Oranje verliest slag om EK-finale, maar legt basis voor mooie toekomst
Het Nederlands elftal heeft de strijd om een finaleplaats op het EK van Engeland verloren, maar heeft dit toernooi veel gewonnen. Met enkele openbaringen en met meer opties gaat bondscoach Ronald Koeman de kwalificatie voor het WK van 2026 in.
Nog niet zo lang geleden was een Oranje zonder Frenkie de Jong ondenkbaar. Dat was een Oranje op halve kracht. En gisteren stond Nederland zonder Frenkie de Jong in de halve finales op het EK. Dat is bijzonder.
Zonder de sleutelspeler was Oranje dicht bij de EK-finale, mede dankzij goede vervangers en een ongekende teamgeest. Om historie te schrijven moet het beter, dat is duidelijk, maar de toekomst van Oranje ziet er goed uit.
Aanvallende intenties
De 100.000 fans gisteren present in Dortmund lieten zien dat dit Nederlands elftal wat heeft losgemaakt. Het chagrijn rond Oranje is weg. Dat heeft met de resultaten te maken, met het team en ook met de speelwijze. Oranje was wisselvallig, maar leuk om naar te kijken.
Waar Koemans voorganger Louis van Gaal zijn team op het WK in Qatar alleen kans op succes toedichtte met een behoudend 5-3-2-systeem liet Koeman dit EK zien dat Nederland met een offensievere aanpak (4-3-3) ook ver kan komen.
Dat is grote winst voor Koeman en het Nederlandse voetbal. Het hoeft niet allemaal voorzichtig. Dit Oranje van Koeman bleek zonder verschillende afwezigen genoeg kwaliteit in huis te hebben voor een meer gedurfde, aanvallende speelstijl.
Dat betekende niet dat het nu allemaal sprankelend was, zeker niet. Tegen Polen (2-1) was het een uur goed, tegen Frankrijk was het degelijk (0-0), tegen Oostenrijk slecht (2-3), tegen Roemenië weer goed (3-0), tegen Turkije was het vechten (2-1) en tegen Engeland (1-2) wisselend.
Al met al was het niet goed en constant genoeg om aanspraak te maken op een finaleplek. Een zege op topland Engeland bleek te veel gevraagd.
Wachten op zege op topland
Het is een pijnlijke statistiek. In de tweede periode van Koeman als bondscoach boekte Oranje weliswaar twaalf overwinningen in twintig interlands, maar werd er geen enkele keer van een topland (top tien FIFA-ranglijst) gewonnen.
De wedstrijd tegen Engeland (nummer vijf van de FIFA-ranglijst) was de zevende nederlaag in Koemans tweede termijn (2023-2024). Cijfermatig was de eerste periode van Koeman (2018-2019) iets beter. Toen werd er vier keer verloren, vijf keer gelijkgespeeld en elf keer gewonnen.
Opvallend is vooral dat het Nederlands elftal toen wel toplanden versloeg. In 2018 was Oranje Duitsland (3-0) en Frankrijk (2-0) de baas en in 2019 weer Duitsland (2-4) en ook Engeland (3-1 n.v.) in de halve finales van de Nations League.
Daar ligt de uitdaging voor Koeman in de komende twee jaar. Om een prijs te winnen, moeten ook toplanden worden verslagen.
Concurrentie op middenveld wordt moordend
Om dat doel te bereiken heeft Koeman ten eerste een complete selectie nodig, zonder blessures. Naast De Jong miste Oranje dit EK onder anderen Teun Koopmeiners, Quilindschy Hartman, Noa Lang, Marten de Roon, Quinten en Jurriën Timber en Mats Wieffer.
Een volledig nieuw middenveld moest Koeman smeden. Desondanks stond er in Duitsland een sterk middenveld. Tijjani Reijnders was al opgestaan en dit EK pakten ook Jerdy Schouten en Xavi Simons hun kans.
Schouten was zelfs een absolute openbaring. Hij, Reijnders, Simons en ook Veerman nemen van dit toernooi belangrijke lessen mee om nieuwe stappen te zetten in hun ontwikkeling. De concurrentie op het middenveld van Oranje wordt moordend na de zomer.
Koopmeiners staat na een sterk seizoen met Atalanta voor een transfer naar een topclub en Wieffer ging al van Feyenoord naar Brighton & Hove Albion. Die twee gaan naar een hoger niveau, waar Oranje van kan profiteren.
De groeiende mogelijkheden op het middenveld maken een toekomstige selectie voor de 33-jarige Georginio Wijnaldum minder waarschijnlijk. Ook verdediger Daley Blind heeft met zijn 34 jaar een leeftijd dat doorgaan tot en met het WK van 2026 geen uitgemaakte zaak is.
Bovendien zit Koeman vrij ruim in zijn linksbenige verdedigers, met straks onder anderen Hartman terug, met Ian Maatsen en de dit EK steeds sterk invallende revelatie Micky van de Ven. Maatsen, die dit EK niet in actie kwam, zet met zijn overgang naar Aston Villa een nieuwe stap in zijn loopbaan.
Strijd om spitspositie?
Memphis Depay kan met zijn dertig jaar nog jaren mee, maar zijn blessuregevoeligheid baart zorgen. Eindelijk was hij dit toernooi fit. Hij was echter niet de bepalende speler die hij wilde zijn. En in Dortmund viel hij gisteren tegen Engeland geblesseerd uit.
Het is belangrijk voor Depay om fit te worden en met zijn vertrek bij Atlético Madrid wordt ook de keuze voor een nieuwe club cruciaal. Het moet een club zijn waar hij de eerste spits is, waar hij week in week uit in de basis staat.
Of Depay na dit EK de onomstreden nummer één in de spits van Oranje blijft, is de vraag. Als Zirkzee bij een eventuele transfer naar Manchester United de pannen van het dak speelt in de Premier League, kan Koeman niet om Zirkzee heen. En ook Ajacied Brian Brobbey hoopt op progressie.
Eén strijd lijkt dit EK voor het komende decennium beslist. Bart Verbruggen presenteerde zich als de keeper van de toekomst van Oranje. Nog maar 21 jaar oud en al zo solide.
Dit Nederlands elftal heeft geen Johan Cruijff, geen Marco van Basten of Ruud Gullit, geen Arjen Robben, Wesley Sneijder of Robin van Persie, maar de concurrentie neemt toe en de opties van Koeman nemen de komende jaren toe. Dat is goed nieuws, ondanks de uitschakeling op dit EK.
