Oranje onderuit tegen Oostenrijk en eindigt als derde in groep D
Na een zinderende ontknoping met kerende kansen is het Nederlands elftal op de derde plaats geëindigd in groep D. Oranje liet zich in Berlijn in de eerste helft overklassen door Oostenrijk, kwam na rust goed terug, maar trok toch aan het kortste eind: 3-2.
Snel na de 2-2 van Memphis Depay maakte Marcel Sabitzer het winnende doelpunt.
In Dortmund speelden Frankrijk en Polen met 1-1 gelijk. Daarmee werd Frankrijk tweede in de groep en gaan de Oostenrijkers als groepswinnaar naar de achtste finales van het EK.
Oranje was gewaarschuwd: onder coach Ralf Rangnick gaat Oostenrijk voor de overrompeling vanaf de start. Toch liet Nederland zich verrassen. Linksback Alexander Prass kon twee keer opstomen en een voorzet afleveren.
Dat mocht onder anderen rechtsbuiten Donyell Malen zich aanrekenen. "Van de slaapmomentjes van de aanvallers moeten we af, want wil je ver in het toernooi komen, dan zal het aspect zonder bal perfect moeten zijn", zei Koeman voor het toernooi.
Malen was een van de aanvallers waar Koeman op doelde. In de troostfinale van de Nations League liet hij zijn mannetje een keer lopen. "De rechtsbuiten is verantwoordelijk voor de linksback", zei Koeman toen. "Dat kan je niet alleen aan de verdedigers overlaten. Je moet terugschakelen."
Schreeuwend langs de zijlijn probeerde Koeman het tij te keren in Berlijn. Tevergeefs.
Rampstart met eigen doelpunt Malen
In de 6de minuut was Prass weer weg op links. Malen zag het te laat, maar deed wel een ultieme poging om zijn onoplettendheid recht te zetten. De aanvaller sprintte mee terug en gleed de voorzet van Prass in eigen doel. Een 1-0 achterstand betekende virtueel de derde plaats in de groep.
Zo waren er meer spelers die hun kans niet grepen. Joey Veerman keerde ten koste van Xavi Simons terug in de basis, maar grossierde net als in de eerste wedstrijd tegen Polen in slordigheid en balverlies, met een struikeling over de bal als dieptepunt.
Ook de derde nieuweling in de basis bij Oranje, Lutsharel Geertruida, deelde in de malaise. De verdediger van Feyenoord stond erin voor zijn passing, maar ook hij stuurde een ogenschijnlijke simpele pass over de zijlijn.
Het betere voetbal kwam simpelweg van Oostenrijk, Nederland kreeg een les in modern voetbal.
Pas na tien minuten kwam Oranje tot de eerste aanval en even later kreeg Tijjani Reijnders de eerste kans. De middenvelder van AC Milan had een geplaatst schot in gedachten, maar mikte de bal tien meter naast.
Malen had na een scherpe steekpass van Reijnders zijn fout goed kunnen maken, maar schoot met links naast.
Veerman voor rust vervangen
Koeman greep al in de 35ste minuut in. Veerman was na 16 keer balverlies in 29 balcontacten de pineut. Hoofdschuddend ging de Volendammer naar de kant. Xavi Simons kwam er voor hem in. Daarmee viel de bondscoach terug op het middenveld van het duel tegen Frankrijk.
Waar doelman Bart Verbruggen met kunst- en vliegwerk een kans van de Oostenrijkse aanvoerder Marko Arnautovic onschadelijk maakte, was Nederland voor rust zowaar dicht bij de gelijkmaker. Memphis Depay kopte na een voorzet van Cody Gakpo met een boog over keeper Patrick Pentz op de paal.
Met een 1-0 achterstand halverwege viel de schade cijfermatig mee voor Oranje. Het gaf Koeman de gelegenheid om te pogen zijn team op scherp te zetten bij rust. Daar leek de bondscoach in te zijn geslaagd.
Gakpo doet het weer, maar Oostenrijk slaat snel terug
Het Nederlands elftal was alert vanaf het eerste fluitsignaal en kende de gewenste start. Geertruida veroverde de bal op een belangrijk moment, Simons vond Gakpo en de linksbuiten kroop naar binnen en schoot fraai raak: 1-1.
Het was de tweede goal van dit EK voor Gakpo, die op het WK in Qatar al drie keer trefzeker was.
De ontlading bij Koeman was zichtbaar na de goal in de 47ste minuut. Na een eerste helft, waarin hij de hele tijd langs de zijlijn stond, kon hij eindelijk even gaan zitten. Met de 0-0 stand bij Frankrijk-Polen was Nederland nu virtueel even koploper van de groep.
Tot de 1-0 van Kylian Mbappé in Dortmund. Nu was Oranje virtueel de nummer twee. En twee minuten later was Oranje de nummer drie. Want Oostenrijk herpakte zich. Romano Schmid kon vrij inkoppen uit een voorzet van ex-Ajacied Florian Grillitsch. Een 'slaapmomentje' van Gakpo.
Zo kon Nederland ondanks die sterke start van het tweede bedrijf weer opnieuw beginnen. Koeman bracht met Georginio Wijnaldum (voor Reijnders) en Micky van de Ven (voor Nathan Aké) vers bloed voor het laatste deel.
Gelijkmaker van veelbesproken Depay
Met ook Wout Weghorst in de ploeg, naast Memphis Depay en Wijnaldum, nam Koeman risico's om de gelijkmaker te forceren. De veelbesproken Depay had het vertrouwen van Koeman gekregen en bleef ook nu staan.
Het was het wachten waard, want in de 75ste minuut was het raak. Weghorst won het luchtduel en Depay nam aan met de borst om vervolgens de 2-2 binnen te schieten.
Daarmee was Oranje weer de nummer twee in de groep en toen Robert Lewandowski in Dortmund namens Polen een strafschop benutte, steeg Nederland zelfs naar plek één.
Heel even kon Oranje genieten van die koppositie. De Oostenrijkse aanvoerder Marcel Sabitzer liep weg bij Jerdy Schouten - een 'slaapmomentje' van de middenvelder van PSV - toonde zijn klasse en schoot fraai binnen. Plots was Oostenrijk de nummer één en Oranje nummer drie.
Invaller Christoph Baumgartner deed daar een schepje bovenop, maar die goal werd afgekeurd vanwege buitenspel. Daarmee bleef Oranje nog in de wedstrijd en in de race voor de eerste plaats in de groep.
Weghorst kopte over, tot een nieuwe comeback kwam het niet. Geen verschuiving in de stand meer. Nederland gaat als nummer drie door naar de achtste finales. In deze vorm wacht Oranje daarin sowieso een zware opgave, ongeacht de tegenstander.