'Illegalen kunnen werken met bsn door ontbreken check op verblijfsstatus'

Het systeem van het bevolkingsregister is gevoelig voor fraude en daar maken duizenden illegale arbeidsmigranten gebruik van. Zo zijn er tussenpersonen die via een "administratieve sluiproute" arbeidsmigranten illegaal in Nederland aan het werk krijgen. Naar die tussenpersonen lopen op dit moment vier onderzoeken, bevestigen fraudebestrijders bij gemeenten, de Arbeidsinspectie, de politie en het Openbaar Ministerie aan NRC.

Migranten die niet uit de Europese Unie komen, kunnen via het bevolkingsregister een Nederlands burgerservicenummer krijgen (bsn). Een deel van hen heeft geen werkvergunning, maar gebruikt het bsn om aan het werk te gaan.

Het registratiesysteem werkt als volgt: bij een gemeenteloket kunnen migranten zich inschrijven bij de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI). De RNI is ooit in het leven geroepen voor mensen die minder dan vier maanden blijven, zoals seizoensarbeiders. Ook niet-Europese migranten kunnen terecht bij zo'n loket. Een adres hoeven ze daar niet te geven. Verder is er geen controle of ze wel in Nederland mogen verblijven.

Na het vaststellen van hun identiteit krijgen ze een bsn. Dat hebben ze nodig om een Nederlandse bankrekening te openen of om een bedrijf te registeren bij de Kamer van Koophandel. Vervolgens gaan ze aan het werk.

Mensensmokkel

Volgens NRC gaat het in de vier onderzoeken om migranten uit Brazilië, Oezbekistan, Georgië, Moldavië en Albanië. Zij werkten illegaal in de bouw, land- en tuinbouw, vleesverwerkingsindustrie en hotel- en schoonmaakbranche. De krant vroeg cijfers op bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hieruit blijkt dat 124.000 niet-Europese migranten een bsn kregen. Het is alleen niet duidelijk hoeveel van hen geen verblijfsrecht hebben.

Er zijn inmiddels verschillende mensen aangehouden die misbruik maken van het systeem. Zo loopt er onder andere een onderzoek naar een Haags uitzendbureau dat Georgiërs aan het werk hielp. Zij hadden allemaal een bsn, maar valse Griekse identiteitspapieren. Ook werd er deze zomer een Braziliaanse opgepakt die burgerservicenummers regelde voor andere Brazilianen, zodat zij illegaal werk konden doen. Zowel het uitzendbureau als de vrouw wordt verdacht van mensensmokkel.

Expats

Nieuwsuur dook eerder dit jaar in de problemen rond arbeidsmigratie, een terugkerend thema in de politiek. Zo liggen er al jaren plannen om het inschrijven bij gemeenten te verbeteren, maar die worden nog altijd niet uitgevoerd.

Ieder jaar werken er meer mensen van buiten de EU in Nederland, meldde Nieuwsuur dit voorjaar. Toch worden er niet meer werkvergunningen verstrekt:

De honderdduizenden migranten die in Nederland zijn voor werk, zijn grofweg in twee groepen op te delen. De grootste groep doet eenvoudig, laagbetaald werk en wordt vaak aangeduid als arbeidsmigrant. Ze werken voornamelijk via uitzendbureaus, bijvoorbeeld in de vleesindustrie of transport.

Aan de andere kant is er een groep beter betaalde migranten, die bijvoorbeeld bij grote bedrijven als ICT'er aan de slag gaan. Zij worden vaak 'expats' of 'kenniswerkers' genoemd.