Waterhozen op de Noordzee, dit jaar wel erg vroeg

Voor de kust van Zandvoort, Noordwijk en Katwijk zijn waterhozen gesignaleerd. Dat gebeurt hier zo'n tien keer per jaar. Bijzonder is wel dat het nog vroeg in juni is. Meestal ontstaan ze pas in de tweede helft van de zomer en in het begin van het najaar.

Windhozen ontstaan boven land en waterhozen boven water. Voor een windhoos moet er veel wind staan, voor een waterhoos is dat geen vereiste. Dat een waterhoos gevuld is met water, is een misverstand. Hooguit kan door de harde wind opspattend water meegezogen worden.

"Waterhozen ontstaan boven de Noordzee, de Waddenzee af en toe ook boven het IJsselmeer", zegt NOS-weervrouw Roosmarijn Knol. "Zoiets ontstaat als we een heel groot temperatuurverschil hebben. De aarde en atmosfeer willen altijd naar een evenwicht. Het zeewater is nu best warm, maar we hebben met een heel koude bovenlucht te maken. Het niveau waarop we 0 graden bereiken ligt op 1500 m. Dat is voor de tijd van het jaar echt wel heel laag."

De warmte van het water wordt in zo'n geval overgedragen naar de onderste luchtlaag en van daar verder naar boven om het evenwicht in de atmosfeer te herstellen. Omdat er in dit geval ook nog een bui ontstaat, zit er iets van rotatie in. Op het moment dat hij het wateroppervlak niet raakt, spreken we van een tuba. Dan zie je alleen een slurfje uit een wolkje komen."

Zeil- en roeibootjes

Anders dan tornado's, zoals in de VS, zijn waterhozen niet gevaarlijk, behalve voor kleinere boten op het water. "Op een heel klein stukje water komt ineens heel erg veel wind te staan. Dat kan oplopen tot 100 kilometer per uur, dus zeker als het om zeil- en roeibootjes gaat kan dat echt wel heel gevaarlijk zijn".

Dat was de reden dat het KNMI in 2016 alarm sloeg toen er zwaar onweer en naar verwachting waterhozen over het IJsselmeer trokken. "Kijk vooral ook om je heen en ga een veilige haven in als je het niet vertrouwt", waarschuwde een woordvoerder.

Aan land

Heel af en toe trekt een waterhoos het land op. Dat is ook dit keer gebeurd, maar daar vinden ze meestal heel snel hun einde. De warmte van het zeewater die het verschijnsel doet ontstaan en in stand houdt, valt dan weg.

In theorie kunnen bouwsels aan het strand zoals strandpaviljoens en strandhuisjes geraakt worden, maar dit gebeurt zelden. Ook dit keer is er niets bekend over schade.

Zo zag de waterhoos bij Noordwijk eruit: