Drone-piloot nog altijd een held in Albanië: 'Maar plek op EK was verdiend'
Het is 14 oktober 2014, rond 21.27 uur in de avond als opeens een drone met een zwart-rode vlag boven het stadion van Partizan in Belgrado verschijnt. De spelers van Servië en Albanië kijken verbaasd naar boven. Op de tribunes ontstaat rumoer. Er wordt gevloekt en gescholden.
Al maanden is duidelijk dat een klein vonkje de boel kan doen ontploffen in een van de meest beladen interlands van deze eeuw. De vlag die onder de drone het stadion binnenvliegt is een vonk van nucleaire proporties.
Ismail 'Ballist' Morina - een fanatieke supporter met wilde krullen, ingevallen wangen en een vlassig baardje - heeft zich eerder die avond verschanst in een orthodoxe kerk naast het stadion. Naast hem staat zijn speciaal geprepareerde weekendtas met dubbele voering.
Hij haalt de witte drone uit het geheime vakje, legt de afstandsbediening naast zich neer en begint de vlag aan de vier armen van de drone te knopen. Dan loopt hij naar het raam.
Hij ziet de lichtmasten van het stadion en haalt nog een keer diep adem. "Hajde!", mompelt hij in zichzelf. "Daar gaat hij!"
"Ik wist niet wat ik zag", vertelt Ansi Agolli tien jaar later aan de telefoon. Agolli was in die jaren de vaste linksback van Albanië. "Eerst dachten we dat het van de Serviërs kwam. Maar toen zagen we de Albanese adelaar en de landkaart van Groot-Albanië, met Kosovo en delen van Noord-Macedonië."
"Een van de Servische spelers (Stefan Mitrovic, red.) sprong en trok de vlag naar beneden. Dat nooit! dacht ik. En dus heb ik de vlag uit zijn handen getrokken en aan de scheidsrechter gegeven. Volgens mij ligt die vlag nog altijd in een kluis in Nyon, als bewijsmateriaal."
Volksheld en volksvijand
Het geheugen van Agolli laat hem ietwat in de steek, in werkelijkheid trok hij de vlag uit handen van Nemanja Gudelj, die hem van Mitrovic had overgenomen. Gudelj was die avond door bondscoach Dick Advocaat op het middenveld van Servië geposteerd.
Vervolgens moest Agolli rennen voor zijn leven. Het veld werd overstroomd door Servische heethoofden vanaf de tribune. In een regen van bekers, aanstekers en stenen vluchtten de Albanese spelers naar de catacomben. Voor geen goud dat ze hun gezicht nog zouden laten zien.
De Servische autoriteiten zochten in paniek naar de daders. De broer van de Albanese premier Edi Rama werd op de eretribune in de boeien geslagen. Zelfs de tassen van de Albanese spelers werden doorzocht op zoek naar bewijsmateriaal.
De dader zelf zat op dat moment breed lachend in de auto op weg naar de grens met Albanië. Daar zou hem geen strobreed in de weg gelegd worden. In een klap was Ismail Morina een volksheld. En volksvijand nummer één, vanuit Servisch perspectief.
Inmiddels weten we precies hoe de drone-stunt tot stand kwam, met dank aan de video's die Morina zelf deelde via sociale media. Maar in de weken en maanden na het incident waren er slechts geruchten.
"Natuurlijk kenden we 'Ballist'. Hij was een van onze fanatiekste fans en had al vaker gekke dingen gedaan", vertelt Agolli. "Maar dat hij zo'n stunt zou uithalen, had niemand verwacht."
Hoofdpijndossier
De afhandeling van de gestaakte wedstrijd werd een hoofdpijndossier voor de UEFA, dat die bewuste avond vertegenwoordigd werd door de Nederlandse waarnemer Harry Been.
Albanië strandt op het EK in de groepsfase. Na nipte nederlagen tegen Zwitserland en Frankrijk zorgt de zege op Roemenië voor een volksfeest. Bekijk hieronder een overzicht van het EK 2016 door de ogen van Ansi Agolli op de muziek van 'Kuq e Zi'.
De voetbalbond kwam tot een salomonsoordeel, waarbij de wedstrijd in een reglementaire 3-0 voor Servië werd omgezet. Tegelijkertijd kreeg Servië echter drie strafpunten vanwege de gewelddadigheden. Maanden later werd die uitspraak teruggedraaid door het internationale sporttribunaal CAS: de reglementaire overwinning was voor Albanië.
Een heel dure zege op weg naar het EK in Frankrijk. Sterker, uiteindelijk maakten die drie punten het verschil tussen rechtstreekse plaatsing voor het EK en play-offs.
"Hoho", werpt Agolli tegen. "Het was niet alleen die wedstrijd. Wij wonnen uit in Portugal (0-1) en hielden Denemarken twee keer op een gelijkspel. Maar het klopt wel dat we na die veldslag in Belgrado écht een team werden."
"Dat we de return tegen Servië verloren, maakte zelfs niets uit. Die wedstrijd in Elbasan was trouwens de veiligste wedstrijd die ik ooit gespeeld heb."
Enkele uren voor Albanië-Servië werd Morina (voor het eerst, niet voor het laatst) gearresteerd aan de grens van Kosovo en Albanië. De reden: verboden wapenbezit.
Sinds zijn stunt in Belgrado gold er een internationaal opsporingsbevel voor de dronepiloot. Ook dat veranderde niets aan zijn heldenstatus. Sterker, wie maakt in het officiële EK-lied Kug e Zi (Rood en Zwart) van de bekende zangeres Elvana Gjata doodleuk zijn opwachting? De voortvluchtige Morina.
