'Rusland betaalde Noord-Korea met olie voor wapens en militairen'
Rusland heeft aan Noord-Korea sinds maart van dit jaar meer dan een miljoen vaten olie geleverd. Dat komt naar voren uit onderzoek van de de BBC en het Open Source Centre (OSC), een Britse non-profitorganisatie die informatie verzamelt uit voor iedereen toegankelijke bronnen.
Volgens de Britse minister van Buitenlandse Zaken Lammy en experts op dit terrein betaalde Rusland met deze olie de wapens en manschappen die Noord-Korea aan Rusland leverde voor de oorlog in Oekraïne.
De levering zou in strijd zijn met de vergaande beperking die de VN op de olieverkoop aan Noord-Korea heeft opgelegd vanwege zijn atoomwapenprogramma. Noord-Korea mag maar een half miljoen vaten met olieproducten als benzine, diesel en kerosine per jaar ontvangen.
OSC verzamelde onder meer satellietbeelden van de oliehaven Vostotsjny in het oosten van Rusland. Volgens de BBC legden daar in de afgelopen acht maanden 43 keer lege Noord-Koreaanse tankers aan, om bijna vol weer te vertrekken. De trackers die signalen uitzenden waarmee de schepen kunnen worden gevolgd, stonden uit.
Misschien vaker
Misschien gebeurde dit vaker, want op bewolkte dagen hadden ook de satellieten geen zicht op wat er in Vostotsjny gebeurde. In augustus was het zelfs de hele maand bewolkt. "Dus we konden we niet één reis documenteren", zei Joe Byrne van OSC tegen de BBC.
De eerste levering die OSC op het spoor kwam, dateert van 7 maart dit jaar. Dat was een half jaar nadat duidelijk was geworden dat Rusland wapens van Noord-Korea wilde kopen. Eind maart liet Rusland het VN-panel ontbinden dat toezag op naleving van de sancties tegen Noord-Korea.
"We hielden toen schepen en bedrijven die erbij betrokken waren in de gaten, maar ons werk stopte", zei voormalig panelvoorzitter Eric Penton-Voak tegen de BBC. "Misschien waren ze de grens van 500.000 vaten toen al gepasseerd." Hij zegt ook dat zijn Russische collega's de rapporten probeerden te censureren.
De omroep heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken om commentaar gevraagd. Er kwam geen reactie.
Reddingsboei
"Terwijl Kim Jong-un Vladimir Poetin een reddingsboei toewerpt om de oorlog voort te zetten, levert Rusland stilletjes een reddingsboei aan Noord-Korea", zegt Byrne. "De regelmatige aanvoer van olie geeft Noord-Korea stabiliteit die het sinds de afkondiging van de sancties niet heeft gekend."
Voormalig VN-onderzoeker Penton-Voak werkt nu voor OSC. "Je ziet dat autocratische regimes steeds meer samenwerken om hun doelen te kunnen bereiken, negerend wat de internationale gemeenschap wil." Hij noemt dat een "steeds gevaarlijker scenario". "Het laatste dat je wil is bijvoorbeeld dat een Noord-Koreaans tactisch kernwapen opduikt in Iran."
