Mijn 2016: Annan lag maandenlang wakker van die ene fout
In de serie 'Mijn 2016' kijken vijf hoofdrolspelers terug op een bewogen jaar. Vandaag: hockeycoach Alyson Annan.
"Een droombaan!", zo sprak Alyson Annan eind 2015 glunderend bij haar benoeming. Ze straalde van oor tot oor. En niets of niemand zou die vette lach van haar gezicht kunnen krijgen.
"Slapeloze nachten...", zo vertelt Alyson Annan eind 2016 verzuchtend bij de terugblik op haar eerste jaar als bondscoach. Ze kijkt serieus. En straalt onmiskenbaar uit dat er pijn en verdriet in de plaats van die lach zijn gekomen.
Er is in de tussenliggende maanden dan ook veel gebeurd. Heel veel... Maar de zucht, de serieuze blik en de slapeloze nachten komen juist voort uit één moment, heel kort maar.
"Het duurde tien seconden, hooguit twintig", gaat Annan terug naar die veelbesproken black-out. Het gebeurde aan het einde van de reguliere speeltijd van de olympische halve finale. In een vlaag van verstandsverbijstering zei de coach tegen haar ploeg dat er nog een kwartier te spelen was, terwijl de speelsters zich al klaarmaakten voor de shoot-outs.
Terugkerende vragen
De pijnlijke vergissing werd duidelijk in beeld gebracht. Miljoenen televisiekijkers zagen hoe Annan de weg kwijt was. Het riep veel vragen op. Niet in de laatste plaats bij de hoofdrolspeelster zelf.
"Ik heb dat moment wel tienduizend keer teruggehaald. En natuurlijk kan ik mezelf dan wel voor de kop slaan, iedere keer weer. Ik ben maandenlang elke nacht wakker geworden met de gedachte: hoe in godsnaam is het gebeurd?"
Vermoeidheid, ingegeven door de spanning, hitte en veel te hard werken, is haar verklaring nu. Zoals ze dat direct na de wedstrijd ook al erkende. "Ik ben meteen naar iedereen toe eerlijk geweest. Ontkennen was het ergste wat ik had kunnen doen, want we moesten door."
Tijd om er lang bij stil te staan was er inderdaad niet. Twee dagen later al speelde Nederland de finale tegen Groot-Brittannië. "Dus ik heb er meteen over gesproken met de mental-coach en het opzijgezet tot na de finale."
Hoewel Oranje wervelend speelt en de kansen aaneenrijgt in die eindstrijd, gaan de Britsen er met het goud vandoor. Na de 3-3 krijgt geen van de Nederlandse speelsters namelijk haar shoot-out in het doel.
"Maar er werd toen nergens gezegd of geschreven dat wij de sterren van de hemel hadden gespeeld. Het ging alleen maar over mijn black-out en dat wij gefaald hadden. Dat heeft mij ontzettend veel pijn gedaan."
Mijn partner waarschuwt als ik de krant beter niet kan lezen.
Het is een terugkerend thema tijdens het gesprek met Annan: de manier waarop de media met haar black-out aan de haal zijn gegaan. "Ik snap dat jullie hierover willen schrijven, maar het staat niet in verhouding tot de aandacht die er was voor de prestaties van de ploeg." En: "Het is bijna alsof ik jullie nodig heb om steeds weer aan dat moment herinnerd te worden. Nou, dat heb ik niet."
Dikke huid
Waar andere publieke figuren de kritiek van zich af laten glijden of in ieder geval de schijn wekken een dikke huid te hebben, doet Annan bepaald geen moeite om te verbergen hoezeer het haar raakt. "Maar ook ik heb inmiddels een schild om me heen. In de vorm van mijn familie, vrienden en de speelsters. Vooral mijn partner Carole Thate is belangrijk. Zij leest alles en zegt dan tegen mij dat ik de krant beter kan wegleggen."
Andersom was Annan er voor Thate, die als rechterhand en vertrouwenspersoon van de in 2016 overleden Johan Cruijff ook een rottijd heeft doorgemaakt. "Het was inderdaad geen makkelijk jaar in huize Annan-Thate. Het overlijden van Johan was nog vele malen zwaarder dan wat ik na de Spelen heb meegemaakt. Maar die twee dingen bij elkaar opgeteld is het helemaal een pittig jaar geweest."
Die evaluatie was zeker geen fop. Verre van!
Ook Ric Charlesworth bleek in die moeilijke tijd een steun en toeverlaat. Meteen na terugkomst uit Rio de Janeiro belde Annan met de Australiër die al haar gehele carrière een belangrijke rol speelt. Onder zijn bondscoachschap groeide Annan uit tot beste speelster van de wereld en tot tweevoudig olympisch en wereldkampioen.
Twijfels over toekomst
Annan spiegelt zich als coach graag aan Charlesworth. Maar na de Spelen is ze bij hem vooral op zoek naar houvast. "Ik had zijn adviezen nodig. Hij heeft me op een aantal zaken gewezen en we hebben mijn toekomst besproken."
Want droombaan of niet, op dat moment twijfelde Annan over haar toekomst bij Oranje. Uiteindelijk wil ze toch door. De hockeybond denkt er net zo over en verlengt haar contract. Dat gebeurt na een evaluatie die door enkele kritische hockeyvolgers, Jacques Brinkman voorop, een wassen neus genoemd werd. Een kwalificatie waar Annan fel van wordt.
"Die evaluatie was zeker geen fop, verre van! Tijdens de gesprekken met speelsters en de mensen van de bond is er absoluut het een en ander aan kritiek op tafel gekomen. Maar iedereen maakt fouten en het gaat erom wat je ermee doet. Ik ga ermee aan de slag. Het belangrijkste is dat ik fitter van geest moet zijn. Mezelf beter voorbereid op wat er komt."
Veel gezichtsbepalende speelsters namen wel afscheid van Oranje. Onder anderen Maartje Paumen, Ellen Hoog en Naomi van As zijn onlangs gestopt als international. Een nieuw tijdperk breekt dus aan en aan Annan de taak om daar vorm aan te geven.
Bouwen aan de toekomst
Daar is ze al mee begonnen, want vorige week stond de bondscoach met een trainingsgroep van speelsters uit de hoofdklasse op het veld. Die trainingen waren in het Amsterdamse Bos, naast de bouwput waaruit binnenkort het nieuwe Wagener Stadion moet verrijzen. "Hier wordt gebouwd aan de toekomst", zegt Annan met een grijns die bewijst dat ze het lachen heus niet verleerd is. Zeker als er weer vooruit gekeken wordt.
"Maar er is wel een belangrijk verschil tussen Oranje en het nieuwe stadion", wijst Annan op de bouwvakkers die op dat moment de fundering leggen van de tribune. "Bij het Nederlands team ligt het fundament er namelijk al."
Ook met haar scherpte zit het wel goed dus. Of noem het fitheid van geest.