Hoe de methode-Laurentien de kwestie-Laurentien werd: onbehagen over de prinses
Het ministerie van Financiën kwam woensdagavond, midden in het zomerreces, met een opmerkelijke verklaring naar buiten over de stichting (Gelijk)waardig Herstel (SGH) van medeoprichter Laurentien van Oranje, de schoonzus van koning Willem-Alexander.
Die stichting werkt in overleg met Financiën aan een alternatieve afhandeling van de kinderopvangtoeslagaffaire en over die samenwerking zijn klachten binnengekomen. In de verklaring staat dat "de emoties wel eens zijn opgelopen". Een "aantal collega's" van het ministerie heeft daar mondeling melding van gedaan. De naam Laurentien en het aantal meldingen worden niet expliciet genoemd.
De stichting SGH reageerde verbolgen en vindt dat prinses Laurentien in een kwaad daglicht is gezet door lekkende ambtenaren en de media. Vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal gaf een woordvoerder wel toe dat het er in discussies soms best stevig aan toe ging.
Uitschelden
Aanleiding is een artikel in het Algemeen Dagblad over klachten van grensoverschrijdend gedrag door prinses Laurentien tegenover ambtenaren, zoals mensen uitschelden, geen tegenspraak dulden en emotioneel reageren.
Zeker is dat het al maanden niet botert tussen de stichting en het ministerie, zo meldde de NOS eind mei. Laurentien, die zich jarenlang heeft beziggehouden met laaggeletterdheid, begeeft zich sinds vorig jaar op gladder terrein: de afhandeling van de kinderoptoeslagaffaire.
Het is - naast de Groningse gaswinning - het pijnlijkste dossier in Den Haag. Het derde kabinet-Rutte is er in 2021 op gevallen en opeenvolgende bewindspersonen zijn er nog niet in geslaagd het dossier af te sluiten.
Laurentien vindt dat Financiën minder ingewikkeld moet doen over regeltjes en ze is overtuigd van haar aanpak. Dat roept weerstand op. Ambtenaren, maar ook de toenmalige staatssecretaris van Toeslagen, Aukje de Vries, en de Tweede Kamer willen geen blanco cheque van miljarden euro's tekenen voor gedupeerden van de toeslagenaffaire.
Ook wijzen ambtenaren op de fraudegevoeligheid van de methode-Laurentien, omdat melders hun ervaringen kunnen vertellen zonder dat ze grondig bewijsmateriaal hoeven aan te leveren.
De prinses ziet zichzelf als een strijder tegen onrecht. In een lezing in juni in Leiden hekelde ze de aanpak van de ambtenaren met hun negen-tot-vijfmentaliteit. Zij werkt 's avonds door, net als haar man, prins Constantijn.
"We don't sleep enough", zei Laurentien in haar Engelstalige speech voor een enthousiast publiek. De prinses is gewend dat deuren voor haar opengaan, de toeslagenouders en vrijwilligers van de stichting lopen met haar weg. Kritische opmerkingen vanuit het ministerie worden als tegenwerking gezien.
Het is dus niet alleen de methode, maar ook het gedrag van de prinses dat onbehagen oproept. Ook bij de NOS zijn signalen binnengekomen over vergaderingen waar stemverheffing, slaande deuren en tranen van de prinses aan de orde waren.
De bronnen willen anoniem blijven omdat het over een lid van het Koninklijk Huis gaat. Het woord 'grensoverschrijdend' wil niemand in de mond nemen.
De methode-Laurentien is nu de kwestie-Laurentien geworden. Hoewel de leden van het Koninklijk Huis vrij zijn om hun eigen werkzaamheden te kiezen, vallen zij wel onder de ministeriële verantwoordelijkheid.
Wat ze in het openbaar zeggen, moet voorgelegd worden aan betrokken bewindslieden. "De bewegingsvrijheid van een lid van het Koninklijk Huis is beperkt", staat op de website van de Rijksoverheid.
