Omstreden azc Albergen opent na twee jaar de deuren

Het asielzoekerscentrum in Albergen opent vandaag de deuren. Deze week zullen er zo'n 50 mensen worden opgevangen. Er is plek voor maximaal 150 mensen, een stuk minder dan de gehoopte 300.

Twee jaar geleden besloot toenmalig staatssecretaris Van der Burg dat er een opvang moest komen in Albergen. Daarop volgden veel boosheid en rechtszaken.

"Wij zijn ontzettend verbaasd en verrast. En de bewoners nog meer", zei wethouder Bekhuis twee jaar geleden. In alle haast was een persconferentie georganiseerd na het besluit van het kabinet om een asielzoekerscentrum te plaatsen in Albergen, zonder goedkeuring van de gemeente.

Een week voor de persconferentie had Van der Burg aangegeven gemeenten te willen passeren bij het regelen van opvang voor asielzoekers. Hij kreeg te weinig medewerking van gemeenten, waardoor het aanmeldcentrum Ter Apel vol zat.

Tubbergen als eerste aangewezen

Na een nacht met meerdere vechtpartijen en honderden mensen die buiten sliepen in Ter Apel, werd bekend dat de gemeente Tubbergen, waar Albergen onder valt, als eerste werd aangewezen door het kabinet. Het voormalige hotel 't Elshuys was een van de plekken die de crisis moesten oplossen.

Dat hotel bood plaats aan 80 gasten. Een aantal daarvan werd ingenomen door statushouders en Oekraïners. Met aanpassingen aan het gebouw en cabines op het terrein moesten maximaal 300 asielzoekers worden opgevangen, schreef de staatssecretaris. Binnen een maand zou de opvang klaar zijn.

De schatting bleek veel te optimistisch, onder andere doordat bewoners zich stevig verzetten tegen de komst van het asielzoekerscentrum. Een protest bij 't Elshuys volgde al snel. Bewoners maakten hun boodschap duidelijk met vuurwerk en een 'Albergen zegt nee tegen azc'-bord.

Brand en beschieting

Niet alleen met demonstraties lieten mensen van zich horen. Zo werd twee jaar geleden brand gesticht bij het voormalige hotel. Begin dit jaar werd het pand beschoten, vermoedelijk met een luchtbuks.

De woede werd ook geuit richting de burgemeester. Na afloop van een informatieavond in maart hing er een dreigende en intimiderende sfeer, volgens raadsleden en bestuurders. "We zaten als ratten in de val", zei burgemeester Postma over die avond.

Een 49-jarige man heeft tijdens de informatieavond een gps-tracker op de auto van de burgemeester geplaatst. Het vermoeden was dat de burgemeester niet in de gemeente woonde. De tracker moest dat bevestigen.

De man werd veroordeeld tot een celstraf van een aantal maanden. Volgens de rechter ondermijnde hij met de actie het gezag van de burgemeester.

Gemeente tegenover COA

De gemeente stond niet alleen op gespannen voet met de bewoners, maar ook met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Toen bekend werd dat er een asielzoekerscentrum in Albergen kwam, gaf de wethouder aan de dag daarvoor te zijn ingelicht. "Het kwam als donderslag bij heldere hemel", zei wethouder Bekhuis op de persconferentie.

Later bleek de gemeente al weken af te weten van de mogelijkheid tot dwang, ontdekte regionale omroep Oost. Maandenlang waren er gesprekken over een mogelijk asielzoekerscentrum. In het begin stond de gemeente open voor de plannen, maar de zorgen namen naar verloop van tijd toe. Het COA gaf uiteindelijk aan dat het passeren van de gemeente desnoods een mogelijkheid was.

Ook bij de aanpassingen aan het voormalige hotel was er veel gedoe tussen de gemeente en het COA. Meerdere keren werd de verbouwing stilgelegd, omdat vergunningen niet op orde waren. Daarnaast heeft de gemeente een boete van 15.000 euro opgelegd aan het COA. De planken van een schuurtje waren gesloopt, terwijl er geen sloopmelding was gedaan.

Opening van het azc

Nog niet alle vergunningen zijn momenteel op orde. Voor een nieuwe afzuiginstallatie ontbreekt een vergunning, waardoor de keuken nog niet gebruikt kan worden. Toch openen vandaag de deuren van het asielzoekerscentrum.

Omwonenden zijn nog steeds zeer kritisch op de opvang en de manier waarop die tot stand is gekomen. Zo loopt er een rechtszaak waarin de bewoners de verstrekte vergunning aanvechten. Ook wordt woensdag in de Tweede Kamer gestemd over een motie die is geïnitieerd door de bewoners. Daarin staat dat het asielzoekerscentrum maximaal 10 jaar mag bestaan.

Maar niet alle bewoners zijn kritisch. Zo'n 30 mensen hebben zich aangemeld als vrijwilliger bij de opvang. Sommige van die mensen wonen in Albergen.