Finland debuteert: 'Litmanen en Hyypia hebben dit helaas nooit mee mogen maken'

• Eline de Zeeuw

  Verslaggever NOS Sport

15 november 2019. Duizenden Finnen duiken fonteinen in en op de straten in Helsinki wordt tot in de late uurtjes gefeest. De nationale voetbalploeg schrijft die dag geschiedenis: voor het eerst weet Finland zich te plaatsen voor een eindtoernooi.

"Iedereen in ons land heeft die 15 november in het geheugen gegrift", benadrukt Jussi Vianniki de avond voor de wedstrijd. Hij werkt als voetbalverslaggever voor Yle, de Finse nationale omroep, en reist de ploeg dit EK achterna. "We hebben hier tientallen jaren op gewacht en nu gaat het eindelijk gebeuren."

Vanavond is het zover. Dan speelt Finland tegen Denemarken het eerste EK-duel ooit.

En dat zullen ze in speelstad Kopenhagen weten ook. De stad kleurt in aanloop naar de wedstrijd langzaam blauw-wit. Er wordt door de ingevlogen fans met vlaggen gezwaaid en luid gezongen.

"Dit is groot, heel groots", zegt een supporter die bij het Parken-stadion alvast sfeer staat in te drinken. "We zijn een land van skiën, ijshockey en misschien wat Formule 1. En nu is er ook voetbal. Eigenlijk vieren we al anderhalf jaar feest."

Ommekeer dankzij Kanerva

Vijf jaar geleden had het er nog weinig schijn van dat de Finnen zich nu op zouden maken voor hun eerste eindtoernooi. De nationale ploeg werd beschouwd als een steeds terugkerende ontgoocheling. Volgens voetbaljournalist Viannika ligt de verklaring voor de plotselinge ommekeer in één naam: Markku Kanerva, de bondscoach.

"Hij werkt al bijna twintig jaar voor de Finse voetbalbond. Kanerva was onder de vorige bondscoach assistent-trainer, maar in 2016 werd hij zelf de nummer één van de ploeg", vertelt Viannika op de tribunes van het Parken-stadion, waar Finland bezig is aan de laatste training voor de wedstrijd.

"Hij is de game changer. Onder hem is Finland een veel eenvoudiger 4-4-2-systeem gaan spelen en het voetbal oogt beter. En het belangrijkste: iedereen in het team, echt iedereen, vecht voor elkaar."

Dat is iets wat een van de spelers van de Finse ploeg, Thomas Lam, kan beamen. De geboren en getogen Amsterdammer is zoon van een Finse moeder en speelt sinds zes jaar voor Huuhkajat.

"Kanerva heeft heel duidelijk uitgelegd hoe we moeten spelen en heeft ons een taak meegegeven. Wij als Scandinaviërs moeten een duidelijke opdracht krijgen en een goed strijdplan hebben om te kunnen winnen. Daar heeft hij de afgelopen jaren ons sterke punt van gemaakt."

Lam zag ook hoe de beleving van voetbal in Finland in die tijd mee veranderde. "Dat komt door onze resultaten, dat maakt me wel trots. Ik voel me ook bevoorrecht. Als je kijkt naar vorige generaties zoals die van Jari Litmanen en Sami Hyypia, zij hebben dit helaas nooit mee mogen maken. En wij nu wel. Dat hadden we vier, vijf jaar geleden nooit gedacht."

Schoolreisje

Vanuit zijn hotelkamer in Kopenhagen benadrukt Lam dat Finland wel degelijk meedoet om te winnen. "We zijn hier niet op schoolreisje, of zoiets. Het wordt natuurlijk niet makkelijk met Rusland, België en Denemarken. Maar op een toernooi zijn er altijd verrassingen, dus laten wij die verrassing zijn."

In navolging van debutanten Wales en IJsland op het EK van 2016 is het nu aan Finland om te stunten. Troeven zijn de teamspirit - "we zijn bereid om keihard te werken voor elkaar" - en de veelscorende spits Teemu Pukki. De ploeg heeft overigens een flink Hollands tintje: naast Lam speelden ook onder anderen Tim Sparv (FC Groningen) en Fredrik Jensen (FC Twente) jarenlang in Nederland.

Twee zeperds

Toch hoeven de verwachtingen ook zeker niet overdreven te worden. In de laatste twee oefenduels, tegen Zweden en Estland, liep Finland tegen twee zeperds aan. "We zijn de underdogs van de poule", benadrukt voetbaljournalist Jussi Viannika. "Een gelijkspel vanavond zal al een geweldige prestatie zijn."

Aan de Finse steun in Kopenhagen zal het in ieder geval niet liggen. Ze zingen zich vast schor. "Oi Suomi on, oi Suomi on!" Een traditioneel lied over hakbijlen, sauna's en drank. "Het gaat over de Finse spirit, het is ons lijflied", lacht een van de fans. "Zo lang we in het toernooi zitten ga je dit van ons horen."