Laagdrempeliger alternatief voor de VAR? 'Eigenlijk is dit een betere vorm'
De Video Assistant Referee, kortweg de VAR. Een zegen voor de een omdat arbitrale dwalingen rechtgezet kunnen worden, een bak ellende voor de ander omdat het terugkijken van momenten door de videoscheidsrechter soms erg veel tijd kost.
Maar de VAR is inmiddels wel zo ingeburgerd dat het opvalt als die ontbreekt. Het systeem is echter kostbaar en vergt mankracht. En dat is niet voor elke competitie voorhanden. Vandaar dat wereldvoetbalbond FIFA op zoek is gegaan naar haalbaardere alternatieven.
De FIFA test nu zowel op het WK voor vrouwen onder de 20 in Colombia als bij het WK futsal in Oezbekistan het Video Support-systeem, dat wel beelden gebruikt, maar het doet zonder extra bemanning. Of het werkt? De bondscoaches van de Nederlandse teams geven wisselende signalen.
Bij de speelsters van Oranje onder de 20 is er geen twijfel. Zij spelen in de eredivisie zonder VAR, dus is het systeem dat nu op hun WK getest wordt, voor hen sowieso een zegen.
"Ik denk dat het wel goed is. In de eredivisie heb je soms dat er een doelpunt wordt gemaakt waarvan je zeker weet dat het buitenspel is, maar dan kun je er niks aan doen. Hier hebben we wel de mogelijkheid om het terug te draaien. We kunnen een videomoment aanvragen als we overtuigd zijn van ons gelijk", vertelt keepster Femke Liefting.
Die aanvraag verloopt alleen wel via een tussenstation: de speelsters moeten aan hun coach doorgeven dat zij een moment willen laten terugkijken. "Dat is soms wel lastig, doordat er veel geluid is in het stadion", zo heeft verdedigster Veerle Buurman ervaren.
Bondscoach Roos Kwakkenbos gebruikte de troefkaart tot nu toe twee keer op het WK in Colombia. Zelf is ze nog niet helemaal overtuigd.
"Normaal checkt de VAR allerlei momenten en dat gebeurt hier ook. Zo wordt bij elk doelpunt gecheckt of iemand buitenspel stond of dat er een overtreding aan voorafging. Maar penalty's of een mogelijke rode kaart moet je zelf aanvragen. Je ziet ook dat er soms gewoon een aanvraag wordt gedaan, omdat trainers de mogelijkheid nog hebben."
En dan komen er hinderlijke onderbrekingen in het spel. "De scheidsrechter gaat in zulke gevallen toch kijken. Ik vind het goed dat dit er is en het maakt het voetbal eerlijker, maar de VAR is nog een stapje beter", vertelt Kwakkenbos.
In het futsal, waar een regulier VAR-systeem nooit zou passen vanwege de snelheid van het spel, zijn die momenten die Kwakkenbos aanhaalt er een stuk minder, vertelt bondscoach Miguel Andrès Moreno.
"Zo willen we dat systeem ook niet gebruiken. Wij willen het op de juiste manier benutten. Ik vraag de spelers ook of ze het alleen willen aangeven als ze het echt bij het juiste eind hebben. Als we deze mogelijkheden verkeerd gebruiken, verliezen we ook de kans op een challenge."
Andrès Moreno is hoe dan ook wel een voorstander van het Video Support-systeem.
"Ik denk dat dit een goede stap is van de FIFA. Het helpt de scheidsrechter en maakt het spel eerlijker. Vooral in het futsal gebeurt er zoveel in korte tijd. Niet alleen voor voetballers, maar ook voor scheidsrechters. Dat zorgt ervoor dat de kans op foute beslissingen ook groter is."
'Niet bovenaan prioriteitenlijstje'
Dat het systeem goed werkt, blijkt wel uit het feit dat sommige landen er al gebruik van maken in hun nationale competitie.
Andrès Moreno: "Spanje, Rusland en Portugal, bijvoorbeeld. Daar is het echt al geïntegreerd. Of dat in Nederland ook moet gebeuren? Het staat niet bovenaan ons prioriteitenlijstje, maar we moeten er zeker over nadenken."
Ook voor het veldvoetbal, vindt hij. "Het zou een toevoeging kunnen zijn. Eigenlijk is dit beter dan de VAR. Het constant terugkijken van momenten maakt het voetbal nu minder snel. In deze vorm wordt het spectaculairder voor de fans en daar doen we het toch voor?"
Wat Buurman betreft, is het systeem een optie voor toekomstige EK's, WK's en de eigen competitie, maar hoeft het nog niet meteen ingevoerd te worden.
