Kabinet wil zo snel mogelijk asielwet, 'opvang moet tijdelijk zijn'
Het kabinet komt "zo snel mogelijk" met een nieuwe wet voor extra asielmaatregelen. Dat schrijft premier Schoof in een Kamerbrief waarin hij de deze week gemaakte afspraken over het asielbeleid toelicht.
Belangrijke punten in de zogenoemde 'Asielnoodmaatregelenwet' zijn het terugsturen van Syriërs naar nog te bepalen veilige gebieden van hun land en de inzet van grenscontroles, vanaf eind november. Ook worden gemeenten niet meer verplicht om vluchtelingen op te vangen en komen er "sobere voorzieningen".
De asielvergunningen die worden uitgegeven zullen verder nog maar drie jaar geldig zijn, in plaats van vijf jaar. "Dan groeit het besef van tijdelijkheid", zei premier Schoof op zijn wekelijkse persconferentie. "Het is logisch als men terugkeert als het veilig is in het land van herkomst". Schoof doet geen uitspraken over exacte getallen. "Ik ga niet op elke maatregel cijfers leggen. De instroom gaat omlaag en de uitstroom omhoog."
Haalbaarheid
Verschillende organisaties reageren bezorgd over de haalbaarheid van de voorstellen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zegt dat het kabinet chaos creëert en vreest negatieve effecten voor "alle inwoners van onze dorpen en steden. Want hoe voorkomt het kabinet dat mensen zonder verblijfsrecht uit beeld verdwijnen en gaan rondzwerven?"
Volgens de gemeenten ontbreekt perspectief voor statushouders en is onduidelijk hoe die moeten worden ondergebracht, aangezien het kabinet gemeenten niet meer wil verplichten voor deze groep woonruimte te regelen. Kinderrechtenorganisatie Unicef vreest dat de "erbarmelijke situatie" voor asielkinderen in Nederland verder zal verslechteren.
Geen noodrecht
De maatregelen komen in de plaats van het omstreden staatsnoodrecht, waarop aanvankelijk werd aangestuurd. Volgens het kabinet zit Nederland in een "asielcrisis" en moet er direct en met urgentie "ingezet worden op een breed pakket aan maatregelen" om de druk op de asielketen te ontlasten en de instroom te beperken.
Woensdag lekte al een deal uit tussen de coalitiepartijen PVV en NSC. Deze twee partijen waren het niet eens over het staatsnoodrecht, omdat NSC van mening was dat er geen juridische redenen waren om een asielwet niet aan het parlement voor te leggen. Met premier Schoof bedachten beide partijen een alternatief en werd een kabinetscrisis afgewend, omdat PVV-leider Wilders bereid bleek te zijn om van zijn oorspronkelijke plan af te zien.
Nadat vannacht na meer dan acht uur praten de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB een akkoord hadden bereikt, stemde vanmorgen de ministerraad er mee in.
Uit de brief die premier Schoof nu naar de Tweede Kamer heeft gestuurd blijkt dat de deal van woensdag op een aantal punten is afgezwakt. Het voorstel voor een acceptatieplicht bij sobere asielvoorzieningen is verdwenen. Ook stond in de eerste deal dat Syriërs teruggestuurd konden worden naar "gebieden die feitelijk veilig zijn". Nu staat er "gebieden die feitelijk veilig zijn om naar terug te keren", dus teruggestuurde vluchtelingen moeten er wel een bestaan kunnen opbouwen.
Of er gebieden in Syrië veilig zijn, wordt door ambtenaren van Buitenlandse Zaken nu beoordeeld. De conclusies uit het ambtsbericht worden aan het eind van het jaar verwacht. Schoof vindt dat er sprake is van een humaan asielbeleid. "Ik zou niet weten waarom dat niet het geval zou zijn."
Coalitiepartijen reageren tevreden. PVV-leider Wilders spreekt over "historische maatregelen". "Ik ben tot het uiterste gegaan om dit voor mekaar te krijgen", zo laat hij op X weten.
De linkse oppositie is zeer kritisch. "Een wet over de ruggen van de mensen die vluchten voor oorlog en geweld wordt bejubeld als de redding van de democratie", aldus Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren.
