VVD en BBB positief over asieldeal, oppositie vindt afspraken geen oplossing

VVD-leider Yesilgöz staat niet afwijzend tegenover de deal die de coalitiepartners PVV en NSC hebben gesloten over het asielbeleid. "Ik heb een positieve grondhouding", zei ze nadat ze in het Catshuis was bijgepraat over de plannen. "Ik heb een aantal vragen gesteld. We praten morgen verder." Meer wilde ze niet zeggen.

Haar collega Van der Plas van BBB liet zich ook positief uit over het onderhandelingsresultaat van de twee kemphanen op dit thema, PVV en NSC. "Ik vind dat er hard gewerkt is door Wilders en Van Vroonhoven. Het gaat om het resultaat. Wij zijn redelijk positief." Ze wil het nog wel met haar fractie bespreken voordat ze definitief akkoord gaat.

Vanmiddag lekte via de NOS uit dat PVV en NSC onder leiding van premier Schoof hebben afgesproken dat er geen gebruik zal worden gemaakt van het staatsnoodrecht om de instroom van asielzoekers in te perken. De Eerste en Tweede Kamer mogen gewoon hun oordeel geven over een wet met maatregelen.

De SGP, die waarschijnlijk belangrijk is voor een meerderheid in de Eerste Kamer, reageert ook positief. Partijleider Stoffer vindt dat de coalitie tegemoetkomt aan de wens van de partij om niet te makkelijk te kiezen voor het noodrecht.

Spreidingswet intrekken

PVV-leider Wilders heeft inmiddels op X bevestigd dat hij niet zijn zin heeft gekregen over de inzet van het noodrecht. "Maar wel met spoed strenge asielmaatregelen! Erg blij mee!", schrijft hij. Wilders hoopt dat de hele coalitie ermee zal instemmen.

Opvallend in de voorlopige afspraken is de mogelijkheid om Syrische asielzoekers en statushouders terug te sturen naar delen van hun land waar het veilig is. Verder wordt de spreidingswet, die gemeenten dwingt om opvang te regelen, zo snel mogelijk ingetrokken en worden gemeenten niet meer verplicht om een bepaald aantal statushouders te huisvesten.

Statushouders die niet kunnen doorstromen naar een huis worden ondergebracht in sobere voorzieningen die ze niet mogen weigeren. De verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd verdwijnt, na drie jaar wordt de aanvraag opnieuw beoordeeld.

'Probleem alleen maar groter'

Linkse oppositiepartijen reageren afwijzend op de uitgelekte plannen. SP-leider Dijk vindt dat het kabinet het asielprobleem alleen maar groter maakt dan het al is. "Het biedt geen oplossing voor de problemen die er zijn." Volgens Dijk moet er vooral iets gedaan worden aan de lange procedures, waardoor het systeem vastgelopen is.

"Mensen zitten tot twee jaar in de opvang en dat is peperduur. Allerlei beunhazen verdienen daar goed geld aan met hun hotels en cruiseschepen." Dat de spreidingswet weer wordt ingetrokken betekent volgens Dijk dat de rijkste twintig gemeenten die nu geen mensen opvangen nog steeds niets hoeven te doen en dat het probleem nog meer op het bordje komt van gemeenten in het noorden, zoals Westerwolde, waar Ter Apel onder valt.

Ook ChristenUnie-leider Bikker vindt dat het kabinet de verkeerde richting kiest. "Ze kiezen voor problemen in plaats van oplossingen. Als mensen lang in de opvang zitten integreren ze niet." Wel is ze net als Dijk tevreden dat het parlement zich gewoon kan gaan uitspreken over de plannen.

D66-voorman Jetten vindt dat Wilders "na vier maanden politiek theater door de knieën is gegaan". Volgens hem is er veel tijd verloren, maar zal zijn partij de voorstellen op inhoud beoordelen. "We gaan kijken of ze leiden tot minder instroom, betere opvang. Of dat het vooral stoere taal en gebakken lucht is."

'NSC sluit deal with the devil'

Ronduit negatief is Denk-leider Van Baarle. "NSC heeft een 'deal with the devil' gesloten", zegt hij. "Het extreemrechtse gedachtegoed van Wilders wordt nog meer genormaliseerd door onmenselijke plannen door te voeren."

Hij is geschokt dat de coalitie Syriërs wil gaan terugsturen, terwijl het in Syrië niet veilig is. Over de 'sobere opvang' van statushouders zegt hij: "Ze worden opgehokt in een soort kampen".

De grootste oppositiepartij, GroenLinks-PvdA, wil pas reageren als het definitieve plan er ligt. Het is de bedoeling dat het kabinet er aanstaande vrijdag een besluit over neemt.