Volleybalduels in VS geboycot: teams willen niet tegen trans vrouw spelen

• Anne van Eijk

  redacteur NOS Sport

In het Amerikaanse college-volleybal werd afgelopen week voor de vijfde keer dit seizoen een wedstrijd tegen San Jose State geboycot. Dat ploegen duels met juist dat team afzeggen, heeft alles te maken met één speelster: Blaire Fleming.

Het gerucht doet de ronde dat Fleming een trans vrouw is. Er wordt gezegd door onder anderen haar teamgenoot Brooke Slusser dat ze ballen slaat van 128 kilometer per uur - snelheden waar zelfs lang niet alle mannelijke topvolleyballers aan komen - en dat ze dus een gevaar vormt voor de tegenstanders. Om die geruchten kracht bij te zetten worden er filmpjes gedeeld waarin een smash van Fleming hard in het gezicht van een tegenstander belandt.

Zowel Fleming als het team doet geen officiële uitspraken over haar gender, toch is zij het middelpunt van een inmiddels hoogopgelopen landelijke discussie in de Verenigde Staten.

Al vier jaar actief

En dat is best bijzonder, want Fleming is al vier jaar actief in het Amerikaanse college-volleybal. "We hebben altijd gewoon tegen haar gespeeld toen we nog niet wisten dat zij een trans vrouw is", vertelt de Nederlandse Myrthe Maring, die de afgelopen jaren op college-niveau in de Verenigde Staten volleybalde.

"En niemand heeft ooit gezegd: ik ga echt niet tegen haar spelen, want zij slaat zo hard. En dat iemand zo hard slaat, is ook niet per se heel nieuw. Veel speelsters hebben weleens een bal in het gezicht gehad. Maar omdat mensen nu weten dat zij trans vrouw is, is het anders."

Dat nu heel de VS het weet komt omdat Slusser, aanvoerster van San Jose State, aan de bel heeft getrokken. Ze was jarenlang de kamergenoot van Fleming zonder dat ze wist dat Fleming een trans vrouw is. Na vragen van Slusser zou Fleming uiteindelijk wel hebben bevestigd dat ze trans vrouw is.

Daarop heeft Slusser zich aangesloten bij meer dan een dozijn andere vrouwelijke atleten die de NCAA (de bond waar college-sporten onder vallen) aanklagen wegens overtredingen van Title IX, het federale statuut dat gelijke kansen voor mannen en vrouwen garandeert in het universitair onderwijs en de sport.

Politiek standpunt

Maring: "De teams die nu de wedstrijden niet willen spelen, zeggen dat ze dat doen om veiligheidsredenen. En de veiligheid is natuurlijk heel belangrijk, maar ik heb ook het idee dat het meer een politiek standpunt is dan dat ze daadwerkelijk niet tegen haar willen spelen omdat ze zo hard slaat."

"Amerika is heel duidelijk verdeeld in twee delen: de Republikeinse kant is over het algemeen conservatief en vindt dat het niet kan, de liberale kant vindt het geen probleem dat trans vrouwen deelnemen aan vrouwencompetities."

Ook presidentskandidaat Donald Trump deed twee weken geleden een duit in het zakje in de rel rond volleybalster Fleming. Volgens hem zouden trans personen niet welkom moeten zijn in vrouwencompetities.

Daarmee voelden de volleybalsters van Nevada, die afgelopen weekend tegen San Jose State hadden moeten spelen, zich gesteund. Zij kwamen in opstand toen de universiteit van Nevada het duel niet wilde afzeggen. En met succes, want Nevada besloot alsnog niet aan te willen treden tegen San Jose State.

Als officiële reden werd opgegeven dat de ploeg een tekort had aan speelsters, maar aanvoerster Sia Liilii vertelde tijdens een persconferentie wat de echte reden was: de speelsters hadden geweigerd "deel te nemen aan een wedstrijd die onrecht tegen de vrouwelijke atleten bevordert".

Richtlijnen Amerikaanse bond

Het standpunt dat transgender vrouwen niet zouden mogen deelnemen aan vrouwencompetities, staat haaks op de richtlijnen van de Amerikaanse volleybalbond. De NCAA, de organisatie waar het college-volleybal onder valt, volgt in het geval van trans personen de richtlijnen van de bond. En daarin valt te lezen dat zij - onder voorwaarden - wel degelijk welkom zijn.

"Atleten die willen deelnemen in een competitie van het andere geslacht dan toegewezen bij de geboorte, moeten de bond ten minste zes weken voor de start van de competitie daarvan op de hoogte stellen", valt te lezen in de richtlijnen.

Verder meldt de bond dat mannelijke hormonen transgender vrouwen mogelijk een oneerlijk voordeel op kunnen leveren. Om dat te voorkomen, wordt de volgende richtlijn gehanteerd: "Het testosteronniveau mag niet hoger zijn dan de bovengrens van vrouwen in dezelfde leeftijdsgroep."

Ondanks de duidelijke richtlijnen, houdt de overkoepelende bond NCAA zich opvallend stil in de huidige kwestie. Maring: "De NCAA zit al midden in een rechtszaak, waarin ze onder anderen door Slusser worden aangeklaagd wegens overtredingen van Title IX. Dus ze doen op dit moment weinig uitspraken over deze zaak."

Gloria Nevarez, een woordvoerder van Mountain West conference, de regio waaronder San Jose State valt, liet wel van zich horen: "Het breekt mijn hart, omdat het aan beide kanten van deze discussie om mensen gaat, om jonge meiden. En die krijgen heel veel negatieve aandacht hierdoor. Het voelt niet goed. Dit is niet wat wij aanmoedigen in college-competities."