De verhalen bij de nieuwsfoto's van 2016

2016 is bijna voorbij. Een goed moment om terug te blikken op een aantal indrukwekkende nieuwsfoto's dat dit jaar voorbijkwam. Fotografen en hoofdrolspelers vertellen iets over de situatie en de achtergrond.

Onder hen de gewonde stewardess op vliegveld Zaventem die zoveel indruk maakte en een Syrische vrouw die haar nikab afgooide. Een fotograaf vertelt over het afgedekte lichaam met een pop die hij kort na de aanslag in Nice voor zijn lens kreeg. Een greep uit de tientallen gebeurtenissen in de wereld die het afgelopen jaar tekenden.

Met speels gemak liep hij, de Jamaicaanse sprinter Usain Bolt. Alsof het hem totaal geen moeite kostte rende hij zijn tegenstanders voorbij, terwijl hij lachend naast zich keek. Een opmerkelijk plaatje van de halve finale 100 meter op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro.

Fotograaf Kai Pfaffenbach zat aan de zijlijn klaar om het beeld van Usain Bolt te maken. "Ik besloot om tijdens deze wedstrijd te spelen met een langere sluitertijd. Net op het moment dat hij mij voorbij rende, toonde hij een glimlach over zijn linkerschouder. Mijn eerste gedachte was: ik hoop dat deze foto scherp is."

Achteraf bleek de timing perfect. Pfaffenbach: "Ik ben een geluksvogel geweest. Ik had nooit verwacht dat deze foto zo veel aandacht en erkenning zou krijgen."

De aankomende president Donald Trump in levenden lijve zien, leidde soms tot heftige emoties. Robin Roy schrikt enorm wanneer Trump haar begroette tijdens een bijeenkomst in Lowell, Massachusetts.

"Ik ging met mijn dochter naar een campagnebijeenkomst voor een handtekening, maar toen stond hij opeens voor m'n neus", zei Roy tegen de Duitse site Spiegel Online. "Ik had een shirt aan met: Obama, je bent ontslagen! Hij keek ernaar en zei tegen m'n dochter: high five! Je hebt een toffe moeder!"

De foto ging al snel het internet over. Daar was Roy in eerste instantie niet blij mee. "We zaten in de auto terug naar huis toen m'n dochter ineens begon te huilen. De foto was trending op Twitter. Ik dacht dat ik dood ging, het was zo beschamend."

Media gingen vervolgens op zoek naar de geschrokken vrouw op de foto. "De foto was overal te zien: op internet, televisie, kranten. Ik kreeg zelfs aanbiedingen voor interviews." Inmiddels is de storm gaan liggen en schaamt Roy zich niet meer voor de foto. "In eerste instantie was ik boos, maar nu denk ik: ik hou zoveel van Trump, dat het me niet meer kan schelen wat mensen ervan vinden.

Dagelijks verschijnen er afschuwelijke beelden uit Manilla van drugsverslaafden en dealers die worden vermoord. Michael Siaron werd samen met vijf anderen op een avond doodgeschoten.

Reuters-fotograaf Czar Dancel zag hoe zijn 29-jarige vrouw rouwt om haar man. "Zijn vrouw Olayres zei dat hij wel eens drugs gebruikte, maar dat ze niet kon geloven dat hij een dealer was. Ze waren arm en konden nauwelijks een maaltijd betalen."

Volgens Olayres Siaron was haar man een onschuldig slachtoffer. "Ze moeten mensen doden die het niet meer verdienen om te leven, mensen die de samenleving beschadigen. Geen onschuldige burgers."

Tegen de fotograaf zei de vrouw dat ze een belangrijke boodschap had. Ze zei: "Ik hoef geen medelijden, het gaat me er niet om dat de president me ziet staan. Maar ik hoop dat ze daders van deze moord pakken. Roei de drugs uit, maar dood geen mensen!"

Het was misschien wel de meest iconische foto van vlak na de aanslag op het vliegveld van Brussel. Het beeld van twee vrouwen, verslagen tussen het puin, ging de wereld over. De foto van stewardess Nidhi Chaphekar is gemaakt vlak na de aanslag op het vliegveld Zaventem in Brussel. Daar bliezen op 22 maart twee terroristen zichzelf op in de vertrekhal.

De foto werd gemaakt door Ketevan Kardava, een Georgische journalist die in de rij stond om in te checken. In plaats van te vluchten pakte ze haar telefoon: "Wat doe je als journalist op zo'n moment? Helpen? Een dokter roepen of een foto maken?", zei ze kort na de aanslag tegen de Amerikaanse krant USA Today. "Ik realiseerde me dat de wereld moest zien wat er gebeurd was. Een foto was belangrijker." Buiten plaatste de fotograaf de foto op Facebook. De foto werd massaal gedeeld.

De Indiase stewardess raakte zwaargewond. Ze werd opgenomen in een ziekenhuis in Charleroi, waar ze 22 dagen in coma werd gehouden om te herstellen van haar verwondingen. Anderhalve maand na de aanslag mocht ze naar huis. Chaphekar snapt wel waarom juist haar foto zo veel werd gedeeld. "Op die dag zijn er heel veel foto's gemaakt, maar op de een of andere manier is die van mij de enige die alles samenvat: de omstandigheden, de paniek en het trauma."

Op verschillende plaatsen in Syrië zijn de terroristen van IS verjaagd en dat betekende voor veel mensen dat ze zich eindelijk kunnen bevrijden van de strenge regels. De 19-jarige Souad Hamidi uit het noorden van Syrië nam dat letterlijk, door hét symbool van IS-onderdrukking met een brede glimlach af te gooien: haar zwarte nikab.

"Ik voelde me bevrijd", zei Hamidi tegen persbureau Reuters. "We moesten deze gezichtsbedekkende kleding tegen onze wil dragen, dus ik heb het meteen uitgedaan toen het kon."

De nikab heeft plaatsgemaakt voor een paarse hoofddoek. Hamidi is opgelucht. "Je werd gestraft als je je niet aan de regels van IS hield. Sinds de Syrische Democratische Strijdkrachten de controle kregen over dit gebied, zijn we een nieuw leven begonnen." Toch is Hamidi nog voorzichtig; ze is bang dat IS op een dag terugkeert. "Maar ik hoop natuurlijk dat IS voor altijd wegblijft. Overal. Dat mensen vrij kunnen leven zoals wij dat nu doen."

De vijfjarige Omran Daqneesh werd het gezicht van het leed in Aleppo. Zijn gezicht en lichaam zijn grijs van het puin en er sijpelde bloed uit een hoofdwond over zijn wang. Beduusd keek hij voor zich uit, zittend in een ambulance.

Omran werd na een bombardement in Aleppo onder het puin vandaan gehaald. De man die hem fotografeerde, was Mustafa al-Sarout. Hij is een journalist uit Aleppo, waar hij de oorlog probeert vast te leggen. "Ik heb zo veel kinderen gered zien worden die onder het puin lagen, maar dit kind, in al zijn onschuld, had geen idee wat er aan de hand was", zei Sarout tegen de Britse krant The Guardian.

"Ik heb een hoop luchtaanvallen gefilmd, maar dit jongetje, daar was iets mee. Hoe hij keek, die mix van stof en bloed, en nog zo jong." Mustafa was verrast dat zijn beelden de wereld rondgaan. "Kinderen worden elke dag gebombardeerd door de Russen en de Syrische regering", vertelde hij. "Omrans verhaal is geen uitzondering; hij staat symbool voor miljoenen kinderen in Syrië."

Een jonge zwarte vrouw in een avondjurk die in de Amerikaanse stad Baton Rouge stoïcijns tegenover zwaarbewapende politieagenten stond. De freelance fotograaf Jonathan Bachman legde dit beeld vast met zijn camera.

Bachman maakte de foto tijdens de protesten na de dood van Alton Sterling, die in Baton Rouge door agenten werd doodgeschoten. "De vrouw stond daar en bleef staan. Ze had zeker niet de intentie om weg te gaan", zei Bachman tegen Buzzfeed. "Ik was erg blij dat ik die foto kon maken. Ik wist dat dit een belangrijke foto zou gaan worden. Ik denk dat deze foto duidelijk maakt wat de demonstranten proberen te bereiken in Baton Rouge."

Vlak na het maken van de foto werd de vrouw, net als tientallen anderen, gearresteerd. Al snel werd werd haar identiteit bekend. Haar naam is Ieshia Evans, verpleegkundige uit Pennsylvania. Ze was speciaal naar Baton Rouge gereisd om te demonstreren.

"Ik zei helemaal niks en zij zeiden ook niks, er was een stilte. Soms spreekt stilte boekdelen", zei Evans later tegen CBS News. "Dat mensen deze foto als iconisch zien, betekent dat God mij heeft gekozen om verandering te brengen. Het is meer dan ik, meer dan mezelf. Ik voelde me een toeschouwer en als mens heb je de keuze om wel of niet actie te ondernemen."

Een afgedekt lichaam met daarnaast een pop. Reuters-fotograaf Eric Gaillard maakte de foto kort na de aanslag in Nice. Het is misschien wel de meest hartverscheurende afbeelding van de aanslag, waarbij 84 doden vielen.

"Ik was thuis, ik had vakantie. Ik was net terug van het EK Voetbal toen ik door collega's vanuit Parijs werd gebeld over de aanslag in Nice. Ik ging er in eerste instantie vanuit dat het ging om een verkeersongeluk, niet iets waar we normaal gesproken verslag van doen."

Maar binnen enkele minuten kreeg Gaillard een persalarm op zijn telefoon. Het was geen verkeersongeval maar een aanslag. Hij twijfelde geen seconde, pakte zijn camera en sprong op zijn motor. "Ik kwam daar aan en zag een lichaam op de stoep liggen. Toen ik in mijn achteruitkijkspiegel keek, zag ik er nog veel meer. Sommige waren al bedekt met tafelkleden uit nabijgelegen restaurants. Er heerste complete verwarring daar op de Promenade des Anglais."

Gaillard probeerde in de chaos de situatie zo goed mogelijk vast te leggen. Zijn foto van het afgedekte lichaam met daarnaast een pop werd al gauw door de hele wereld gezien. "Iedereen denkt door de pop dat er een kind onder het folie ligt", zegt Gaillard. "Maar gezien de grootte van het slachtoffer, denk ik niet dat het een kind was. Iedereen vraagt me waarom die pop ernaast ligt, maar ik heb geen idee."

De gebeurtenissen maakten veel indruk op Gaillard. "Als je naar een oorlogsgebied gaat, weet je meestal wat je te wachten staat. Dit gebeurde slechts 500 meter van mijn huis. De horror was naar mijn stad gekomen."

"De opening van de tentoonstelling met foto's van Rusland was zoals gewoonlijk bij dit soort evenementen. Dus toen een man in een donker pak opeens een geweer tevoorschijn trok, schrok ik en dacht even dat het een theatervoorstelling was", vertelde AP-fotograaf Burhan Ozbilici. Hij was bij de opening waarbij de Russische ambassadeur werd neergeschoten. In plaats van te schuilen, besloot hij foto's te blijven maken.

Ozbilici was bang, maar nam een belangrijke beslissing. "Ik dacht: ik ben hier nu. Ook al raak ik gewond of ga ik dood: ik ben een journalist. Ik moet mijn werk doen. Ik zou weg kunnen rennen zonder foto's te maken, maar dan zou ik nooit antwoord kunnen geven op de vraag: waarom maakte je geen foto's?"

Dus besloot Ozbilici om te blijven fotograferen terwijl de aanslagpleger tegen iedereen schreeuwde. De schutter werd later gedood door de politie.

Bekijk ook ons jaaroverzicht in beeld: een selectie van de meest in het oog springende foto's van het afgelopen jaar.