helemaal zoek."
Uiteindelijk is het een roemloos toernooi geweest, keek Van Hooijdonk alvast terug. "Als je de tegenstanders in de poule bekijkt en je gaat er dan uit tegen deze Tsjechen. Pak daar dan ook nog die twee wedstrijden in de voorbereiding bij..." Dan is het rapportcijfer? "Een 3", aldus Van der Vaart resoluut. "Dat is gewoon zo."
